Sizlere bu makalemizde “Şeker hastaları ne yememeli, şeker hastalarının yememesi gerekenler, şeker hastalarına zararlı, yasak olan, kan şekerini yükselten yiyecekler, meyveler nelerdir?” konuları hakkında bilgiler verdik. Öncellikle şeker hastalığı nedir ondan bahsedelim;

Diyabet meşhur ismiyle şeker hastalığı nedir; şeker, özellikle beyin ve kalp hücreleri başta olmak hücrelerin çalışmasını sağlayan enerji kaynağıdır. Midenin arka tarafında pankreas isimli bir salgı bezi bulunur. Pankreas insülin adlı bir madde üretir. İnsülin kandaki şekerin hücrelerde kullanılması için hücrelere kapı açar (şekerin hücrelerde kullanılmasını sağlar). Pankreasın yeterli insülin üretememesi veya işlevsel olması durumunda kanda şeker birikir. Hücrelere yakıt olması için gereken şeker vücut için zararlı bir madde haline döner. Kanda şeker birikmesine şeker hastalığı (diyabet) denir.

Şeker hastalığının 2 tipi bulunur; Tip 1 diyabet: Pankreasın yeterli insülin üretememesinden kaynaklanır. Tip 2 diyabet: Pankreas yeterli insülin üretir fakat bu insülin işlevini yerine getirecek özellikleri tam olarak sağlayamaz. Kesin nedeni ve tedavisi henüz bulunamamıştır. Genetik yatkınlıkta (üst soyda şeker hastalığı olan kişiler)  görülme sıklığı artar. Şeker hastalığı teşhisi konulmuş ise doktorunuzun tavsiye ettiği ilaçlar ve yiyecek listelerine uymanız hayatınızı normal bir şekilde yaşamanızı sağlar. Gözardı edildiği durumlarda; hücrelerin yeterli kan akışı sağlayamayan ve bundan dolayı beslenemeyen uç bölgeleri(parmak uçları) yaraları başlar. Bu yaraların çok geç iyileşmesi ve hatta iyileşememesine bağlı parmak kayıpları, körlüğe kadar gidebilecek görme kayıpları yaşanabilir.

Şeker hastalığının Genel Belirtileri

1. Aşırı tuvalete çıkma isteği.(vücut birikmiş şekeri kandan temizlemeye çalışır)
2. Ağız kuruluğu & çok su içme isteği. (idrar ile atılan vücuttaki suyun yerine konması gerekliliğinden kaynaklanır)
3. Aşırı yorgunluk hissi
4. Ani kilo kayıpları

Şeker Hastalarının Uzak Durması Gereken Besinler

Beyaz Ekmek

Ülkemizde tüm fırınlarda ağırlıklı olarak beyaz ekmek üretilir. Severek tükettiğimiz beyaz ekmek şeker hastaları için ilk kaçınılacak yiyeceklerdendir. Aslında beyaz un; lif ve besin değeri düşük bir gıdadır. Beyaz ekmek aynı zamanda gereksiz kilo almanıza neden olurken tüm besin öğelerinden arındırılmış olması nedeniyle kof bir vücut görünümüne de sebep olur. Beyaz ekmek yerine artık fırınlarımızda satışa sunulan kepek, tahıl veya tam buğday ekmeklerini tercih edin.

Kahvaltılık Gevrekler

Ülkemizde de yeni yeni rağbet gören, içine süt karıştırılıp sözümona kahvaltı diye tüketilmeye başlanan gevreklerde tam bir şeker bombasıdırlar. Aslında içeriğinde bulunan tahıllar faydalıdır fakat bu tahıllara eklenen tatlandırıcı ve şekerler bunu diyabet hastaları için sakıncalı hale getirirler. Özellikle yeni annelerin bu konuya dikkat etmesi, ananevi kahvaltı alışkanlıklarımızı devam ettirmesi yeni nesilin sağlığı için elzem bir durumdur.

Yağlı Etler

Koyun inek gibi hayvanların yağlı olan etleri çoğu insan için damak tadına hitap eden lezzetli yiyeceklerdir. Fakat şeker hastaları (özellikle tip 2) için yağlı et de kaçınılması gereken besinler arasındadır. Ayrıca etteki bu doymuş yağlar kolesterol den, iltihaba kadar geniş bir hastalık skalasının tetikleyicisidirler. Diyabet hastaları aynı zamanda kalp hastalıkları riski de taşıdığından, kalbi yoracak olan bu yağlardan kaçınması gerekmektedir. Bunun yerine yağsız etler, tavuk veya balık tercih edebilirsiniz.

Gazlı İçecekler

Tüm dünya da oldukça fazla tüketilen gazlı içeceklerde şeker hastalarının en büyük düşmanıdırlar. Kandaki şekeri bir anda en yüksek değere çıkartırlar. Sağlıklı bir insanın bile kan değerlerini çok hızlıca çıkarıp sonra birden düşüren bu içecekler aslında tüm insanlar için zararlıdırlar. Sadece diyabet değil, kalp hastalıklarından obeziteye kadar bir çok hastalığın tetikleyicisidirler. ABD’de 2010 tarihli “Diabetes Care” araştırmasına göre; gazlı içecekleri kullananlarda Tip2 diyabet görülme riski bu içecekleri daha az tüketenlere göre %26 artış göstermektedir. Diyabetin kesin nedeni bilinmese de gazlı içeceklerin diyabet görülme sıklığını arttırdığı kabul edilen bir gerçektir.

