Doğanın en güçlü şifa kaynaklarından birisi olarak bilinen ve tüm dünya mutfaklarında sıklıkla kullanılan zerdeçal, ilk olarak Hindistan’da boya olarak kullanılmaya başlanmıştır. Dünya genelinde yaklaşık 2500 yıldır kullanılan, tüketilen zerdeçalın içeriğinde bulunan etken maddenin adı “curcumin”dir. Bu maddenin pek çok sağlık sorununu önlediği, var olan sorunlara da doğal tedavi imkanı sağladığı düşünülmektedir.

Zencefil ailesine ait yumrulu, otsu bir bitki olan zerdeçal aslında sıcak iklimleri sevmekte ve yıl içinde ortalama 20 -30 derece sıcaklık ve yıl içinde düzenli olarak yağış istemektedir. Daha çok Güney Asya ve Orta Doğu mutfağında baharat olarak kullanılan zerdeçal, oralardan tüm dünya mutfaklarına yayılmıştır. Mutfağın yanı sıra da verdiği doğal sarı renk dolayısıyla boya imalatında da sıklıkla kullanılıyor. Yemeklere kullandığımız zerdeçal, biraz acı biraz da biberli tat verir, hardala benzer de bir koku katıyor.

Zerdeçalın yemeklerde ve boya üretiminde kullanmanın yanı sıra keşfedilen tıbbi özellikleri dolayısıyla da var olan değeri artmıştır. Zira zerdeçal, anti-inflamatuar özellikleri ile bilinir, yapılan son araştırmalarda da başta Alzheimer hastalığı olmak üzere, bazı kanser türleri ve diğer pek çok hastalığın tedavisinde yardımcı olabileceği ortaya çıkarılmıştır. İşte zerdeçalın bu tıbbi faydalarının keşfedilmesi sebebiyle eczanelerde zerdeçal kapsülleri satışa sunulmuştur. Çünkü zerdeçal; demir, potasyum, manganez mineralleri ve B6, C vitaminleri bakımından oldukça zengindir.

Zerdeçal nasıl kullanılır?

Aslında zerdeçal et yemekleri, tatlılar, konserve içecekler ve unlu mamuller, süt ürünleri, dondurma, yoğurt, kek, portakal suyu, bisküvi, patlamış renkli mısır, pasta, tahıllar, soslar kısacası isteğe bağlı olarak her yiyecekte kullanılabilmektedir. Genel olarak kurutulmuş toz halinde kullanımı yaygın olsa da, kimi zaman tıpkı zencefil gibi taze olarak da kullanılabiliyor.

Bununla birlikte zerdeçal gıda maddelerini güneşin zararlı etkilerinden korumak için de kullanılmaktadır.

Zerdeçal ve annatto adı verilen bitkinin karışımları ile yoğurda, peynire, salata soslarına, tereyağına ve margarine tüketiciyi cezp edecek hoş renk veriliyor.

Bir de zerdeçal safrandan daha ucuz olduğu için hardala, konservelere, tavuk et sularına ve diğer gıdalara sarı bir renk vermek için safran yerine zerdeçal tercih ediliyor.

Zerdeçalın alternatif tıpta kullanımı

Başta Güney Asya ülkeleri olmak üzere dünyanın pek çok yerinde zerdeçal; kesikler, yanıklar ve morlukları tedavi etmek için hazır bir antiseptik olarak kullanılıyor. Aynı zamanda bir anti bakteriyel ajan olduğu için de zerdeçal çok değerlidir. Genellikle mide problemleri ve diğer pek çok hastalığın tedavisi için yardımcı olan bir besin takviyesi olarak zerdeçal kullanılabilir.

Özellikle Uzak Doğu ülkelerinde zerdeçalın şifalı etkilerinden faydalanmak için zerdeçal çayı tüketiliyor.

Bir anti-inflamatuar ajan olarak, irritabl barsak sendromu ile ilgili gastrointestinal rahatsızlıklarda ve diğer sindirim sorunlarında başta Pakistan olmak üzere pek çok ülkede zerdeçaldan faydalanılıyor.

Yaralar içinse zerdeçal bir bez parçası üzerine konuyor ve yara üzerine yerleştiriliyor. Bu uygulamanın yaraların iyileşmesini hızlandırdığı düşünülmektedir.

Hatta cilde faydası olduğu düşünülen zerdeçal; Hindistan, Bangladeş ve Pakistan gibi ülkelerde evlilik öncesi gelin ve damadın cildine uygulanır. Bu sayede ciltlerinin daha genç, parlak olacağı, bakterilerin vücuttan uzak tutulacağı düşünülür.

Neden zerdeçal tüketmek gerekiyor?

