Testisler, erkek üreme organlarının bir bölümünü oluşturur ve ana görevi sperm ve erkeklik hormonu olan testosteron üretimidir.

Testislerin birçok hastalığı çeşitli belirtilerle mevcut olabilir. Bunlara geçmeden önce testisler hakkında genel bazı bilgiler edinelim.

“Özel Hayat Hastanesi’nden Üroloji Uzmanı Dr.Yasin KAPUCU” testis hastalıkları hakkında bilgiler verdi.

 

Testisler, penis ve anüs arasında bulunan skrotum adı verilen harici bir kese şeklindeki yapı içerisinde bulunur. Yetişkin testislerin boyutu büyük bir zeytin kadardır ve genellikle bir testis skrotumda diğerinden daha düşük seviyede yerleşmiştir.

Her bir testisin arkasında spermleri saklamak ve taşımakla görevli sarmal boru şeklinde bir epididim bulunur.

Kan damarları, sinirler, lenfatik damarlar ve vaz deferens içeren boru şeklinde bir yapı olan spermatik kordon, karın bölgesinden gelir ve her bir testis ile bağlantılıdır. Her testis için yaşamsal yapıları içermesinin yanı sıra, testisleri skrotum içerisinde askıya da alır.

Testis ağrısı (testiküler ağrı) nedir ?

Testiküler ağrı, bir veya her iki testiste hissedilen ağrı veya rahatsızlıktır.

Ağrı, testisin kendisinden kaynaklanabilir veya skrotum, kasık veya karnı etkileyen diğer koşulların bir sonucu olabilir.

Testis ağrısına neden olabilecek çok sayıda tıbbi durum olmasına rağmen, bunların birçoğunun, testis fonksiyonunun bozulmasını önlemek için acil tıbbi müdahale gerektiren durumlar olup olmadığını anlamak önemlidir.

Testis ağrısı akut yani kısa süreli veya kronik yani uzun süreli, sabit veya kesintili olabilir.

Testis ağrısına neden olan durumların belirtileri nelerdir ?

Bir veya her iki testisde ağrıya yol açabilecek birçok tıbbi durum vardır ve semptomlar alttaki nedene bağlı olarak değişebilir.

Bununla birlikte, çoğu zaman semptomlar çeşitli sebepler arasında çok benzer olabilir, bu da acil tıbbi müdahale gerektiren koşulları ayırt etmeyi zorlaştırır.

Bu nedenle, testiküler ağrı durumunda acil bir üroloji muayenesi gerekir.

Başlıca testis ağrısı nedenleri;

Testis torsiyonu yani dönmesi semptomları nelerdir ?

Testiküler torsiyon, 12-18 yaş arasındaki erkeklerde en sık rastlanılır.

Yenidoğan döneminde daha sık görülebilir. Testiküler torsiyon çoğu kez sol testisi etkiler ve ergen erkeklerde testis kaybının en sık nedenidir.

Testiküler torsiyon genellikle aşağıdaki belirtilerden herhangi biriyle birlikte görülebilen ani başlangıçlı ve şiddetli testis ağrısı olarak ortaya çıkar:

Mide bulantısı ve kusma
Testiküler ve/veya skrotal hassasiyet
Testis ve/veya skrotal şişme ve kızarıklık
Karın ağrısı
Ateş
Skrotumda etkilenen testisin yükselmesi
Etkilenen testisin skrotumda yatay konumlandırılması
Etkilenen tarafta kremasterik refleks kaybı (normalde testis, üst iç uyluk alanına hafif vuruş ile yükselir).

Epididimit belirtileri nelerdir ?

Epididimit öncelikle yetişkinleri etkiler ve 19 ila 40 yaş arasında en yaygındır. Epididim’in enfeksiyonudur.
Cinsel yönden aktif erkeklerde en sık görülen bulaşma nedeni cinsel yolla bulaşan hastalıklar, en çok bakteri organizmaları ise Chlamydia trachomatis ve Neisseria gonorrhoeae‘dir.

Daha genç ve yaşlı bireylerde, enfeksiyon genellikle idrar yollarında bulunan Escherichia coli gibi bakterilerden kaynaklanır. Bu yaş gruplarındaki enfeksiyon genellikle genitoüriner sistem içindeki bir anormalliğin sonucudur.

Epididimit genellikle aşağıdaki belirtilerden herhangi biriyle birlikte görülebilen aşamalı başlangıçlı, hafif ila şiddetli testis ağrısı ile gider:

Mide bulantısı ve kusma
Testis ve/veya skrotal hassasiyet, tipik olarak epididim alanına lokalize olsa da, daha yaygın hale gelebilir ve hastalık ilerledikçe bütün testisleri de içine alabilir.
Testis ve/veya skrotal şişme ve kızarıklık
Karın ağrısı
Ateş
Üretral deşarj yani akıntı
İdrarda yanma, sıkışma ve sık idrara çıkma

Böbrek taşı semptomları nelerdir ?

