Uyuz hastalığının temel belirtileri, uyuz böceğinin girdiği cilt bölgelerinde şiddetli kaşıntı ve döküntüdür. Kaşıntı geceleri daha şiddetlidir. Cilt döküntüsü ise minik kırmızı noktacıklar şeklinde ortaya çıkar. Kaşıma nedeni ile bu noktacıklar yaraya dönüşebilir.

Uyuz hastalığının neden olduğu cilt döküntüsünün diğer bazı özellikleri şunlardır:

• Vücudun herhangi bir bölgesinde görülebilir.
• 1 santimetre veya daha az bir alanda yoğunlaşır.
• Gümüş rengi çizgilerle dalgalı bir yapısı vardır. Uyuz böceğinin girdiği yerlerde, bir büyüteçle bakıldığında siyah noktacık fark edilecektir.
• Şiddetli vakalarda kalın cilt kabuklanması ortaya çıkabilir (Norveç tipi uyuz, kabuklu uyuz)

Not: Uyuz hastalığının belirtileri, ilk kez bu hastalığı geçiren kişilerde uyuz böceğine maruz kaldıktan 4-6 hafta sonra ortaya çıkar. Daha önce geçirmiş olanlarda ise bir iki gün içinde ortaya çıkar. Bunun nedeni, bağışıklık sisteminin hastalığı tanıması ve hemen tepki vermesidir.

Uyuz hastalığına, sarcoptes scabiei isimli uyuz böceği neden olur. Bir tür parazit olan bu böcek, ciltte kendisi için bir tünel kazmaya başlar. Dişi türleri, kazdıkları tünelin içinde larvalarını bırakır. Yumurtadan çıkan yavru uyuz böcekleri yüzeye tırmanarak cildin diğer bölgelerine yayılır. Çok bulaşıcı bir hastalıktır.

Uyuz hastalığı aşağıdaki şekillerde bulaşabilir:

• El sıkışmak vb. ten teması
• Cinsel ilişki
• Havlu, yatak örtüsü, kıyafet gibi şahsi eşyaların ortak kullanımı (nadiren)

Kaşıntının nedeni ise cildin uyuz böceğine, dışkısına ve cilt altına bıraktığı larvalara alerjik tepki göstermesidir.

Not: Köpeklerde ve kedilerde de uyuz böceği vardır ancak farklı türdedir, çoğu zaman insana bulaşmaz. Uyuz hastalığı çok nadiren bir hayvandan insana bulaşır.

1) Krem Tedavisi

Uyuz hastalığı genellikle krem ve losyonlarla tedavi edilir. Aşağıdaki krem tedavilerinden biri önerilebilir:

• %5 permetrin krem
• Crotamiton krem
• Lindan losyon
• Bazı vakalarda %25 benzil benzoat losyon veya %10 sülfür merhemi

Çoğu krem, losyon veya merhemin geceleri uygulanması ve sabah kalkıldığında yıkanması gerekmektedir. Kullanım talimatları için doktorunuzdan veya eczacınızdan detaylı bilgi isteyiniz.

2) İvermektin Parazit İlacı

Aşağıdaki şartlar söz konusu olursa, ivermektin içeren hapların kullanımı gerekli olabilir:

• Kişinin bağışıklık sistemi baskılanmış durumda ise
• Norveç uyuzu varsa
• Krem tedavileri yetersiz kaldıysa
• İvermektin ilacın hamilelerde, emziren kadınlarda veya 15 kilogramdan daha zayıf olan çocuklarda kullanımı güvenli değildir.

3) Diğer İlaç Tedavileri

Uyuz hastalığının neden olduğu belirtilerin hafiflemesi için aşağıdaki ilaçlardan biri veya birkaçı doktorunuz tarafından önerilebilir:

• Antihistaminler (alerji ilaçları)
• Pramoksin losyon, kalamin losyonu vb. kaşıntı kremleri
• Antibiyotik krem veya haplar (cilt yaraları bakteri iltihabına yakalanırsa gerekli olabilir)
• Steroid kremler

4) Krem Tedavilerinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

• Baş hariç tüm vücuda uygulanmalıdır.
• Uygulama öncesinde cilt kuru ve serin olmalıdır. Banyodan sonra krem veya losyon uygulaması yapmayınız.
• Sırt, ayak tabanı, parmak arası, genital bölge gibi ulaşılması zor yerlere daha dikkatli uygulayınız.
• Tırnak aralarına uygulama yaparken kulak çöpü veya diş fırçası kullanınız. Sonrasında çöpe atınız.
• Kremin ciltte kalma süresi önemlidir. İlaç prospektüsünde yer alan süreyi doldurmadan yıkanmayınız, yıkanmayı geciktirmeyiniz.

İlaç tedavileri uyuz hastalığında etkili çözüm sağlar. Tedaviler ilk uygulanmaya başladıkları anda cilt döküntüsü şiddetlenir, ancak uygun kullanımla birlikte 4 hafta içinde cildin iyileşmesi beklenir.

Not: Uyuz hastalığına bitkisel tedavi olarak yüzde yüz ispatlanmış bir bilimsel yöntem bulunmamaktadır.

5) Evinizi Temizleyin

Krem tedavisinin ilk uygulandığı gün tüm yatak örtülerinizi, kıyafetlerinizi, iç çamaşırlarınızı ve havlularınızı yüksek ısıda yıkayın. Uyuz böceği veya larvası ile kirlenmiş olma ihtimali olan ve yıkamanızın mümkün olmadığı eşyaları ise plastik, hava almayan bir torba içerisine koyun. 72 saat sonra tamamı ölmüş olacaktır.