Raşitizm hastalığı kemiklerin zayıflaması ve yumuşaması güçsüzleşmesi sorunudur. Rikets Raşitizm hastalığının diğer adıdır. Raşitizm hastalığının oluşmasının birçok sebebi vardır, fakat en önemlisi D vitamini eksikliğidir. Raşitizm hastalığı yetişkinlerden daha çok çocuklarda görülür. Raşitizm tedavi süresi hastadan hastaya göre değişir.

Tam İlmihâl Seâdet-i Ebediyye kitabında buyruluyor ki:

Raşitizm küçük çocuklarda olur. Kemikler kıvrılır. Şeklleri değişir. Hazm yolları bozulur. Lenfa bezleri şişer. Sârî hastalıklardan sonra, kendiliğinden zehrlenme, frengi, verem veyâ iyi gıdâ alamamakdan meydâna gelir. Hayvan sütü verilen çocukların bağırsakları bozulmasından veyâ vaktinden önce, memeden kesilmeden de olur. Sebebini anlayıp, bu sebebi tedâvî etmelidir. Ana sütü verilmiyen çocuklara D2 vitamini vermelidir. Hastalığa yakalananlara, ışık tedâvîsi, ultra-viole ışınları yapılır. Ergosterol hâlinde D vitamini verilir. D2 vitamini, tabîb nezâreti altında verilmelidir.

Kemik dokularda fosfat azalmışdır. Mi’de ve bağırsaklarda zehrlenme vardır. Bu ise, fosfatların hazm olunmasını güçleşdirir. Küçük çocukların ana sütü emmesi, bu iki şeyi düzeltir. Ana sütü olmazsa, fenne uygun süt verilmeli, pastörize veyâ kaynamış süt vermelidir. Sütden kesilmiş çocukların sütüne mısr ve yulaf unu katmalıdır. Bunlarda fosfat vardır. Yağ ve yumurta sarısı, lesitin, glisero-fosfat, fasulye ve mercimek püreleri de katmalıdır. Bu fosfatlı perhîze, kireçli gıdâlar da eklenmelidir. Gıdâsında, asid (hâmız) bulunmamalıdır. Sirkeli yemekler, eski peynir, limon, portakal vermemelidir. Hazm yollarında asid mayalanması olmamalıdır.

Çocuk, sekiz ay yalnız ana sütü emmeli, sonra bir, dahâ sonra iki emzirme yerine, süt ve un bulamacı ile iki kerre doyurmalıdır. On-onbeş aylık iken, iki kerre bulamac yapıp, beş kerre de emzirmelidir. Onbeş-onsekiz ay arasında, üç bulamac vermeli, üç kerre de emzirmelidir. Onsekiz aydan sonra, yukarıda yazılı çeşidli şeylerle beslemelidir. Ayakda çok tutmamalı, yürütmemelidir. Güneşli ve havalı odada bulundurmalıdır. Deniz ıklîmi çok iyidir. Deniz ve kum banyosu, birinci ilâcdır. Haftada iki-üç tuzlu ılık banyo, bu işi görür. Müleyyin, lavman ile kabzı önlemelidir. Büyük çocuklara balık yağı, günde bir çorba kaşığı içirmelidir.

Raşitizm Hastalığının Nedenleri Nelerdir?

Bu hastalığın oluşmasının en önemli nedenlerinden birisi D vitamini eksikliğidir. D vitamini yağda çözülebilir. Güneşin yaydığı, ultraviyole ışınların, cilt tarafından emilmesi şeklinde edinilir. D vitamini almanın bir diğer yolu ise yedikleriniz yoluyladır. D vitamini, kalsiyum ve fosforun, kana emilimini sağlayan bir hormondur. