TSH hormonu, hipofiz bezinden salgılanan bir hormondur. Bu hormon, tiroid bezinden T3 ve T4 hormonlarının yapılmasında görevlidir. Tsh yüksekliği yani troid yüksekliği ise, tiroit bezinin az çalışması, yeterli hormon üretememesi sonucu meydana gelir. Ülkemizde tsh normal değeri 0.4 – 3.0 uIU/mL olarak kabul edilir. 2002 yılına kadar TSH değerinin normal sınırları 0.5 – 5.0 arasındaydı. Amerika Klinik Kimya Derneği (American Association for Clinical Chemistiry) 2003 yılında yaptığı açıklamayla bu değeri 0.4-2.5 seviyesine indirdi. Bu oranın üstünde Tsh değeri Tsh yüksekliği olarak kabul edilir.

Tsh yükselmesinin nedenleri

Hashimoto tiroiditi

Hashimoto tiroiditi, vücudun kendi koruma sisteminin tiroid hücrelerine saldırdığı bir bağışıklık sistemi hastalığıdır. Hashimoto tiroiditi belirtileri arasında kilo alma, depresyon, soğuğa karşı hasasiyet, yorgunluk, bradikardi, kabızlık, kas güçsüzlüğü ve kramplardır. Hashimoto tiroiditi de Tsh seviyesinde yükselmeye neden olur.

Hipofiz Adenomu

Hipofiz bezindeki hücrelerden birinin anormal olarak üremesi ve bir tümör oluşturmasına Hipofiz Adenomu denir. Bu genellikle iyi huylu bir tümördür. Hipofiz Adenomu Tsh yükselmesinin nedenlerindendir. Hipofiz Adenomununun tedavisi tümörün büyüklüğüne ve salgılanan hormona göre değişir. Şayet tümör prolaktin salgılıyorsa genellikle ilaçlarla tedavi edilir. Tümör büyükse ve çevre dokulara baskı yapıyorsa ilk tedavi seçeneği genellikle cerrahidir.

Tiroid hormonu direnci

Bu durum nadir görülen bir sendromdur. Tiroid hormonu seviyeleri yükselir, ancak TSH seviyeleri ise kontrol edilemez noktadadır. Tiroid hormonu direncinin en yaygın nedeni tiroid hormon reseptörünün genetik bir mutasyonudur. Troid hormonu direnci olan kişilerde de Tsh yüksekliği görülür. Belirtileri kişiden kişiye göre değişir, bazen herhangi bir semptom göstermez.

Hipotiroidizm

Hipotiroidizm, T3 ve T4 seviyelerinin düşük olduğu bir durumdur. Yetişkinlerde, hipotiroidizm iyot eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkabilir. Hipotiroidizm, otozomal resesif genetik bir bozukluğun bir sonucu olarak bile ortaya çıkabilir. Tiroid bezinin az salgılanmasından dolayı, hipofiz bezi aşırı miktarda TSH hormonu salgılanması için uyarılır, ve Tsh seviyesi yükselir. Hiportiroidizm genelde gebelikte meydana gelir.

Konjenital hipotiroidi

Çocuklarda yüksek TSH düzeylerinin görüldüğü bir diğer durum, kretinizm olarak da bilinen konjenital hipotiroidizmdir. Bu durumda tiroid hormonu seviyeleri doğumdan hemen sonra düşüktür. T3 ve T4 düzeylerini yükseltmeye yönelik bir girişimde, hipofiz bezi daha fazla TSH salgılar ve TSH düzeylerinde artışa neden olur. Tedavi edilmediği takdirde, bebekte büyüme geriliği ve zihinsel gerilik meydana gelebilir.

Tsh yüksekliğinin diğer nedenleri

1. Hipofiz bezinin alınması
2. Hipertiroidi tedavisi için kullanılan radyoaktif iyot ve anti tiroit ilaç kullanımı gibi tedaviler
3. Kanser tedavisinde kullanılan radyoterapi
4. Lityum içeren ilaçlar
5. İyot yetersizliği
6. Antidepresanlar, kolestiramin ve kolestipol içeren kolesterol düşürücü ilaçlar, kortikosteroit ve adrenokortikosteroit ilaçların yan etkisi
7. Aşırı miktarda kalsiyum veya demir takviyesi alımı
8. Herhangi bir şekilde östrojen desteği almak (doğum kontrol hapı kullanmak vb.)
9. Çok sık tiroid hormonunu azaltan gıda tüketmek (karalahana, çiğ karnabahar, kırmızı turp vb.)

Tsh yüksekliği belirtileri

Yetişkinlerde Tsh yüksekliği belirtileri

1. Aşırı halsizlik
2. Sürekli yorgunluk hissi
3. Saç dökülmesi ve saçlarda incelme
4. Uykudan uyanmada güçlük çekme
5. Kilo almada yahut zayıflamada zorlanma
6. Kuru ve mat saçlar
7. Kuru ve mat cilt
8. Soğuğa karşı hassasiyet
9. Bradikardi (nabız düşüklüğü)
10. Soluk veya sarımtırak bir cilt
11. Tırnaklarda kolay kırılma
12. Kabızlık
13. Sinirlilik ve depresyon 
14. Regl düzensizlikleri veya anormal miktarda kanama
15. Hipotoni (bir kas hastalığı)
16. Cinsel isteksizlik
17. Hafıza kaybı, Unutkanlık
18. Terlemenin azalması
19. Kekemelik 
20. Reflekslerde yavaşlama
21. Kısırlık
22. Kolestrol yüksekliği
23. Kaş dökülmesi
24. Horlama
25. Kas krampları
26. Kaslarda iğne batması hissi veya karıncalanma
27. Göz etrafında veya göz altında şişlik
28. El, ayak ve eklemlerde şişlik