Ülkemizde şeker otu olarak ismini duyuran stevia bitkisi, hem tatlı çeşitlerinde hem de çay ve kahve tatlandırıcısı olarak kullanılıyor. Sağlığa zararları sık sık söylenen şekere doğal alternatif olarak gösterilen stevia bitkisinin yararlarını, zararlarını ve olası yan etkilerini merak edenler için derledik. Keyifli okumalar…

Anavatanı Güney Afrika olan Stevia bitkisi, Paraguay ve Brezilya başta olmak üzere Kolombiya, Meksika, Peru, Japonya ve Güney Kore’de yetişen Chrysanthemum familyasına ait küçük vahşi bir çalı türünün yapraklarından elde ediliyor. 1887 yılında Güney Amerikalı bilim adamı Antonia Bertoni tarafından keşfedilen stevia bitkisi, birkaç yıldır ülkemizde de yetiştiriliyor. Türkiye’de şeker otu ve şeker bitkisi ismiyle de bilinen bu bitkinin en önemli özelliği şekere doğal alternatif olması. Öyle ki; uzmanlar tarafından dünyadaki şeker hastalığı sorununu çözebilecek bir bitki olarak gösteriliyor. Stevia hiç şeker içermemesine rağmen tatlı bir bitkidir ve kalorisi sıfırdır. Yıllardır Avrupa ve Amerika’da doğal tatlandırıcı olarak kullanılan bu bitkinin adı ülkemizde yeni yeni duyuluyor.

Stevia bitkisi 40 yılı aşkın süredir Paraguay ve Brezilya’da şeker hastalarına veriliyor. Bu bitki, tüketildiğinde hazım aşaması sırasında vücutta insülin salgılanmasına gerek olmuyor. Yani kana insilün salgılatmadan beyne şekerli yiyecek sinyali ulaşıyor. İşte bu özellik, stevia bitkisini mucizevi bir bitkiye dönüştürüyor. Oysa suni tatlandırıcı ya da kristalize edilmiş şeker tüketildiğinde vücutta insülin salgılanıyor.

Stevia Bitkisi Nasıl Elde Edilir?

Tropikal iklimlerde yetişen bu bitkinin yaprakları kurutulduktan sonra ekstresi çıkarılarak yapraklarındaki glikozit maddesi elde ediliyor.

Stevia Bitkisinin Faydaları Nelerdir?
Bu bitkiden elde edilen öz su, kan şekeri seviyesini düzenler.
İçerisindeki steviosid maddesi vücuttaki tat duyuları tarafından normal şekerin 300 katı kadar daha tatlı olarak algılanır. Sadece bir tutam stevia bitkisi ile 1 litre çay veya kahve tatlandırılabilir. Dolayısıyla tatlı krizleri için sağlıklı bir alternatiftir.
Dişlerde plak oluşumunu yavaşlatır ve çürük önleyicidir.
Vücudun daha fazla kalsiyum emmesini sağlar.
Hipertansiyonu önler.
İçeriğindeki vitamin ve mineraller, sağlık için oldukça faydalıdır.
Kalorisi olmadığından beyaz şeker gibi kilo aldırmaz, dolayısıyla zayıflamaya yardımcıdır. Obezite ile mücadelede etkilidir.
Nikotin isteğini azalttığı için sigarayı bırakmak için kullanılabilir.
Doğal bir tatlandırıcı olmasına rağmen hiç şeker içermez. Sadece dildeki tat alma hücrelerine tatlıymış gibi hissettirir. Bu nedenle şeker hastaları tarafından güvenle kullanılabilir.
Cilt üzerinde de olumlu etkileri vardır. Cildi besler, sıkılaştırır ve kırışıklıkları giderir. Cilt maskesi olarak da kullanılabilir.
Dermatit etkisi ile sivilceleri azaltır ve yeni sivilce oluşumunu en aza indirir.
Bağırsak florasını korur.
Mide florasını korur. Vücuttaki asit ve alkali dengesini korur.
Kabızlık, depresyon ve asabiyete karşı olumlu etkileri vardır.
Stevia Bitkisi Nasıl Kullanılır? Stevia Bitkisi Nasıl Tüketilir?
Oldukça fazla kullanım alanı olan stevia bitkisi genellikle şeker ve tansiyon hastaları tarafından tercih ediliyor. Ancak elbette ki bu bitkiyi tüketmek için hasta olmanız şart değil! Zararları herkes tarafından bilinen şekerden ve şekerli ürünlerden uzak durmak ve sağlıklı beslenmek istiyorsanız stevia bitkisini mutlaka denemelisiniz.

Öncelikle stevia bitkisinin ısıdan etkilenmediğini söylemeliyiz. Ayrıca ağızda hiçbir şekilde acı veya buruk bir tat bırakmıyor. Bu bitki ile çayınızı ve kahvenizi tatlandırabilirsiniz. Normal şeker kullanmak istemiyorsanız; pasta, komposto, reçel, baklava, dondurma, muhallebi, kek ve kurabiye gibi tatlılarınızı da yine stevia bitkisi ile tatlandırabilirsiniz.

Bu bitkiyi çiğ olarak tüketebileceğiniz gibi yapraklarını kurutarak da tüketebilirsiniz. Kurutulmuş yaprakları bir havanda ezerek toz haline getirip içeceklerinizde ya da tatlılarınızda kullanabilirsiniz. Çiğ olarak kullanmak isterseniz; ıhlamur gibi demleyerek tüketebilirsiniz.

Stevia Bitkisinin Zararları Nelerdir?
Stevia bitkisinin çok fazla yan etkisi olmadığı bilinse de, bu konudaki araştırmaların ya da bilimsel kaynakların net olmadığını söylemeliyiz. Bazı kaynaklar bu bitkinin tamamen doğal olduğunu ve hiçbir yan etkisinin olmadığını söylese de, bazı kaynaklarda sindirim sistemi problemleri ile erkeklerde kısırlığa sebep olabileceği belirtiliyor.

Hangi amaçla olursa olsun stevia bitkisini kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışmanızı öneririz.

Çocuklar, Stevia Bitkisini Tüketebilir mi?

Stevia bitkisinin çocuk sağlığı üzerindeki etkilerine yönelik herhangi bir araştırma bulunmuyor. Bu nedenle çocukların bu bitkiyi ebeveyn gözetiminde ve düşük dozda tüketmesi öneriliyor.

Stevia Bitkisi Yetiştiriciliği
Stevia’nın yetiştirildiği tarihler Mayıs ve Ağustos ayları arasıdır. Bu bitki çok fazla bakım istemediğinden kolay yetiştirilir. Hatta isterseniz bir saksıda kendiniz bile yetiştirebilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken; bitkinin tohumunu saksıya ekmek. Hangi saksıya ekeceğinize karar verin, ardından tohumun üzerine tohumun kalınlığı kadar toprak atın. 3 gün boyunca güneş almayan, serin bir yerde muhafaza edin. Bu 3 günün ilk gününde tohumunuza biraz fazla su vermelisiniz. 3’üncü günün sonunda saksınızı belirli zamanlarda güneş alan bir yere koyun. Yani saksınız gün boyunca güneş almamalı. Ayrıca tohumunuzu her gün sulamayı da unutmayın.

Stevia Bitkisi Nerede Satılır?

Stevia bitkisi piyasada tablet, toz form, fide ya da tohum olarak bulunabilir.