• Doğal bir antiseptik ve anti bakteriyel ajan olan zerdeçal; kesikler ve yanıkları dezenfekte etmekte etkilidir.
• Serbest radikallerin vücuttan atılmasına yardım ederek pek çok hastalığı önler.
• Kanı temizler ve damar tıkanıklığını önlemeye yardımcı olur.
• DNA hasarını önler.
• Beyin fonksiyonlarını destekler, beynin savunma mekanizmalarını güçlendirir.
• İnme geçiren kişilerin, düzenli olarak zerdeçal tüketimi sayesinde beyin hücreleri daha hızlı yenilenir.
• Zerdeçalı karnabahar yemeklerine katarak tüketmenin, prostat kanserini önlediği ve var olan prostat kanserinin de büyümesini engellediği bilinmektedir.
• Kişinin akciğerlerine yayılan meme kanseri riskinin önlediği tespit edilmiştir.
• Anti- iltihap ve antioksidan özellikleri dolayısıyla kalbin sağlığını korur.
• Melanomu önlediği düşünülmektedir.
• Çocuklukta ortaya çıkan lösemi riskini azaltır.
• Karaciğeri temizler, tam bir karaciğer dostudur.
• Yaşla ve zorlu bir yaşam sürmekle ortaya çıkan beyinde amyloyd plak birikimini önleyerek Alzheimer hastalığı riskini azaltır.
• Başta akciğer, meme ve pankreas kanserleri olmak üzere zerdeçal, var olan kanser hücrelerinin yayılmasını önler.
• Kötü kolesterolü düşürmeye yardımcı olur.
• Kan şekeri seviyesini dengeleyerek diyabeti önler.
• Hiçbir yan etkisi olmayan en güçlü doğal anti-inflamatuar bitkilerden birisidir.
• Bilimsel çalışmalar, multiple skleroz (beyin ve omuriliği tutan bağışıklık sistemi hastalığı) ilerlemesini yavaşlatabildiğini gösteriyor.
• Doğal bir ağrı kesici olarak kullanılır.
• Sindirim sisteminin fonksiyonalrını destekler.
• Vücuttaki yağ metabolizması yönetimini düzenleyerek kilo kontrolüne yardım eder.
• Depresyon için doğal bir tedavi olarak kullanılabilir.
• Anti-inflamatuar özellik taşıdığı için artrit ve romatoid artrit için, eklem iltihaplanması için doğal bir tedavi yöntemi olarak kullanılır.
• Kemoterapi ilaçlarının çok tehlikeli yan etkileri azaltır.
• Araştırmalara zerdeçalın, tümörlerde yeni kan damarlarının büyümesini durdurduğunu gösterilmektedir.
• Bağırsak polipleri olan kişilerde kısa süreli zerdeçal tüketimi sonucunda poliplerin sayısının hızla azaldığı görülmüştür.
• Hasarlı, sorunlu, yaşlanmış ciltlerin yenilenmesine yardımcı olur, lekelerin görünümünü azaltır ve yaraların hızlı iyileşmesini sağlar.
• Başta sedef hastalığı olmak üzere diğer inflamatuvar cilt hastalıklarının tedavisine yardımcı olur.

Zerdeçal çayı tarifi

2 su bardağı su, 1 çay kaşığı zerdeçal bir çaydanlığa koyun. Su kaynayınca ocaktan alın ve 10- 15 dakika demlenmeye bırakın. İçmeden önce içine yarım limon sıkın ve 1 çay kaşığı kadar da bal ile karıştırın. Bu çayı günde en fazla 2 bardak tüketebilirsiniz.

Ayrıca zerdeçal çayını 2- 3 günde bir ya da birkaç gün içip birkaç mola vermek şeklinde tüketin. Her gün tüketmenin bazı sakıncaları olabilir.

Zerdeçal tüketecek olanlara öneriler

• Şifalı olduğu düşünülen ve bilinen diğer tüm besinler gibi zerdeçal de kontrollü olarak tüketilmeli ve aşırıya kaçılmamalıdır. Günlük 1 -3 gram zerdeçal tüketiminin her hangi bir sakıncası bulunmamakta, faydalı olabilmektedir.
• Zerdeçalın keskin tadı ve kokusundan pek hoşlanmayanlar 1 tatlı kaşığı balın içine 1 çay kaşığı zerdeçal karıştırarak tüketebilirler. Bu şekilde hem balın hem de zerdeçalın faydalarını almak mümkün.
• Her hangi bir hastalığı olan ve bunun için ilaç kullanan kişilerin zerdeçal tüketmende önce doktora danışmaları gerekmektedir.
• Her hangi bir rahatsızlık için ameliyat olacak kişilerin ameliyattan 2 hafta öncesinde zerdeçal tüketimini bırakmaları gerekiyor.
• Özellikle kan sulandırıcı ilaçlar kullananların zerdeçal kullanması önerilmez.
• Safra tıkanıklığı ve safra taşı gibi safra sorunları olan kişilerin zerdeçal tüketimi önerilmez.
• Karaciğer iltihabı, akut gastrit, mide ve oniki bağırsak bağırsağı ülseri hastalıklarında zerdeçal tüketilmez.
• Zerdeçalın rahim uyarıcı özelliği bilindiği için hamilelikte kullanımı önerilmez.
• Emzirme döneminde zerdeçal kullanımı ile ilgili yeterli bilimsel çalışma yapılmadığından tüketilmemesi daha doğru olacaktır.