Paketlenmiş Meyve Suları

Ülkemiz adeta koca bir meyve bahçesi olduğu halde, bazı insanlar kapalı meyve sularını tüketmeye devam etmektedirler. Hasta ziyaretlerinin vazgeçilmezlerinden olan kapalı meyve suları, diyabet hastalarının kaçınması gerekenler listesindedirler. Besin değeri çok az, liften yoksun ve yapay tatlandırıcılar açısından zengin olan bu içeceklerin yerine taze meyve yenmesi gerekmektedir.  Not: meyveler de yüksek oranda şeker içerebilmektedirler. Şeker hastası iseniz meyve tüketiminde de ölçülü olmak durumundasınız. Meyve ihtiyacınızın için; avokado, çilek, kiraz, greyfurt, üzüm, kivi ve portakal gibi düşük şeker oranı olan meyveleri tercih edebilirsiniz.

Beyaz Pirinç

Pilav ülkemizde severek tüketilen yiyeceklerdendir. Fakat araştırmalar gösteriyor ki beyaz pirinç kandaki şeker oranını hızlı bir şekilde arttırmaktadır. Aynen beyaz şekerde olduğu gibi işlenmiş (beyaz) pirinçte diyabet hastalarının uzak durması gereken besinler arasındadır. 2012 yılında BMJ’de yayınlanan bir araştırmaya göre yüksek pirinç tüketen Çin ve Japonya gibi ülkelerde tip 2 diyabet görülme sıklığı çok artmıştır. Beyaz pirinç yerine lif oranı yüksek olan kahverengi pirinç tercih edebilirsiniz.

Patates

Özellikle kızartmaları çok sevilen patateste şeker hastalarının uzak durması gereken besinler arasındadır. Pişmiş, haşlanmış veya kızartılmış farketmeksizin tüm patates yemekleri de aynı etkide zarar vermektedirler. Bunun nedeni patatesteki nişastanın hızlıca parçalanıp şekere dönüşmesidir. Ayrıca yağda kızartılmış patates kalp damar sağlığını da olumsuz etkilemektedir.

Paketlenmiş Ürünler

Çikolatalar, bisküviler, dondurmalar veya cipsler gibi market raflarında gördüğünüz hemen her ürün sizin için zararlıdır. Rafine beyaz un ve şeker & glikoz bakımından zengin olan bu aburcuburlar aslında sağlıklı her birey için de toksik etki yapan, Tip 2 diyabet e sebep olan, sağlıksız kilo aldıran sahte besinlerdir.

Şekeri yükselten meyveler

Mutfak kültürümüzde geniş bir yer kaplayan baklava, sütlaç, ekmek kadayıfı gibi tatlılarda yasaklı yiyecekler arasındadırlar. Tatlıdan tamamen uzaklaşmak günümüz şartlarında çok zordur fakat tatlı ihtiyacımızı aslında birçok yiyecekten farkında olmadan alırız. Yine de canımız tatlı çektiğinde esmer çikolata, hurma veya az şeker ihtiva eden meyvelerden almalıyız. Kavun, karpuz ve muz gibi meyvelerin yüksek şeker içerdiğini unutmayın. Kurutulmuş meyveler, karpuz, kavun, kayısı, üzüm gibi meyvelerin şeker oranının yüksek olması kan şekerinizi de yükseltir. Bu gibi meyveleri de tadımlık yemek sağlığınız açısından gereklidir. Yani doyacak kadar değil nefsinizi kandıracak kadar yemelisiniz.

Ek bilgiler

1. Karahindiba, zahter gibi bitkileri kullanan şeker hastaları kendileri daha iyi hissettiklerini söylemektedirler.
2. Yeşil yapraklı bitkileri bol tüketin.
3. Alkol, sigara ve stres diyabeti tetikleyen önemli etmenlerdir. Bunlardan uzak durun.
4. Vücudunuzu yoracak ağır antrenmanlar veya ağır işler hastalığın seyrini kötüleştirir.
5. Şeker hastalığının henüz modern tıpta kesin nedeni ve tedavisi bilinmemektedir. Televizyonlarda veya kulaktan kulağa yayılan bilgilerde buna ilaç yaptığını iddia edenlere itibar etmeyin. Sağlığınızı riske atmayın.

Dr Feridun Kunak’dan Yüksek Şekeri Düşüren Kür Tarifi
Malzemeler
1 litre saf zeytinyağı
1 su bardağı zeytin çekirdeği (Bu kürü yapmak için yediğiniz zeytinlerin çekirdeklerini atmayıp biriktirin)
1 su bardağı zeytin yaprağı
Yapılışı: 1 litre zeytinyağına 1 su bardağı zeytin çekirdeği ve 1 su bardağı zeytin yaprağı atıp, blenderdan geçirin. Bu karışımı günde 1 saat güneşte bekletin, günün diğer saatlerinde ise güneş görmeyen yerde tutun. 15 gün sonra karışımı süzün. Sabah öğle akşam 1’er tatlı kaşığı için.