Sedimantasyon (ESR) sözlük anlamı olarak çökelme, tortu oluşması anlamına gelir. Pıhtılaşma özelliği önlenen kanda alyuvar hücrelerinin (eritrositler) dibe çökme hızının tespit edilmesi yönünde yapılan kan muayenesidir. Daha kısa bir ifade ile kandaki tortulaşma da denir. Yapılan bu teste (ESR) adı verilir.

ESR Neye Yarar?

Yapılan bu test ile alyuvarların (eritrosit) kandaki dibe çökme hızı ölçülmüş olur. Bu test sonucunda birçok hastalığa teşhis koyma konusunda bilgiler elde edilmiş olunur. Yapılan bu teşhis oluşan hastalığın yapısı, türü ve çeşidi hakkında bilgi vermese de değerlerin normal sınırların üzerine çıkması bir hastalığın var olduğunu ortaya koyar. Bu test hastalığın tanısı aşamasında atılması gereken adımların yönünün belirlenmesinde doktora oldukça yardımcı olur.

Kadın ve erkeklerde elde edilecek normal değerler birbirinden farklılık gösterir. Kadınlar için 8, erkekler için ise normal değerler 5’tir. Kadınlarda üst sınır 20 iken erkeklerde 15’tir. Yaşlıların ESR testi bir sebebe bağlı olmaksızın hafif olarak yüksek sonuç verebilir. Hamilelik aşamasında ise dördüncü aydan sonra yükselme eğilimi gösterir ve doğumdan sonra 3 ile 8 hafta kadar bu değerler yüksek kalabilir. Sedimantasyon testi sonucunda yüksek bir değer elde edilmiş ise bu mutlaka bir hastalığın habercisi olmaz. Tek başına ESR değerleri bir hastalığın tanısının koyulmasında yeterli olmaz. Buna bağlı olarak başka testlerin de yapılıp tüm bunların sonucunda elde edilecek bilgiler doğrultusunda bir sonuca varılır. Bu nedenle ESR değerleri yüksek olan birisi endişelenmemelidir.

Sedimantasyon İle İlgili Diğer Bilinmesi Gerekenler

Tifüs, tifo ve tüberküloz (verem) gibi mikrop sebepli hastalıklarda romatizmalarda ve kanser vakalarında ESR bir saat içerisinde 65 mm’ye hamilelikte ise 35 mm’ye kadar yükselebilir. Bu olay “sedimantasyon hızlanması” olarak adlandırılır.

Enfeksiyona bağlı hastalıklarda ve iltihaba yol açan hastalıklarda ESR değerleri hep yüksek çıkar. Romatizmaya bağlı ateş vakalarında romatoid artrit oluşumlarında da sedim hep yüksektir. Ayrıca tümörlerde, bağ doku (kollojen doku) hastalıklarında ve böbreğe bağlı hastalıklarda da sedim artış gösterir. Verem en yüksek sedim artışı görülen mikrobik hastalıklardan birisidir. Kalp krizlerinde de sedimin artmış olması koyulacak tanıyı destekleyen unsurdur.

Elbette sedim değerlerinin yüksek olmasının yanında düşük olması da söz konusu olabilir. Yeni doğan bebeklerde bu değerler düşük kalabilir. Virüs tabanlı rahatsızlıklarda, talasemi minör gibi hastalıklarda sedim azalması görülür.

Habercisi Olduğu Hastalıklar Nelerdir?

Verem (tüberküloz), bakteriyel enfeksiyonlar ve akut hepatit hastalıklarının

Açık kalp ameliyatı sonrası, romatik ateş ve AMI gibi kalp hastalıklarının

Meme ve kolon kanseri gibi değişik kanser vakalarının

Polimyaliya romatikanın

Akut hemorajinin

Rpmatoid artrit ve Piyojenik artrit gibi eklem hastalıklarının ve bunların dışında onlarca hastalığın habercisi olabilir.

Sedimantasyon (ESR) testi hekimler tarafından mutlaka istenen testler arasındadır. Yukarıda da açık olarak açıklandığı gibi bir kan testidir.