Bazen böbrek taşları testislerde ağrıya neden olabilir.

Bununla birlikte, testisler şişme ya da kızarıklık olmaksızın normal görünür.

Böbrek taşlarının diğer belirtileri arasında şunlar olabilir:

Sırt (yan) ağrısı ve hassasiyet
Karın ağrısı
Mide bulantısı ve kusma
İdrarda kan, sık işeme isteği veya yanma.

Testis tümörü semptomları nelerdir ?

Testis tümörleri bazen testis ağrısına neden olabilmesine rağmen genellikle ağrısızdır.

Belirti ve bulgular aşağıdakileri içerebilir:

Testiste kitle
Testisin boyutunun veya dokusunun değişmesi
Alt karın, sırt veya kasık bölgesinde donuk bir ağrı
Skrotumda ağırlık hissi.

Testis travması ve yaralanması belirtileri nelerdir ?

Her türlü travma veya testislerin yaralanması şiddetli ağrı ve rahatsızlığa neden olabilir.

Testiküler travmanın % 85 nedeni spor yaralanmaları, bölgeye doğrudan çarpan, araba kazaları ve engebeli yaralanmalardan kaynaklanan künt travmadır.

Aşağıdaki belirti ve semptomlar görülebilir:

Testis ve/veya skrotal hassasiyet, şişme veya morarma
Skrotum ve anüs arasındaki alanın tıkanması
Mide bulantısı ve kusma.

Testis yırtılması belirtileri nelerdir ?

Testisin ciddi şekilde yaralanması, testis dokusunun ekstrüzyonuna yol açan tunika albuginea dokusunun bozulması sonucunda oluşur. Bu yaralanmaya genellikle hematosel yani testisi çevreleyen bir kan toplaması eşlik eder.

Testislerde görülen diğer yaralanmalar penetran travma ve testikül dislokasyonu’dur. Bu testis yaralanmaları tipik olarak cerrahi tedaviyi gerektirir.

İnguinal herni (kasık fıtığı) semptomları nelerdir ?

İnguinal herniler yaygındır ve bazen skrotum ve/veya testislerde rahatsızlık yaratabilirler.

Bir kasık fıtığının belirtileri aşağıdakileri içerebilir:

Öksürme ya da aksırma ile daha belirgin hale gelebilen skrotumda veya inguinal bölgede şişme
Skrotum veya testislerde donuk ağrı veya yanma hissi.

Orşit belirtileri nelerdir ?

Bu durum, tipik olarak bir enfeksiyon sonucu testisin iltihabı ile karakterizedir. Orşit vakalarının çoğu, bir viral enfeksiyondan kaynaklanır ve kabakulak en sık sebeptir.

Kabakulak orşiti en sık prepubertal erkekler arasında görülür.

Testis ağrısı hafif veya şiddetli olabilir.

Orşit belirtileri şunları içerebilir:

Testis ve /veya skrotal hassasiyet, şişme veya kızarıklık
Ateş ve titreme
Baş ağrısı
Vücut ağrıları
Mide bulantısı
Yorgunluk
Kabakulak vakalarında parotis bezi iltihabı

Testis ağrısına neden olan rahatsızlıkların komplikasyonları nelerdir ?

Testiküler ağrının farklı nedenleriyle ilişkili komplikasyonlar da çeşitlidir.

Bazı kişiler, testis ağrısının akut nedeni tedavi edildikten sonra bile, kronik testis ağrısı çekebilir.

Diğer potansiyel komplikasyonlar aşağıdakileri içerebilir.

Testisin kalıcı hasar görmesi
Kısırlık
Enfeksiyon
Sepsis yani sistemik kan enfeksiyonu

Testis ağrısının nedenleri nasıl teşhis edilir ?

Testiküler ağrıya neden olan altta yatan durumun teşhis edilmesi için, bir üroloji uzmanı tarafından öykü ve fizik muayene yapılacaktır.

Laboratuar testleri ve görüntüleme çalışmaları doktorun ilk izlenimine ve değerlendirmesine bağlı olarak yapılabilir.

Renkli Doppler testiküler ultrasonografi, testiküler tümörler, sıvı koleksiyonları, testis rüptürü ve fıtıkların varlığının yanı sıra testislere olan kan akışını değerlendirebilen invaziv olmayan bir görüntüleme çalışmasıdır.

Böbrek ultrasonu ise böbrek taşlarının değerlendirilmesinde yardımcı olabilir.

Radyonüklid görüntüleme ise testiküler ağrının diğer nedenlerinin yanı sıra testiküler torsiyonun değerlendirilmesinde yararlı olan bir görüntüleme çalışmasıdır. Ultrasondan daha az kullanılır.

