Soğan
Soğan
Haziran-Ağustos ayları arasında yeşilimsi veya pembemsi renkli çiçekler açan, 30-100 cm, boylarında, çok yıllık otsu ve soğanlı bir bitkidir. Yaprakları boru şeklinde, içi boş, mavimsi- yeşil renklidir.
Soğan, çok eski tarihlerden beri insanların yetiştirdiği ve gıda olarak kullandığı bir bitkidir. Soğan bitkisinin soğan kısmı değişik şekilli, üzeri zarımsı bir kabuk ile kaplı, yakıcı, lezzetli ve özel kokuludur. Yeşil yapraklan ve kuru yumruları kullanılır. Soğanın içinde C vitamini bulunur ve besleyici, iştah açıcı bir besindir. İçinde bulunan kükürtlü bir madde soğana acılık verir,
gözleri yakar ve yaşartır.
Soğan mikroplara karşı koyma gücünü artırdığından, değişik bir mahalle gelenin önce biraz çiğ soğan yemesi sıhhati için iyidir.
Soğan, Kur’an-ı Kerim’de zikredilen mübarek gıdalardandır. (Bakara: 61).
Taze Soğan
Taze soğan bir ağız tadıdır, tazeliktir, yeniliktir. Önceleri, sadece mevsiminde bulunurdu. Şimdi seracılıkla her mevsimde var. Et yemekleri pişirilirken taze soğan yakışır, ama asıl yeri sofraya temiz yıkanmış getirildiğinde salatanın yanıdır, soğanın ve sarım sağın kendilerine has kokuları bu iki değerli sebzenin çiğ yenmesini engeller, ama yenmelerinde de sayısız yararlar vardır.
Taze soğanın kalorisi düşüktür: 100 gramında protein 1.5 gr, yağ 0,2 gr, karbonhidrat 8.1 gramdır. 88 gramı da sudur.
Mineral değerleri ise, sodyum 9 mg, potasyum 157 mğ, kalsiyum 27 mg, fosfor 36 mg, demir 0.5 mg, flüor 0.07 mg’dır.
Vitaminlerden ise; A, E, B1, B2, ve C vitaminlerini yeteri kadar ihtiva eder.
Kuru Soğan
Kuru soğan yemeklerin lezzetli olmasını sağlar. Özel tadı ve kokusu, pek çok yemeğin vazgeçilmez parçası yapmıştır. 100 gramın kalorisi 46’dır. Protein 1.4 gr, yağ 0.2 gr, karbonhidrat 8.9 gr’dır. Mineral olarak 30 mg kalsiyum ve 1 mg demir vardır. Vitaminlerden ise. A, Bl, B2, niasin ve C vitamini bulunur.
Soğanın Faydaları
Soğan pişse de vitaminleri aynen kalır. Sindirim sistemini uyarır, bağırsakları temizler, zor sindirilen maddelerle savaşır. Bundan başka, fazla sinir bozukluklarına, uykusuzluğa, damar sertliğine iyi gelir ve bazı kanserlere karşı da koruyucu etkisi vardır.
Soğan idrar söktürücüdür. Hastanın böbreklerinin veya karnının bir yarım soğanla oğuşturulması anında idrar üretimini dörtte bir oranında arttırmaya yeterlidir.
Yoğun veya ölçülü yapılacak bir soğan kürü, böbrek sancılarından, böbrek ve idrar kesesi taşlarından, ödemden, idrar tutukluğundan, albüminden, guttan ve romatizmadan yakınanlara çok iyi gelir.
Ayrıca toksinlerin çıkarılmasına yardımcı olan terlemeyi sağlamada çok etkilidir. Bu ise, özellikle mikroplu hastalıklar için çok önemli bir fonksiyondur. C vitamini yönünden zengin bir sebze olan soğan, skorbüte karşıdır. İçerdiği ana maddelerden biri olan glu- kakinin, kandaki şeker oranını düşürdüğünden, şeker hastalığına iyi gelir. Sarmisak gibi kurt düşürücüdür ve yine onun gibi çok etkin bir antiseptiktir. Soğan suyuyla yapılacak bir pansuman küçük kesiklerin, hafif yanıkların ve benzerlerinin, iltihaplanmasını ön
ler. Hanımların ve gençlerin canını sıkan ve kaygılandıran sivilceler, için gerçek bir ilaçtır. Özellikle pişmişi sinirliliğe, iç darlıklarına, yürek çarpıntılarına karşı mücadele eder. Yumuşatıcı, gerginlikleri giderici, spazmları (öksürük, astım krizleri vb.) yatıştırıcıdır. Nezle ve anjinler için bulunmaz ilaç yerine geçer.
Soğanın pek çok kullanım alanı daha vardır: Lapası baş ağrılarına karşı etkilidir. Menenjit tedavilerinde çok yararlı bir yardımcıdır.
Çiğ soğan böcek, örümcek sokmalarına ve köpek ısırmalarına, sıcak soğan boğaz hastalıklarına birebirdir. Külde pişirilmiş soğan ise soğuktan ileri gelen çatlak, yara ve berelere, adi cilt çatlaklarına, abselere, çıbanlara ve ülsere karşı iyi gelir. Soğanın taze özsuyu arı ve yaban arısı sokmasına karşı çok iyi bir ilaçtır. Deneyler sonunda soğanın damar ve kalp hastalıkları için son derece faydalı olduğu anlaşıldı. Soğanın pıhtılaşmayı sağlayan hücre plaketlerinin üzerinde yaptığı etki ile kanamaların durdurulmasında önemli bir ilaç olarak kullanılabileceği görüldü.
Yorumlar
Henüz yorum yapılmamış.