BT taraması veya Röntgen testiküler ağrının böbrek taşları veya karın veya pelvisdeki diğer koşullardan kaynaklandığından şüphelenilmesi durumunda yapılabilir.

Testiküler ağrı tedavisi nasıldır ?

Testiküler ağrı tedavisi alttaki nedene bağlı olarak değişir.

Daha önce de belirtildiği gibi, testiküler ağrıya neden olan bazı durumlar acil cerrahi müdahale gerektiren tıbbi acil durumlardır.

Testiküler torsiyon tedavisi

Testis torsiyonunun kesin tedavisi bir ürolog tarafından ameliyattır.

Semptom başlangıcından 6 saat sonra tedavi edildiyse, kurtarma oranı % 100’e yaklaşırken, 24 saat sonra kurtarma oranı % 0-10 arasındadır.

Epididimit tedavisi

Komplike olmayan epididimit genelde aşağıdaki yollarla ayaktan tedavi edilebilir;

Antibiyotikler, ağrı kesici ilaçlar ve anti-inflamatuar ajanlar
Dinlenme
Skrotal destek ve yükseltme
Buz paketleri

Genel olarak, uygun şekilde tedavi edilen akut epididimit komplikasyonsuz iyileşir.

Bununla birlikte, ciddi sistemik semptomlarla ilişkili veya çeşitli komplikasyonların eşlik ettiği bazı epididimit vakalarında hastaneye yatma gerekli olabilir.

Böbrek taşı tedavisi

Böbrek taşlarının tedavisi genellikle böbrek taşının konumuna, böbrek taşının boyutuna ve enfeksiyon gibi komplikasyonlara bağlıdır.

Komplike olmayan bir böbrek taşı tipik olarak aşağıdaki önlemler ile tedavi edilebilir:

Yeterli sıvı alımı
Ağrı kesici ilaçlar
Bulantı ilaçları
Bazı durumlarda böbrek taşlarının geçişini kolaylaştıracak tamsulosin (Flaks) gibi ilaçlar

Litotripsi (böbrek taşının parçalanması için şok dalgalarının kullanılması) ve daha başka invaziv cerrahi prosedürler kendiliğinden geçmeyen böbrek taşlarının tedavisi için kullanılabilir.

Testis tümörü tedavisi

Bir testis tümörünün tedavisi çeşitli faktörlere bağlıdır.

Testiste kitle, aksi ispat edilene kadar kanser olarak düşünülür. Testiküler kanser teşhis edilirse, hastalar bir onkolojiste sevk edilir.

Travma tedavisi

Testis travmasının tedavisi ve yönetimi yaralanma şiddetine bağlıdır.

Testiküler yaralanma şüphesi olmayan küçük testis travması vakaları, aşağıdaki önlemlerle ayaktan tedavi edilebilir:

Ağrı kesici ilaçlar ve antienflamatuar ajanlar
Dinlenme
Skrotal destek ve yükseltme
Buz paketleri

Testis rüptürü ile birlikte, testis fonksiyonunu ve yaşayabilirliğini korumak için derhal cerrahi onarım gereklidir.

İnguinal herni tedavisi

Kasık fıtığının kesin tedavisi cerrahi onarımdır, bazen elektif olarak ayaktan olarak yapılırken diğerleri daha acil bir müdahale gerektirir.

Kasık fıtığı, indirgenemez (karnın içine geri itilemeyen) vakalarda ve boğulma vakalarında (bağırsağın kan dolaşımında bozulma) acil cerrahi müdahale gereklidir.

Orşit tedavisi

Orşitin tedavisi, testiküler inflamasyona neden olan enfeksiyöz organizmaya bağlıdır.

Hem viral hem de bakteryal orşit aşağıdaki önlemler ile tedavi edilebilir:

Ağrı kesici ilaçlar ve antienflamatuar ajanlar
Dinlenme
Skrotal destek ve yükseltme
Buz paketleri

Bakteriyel orşit ve epididimo-orşit antibiyotik gerektirir. Virüslerin neden olduğu vakalarda antibiyotik gerekmez.

Testis ağrısı nasıl önlenebilir ?

Testiküler ağrının belirli nedenlerini önlemek için alabileceğiniz birkaç önlem var. Bununla birlikte, nedenlerin birçoğu tamamen önlenebilir değildir.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan kaynaklanan epididimit veya bakteriyel orşit için prezervatif kullanımı bulaşma riskini azaltabilir.

Spor faaliyetleri sırasında uygun koruyucu ekipmanların kullanılması testiküler travmayı önlemeye yardımcı olabilir.

Kabakulak aşıları viral orşit sıklığını azaltabilir.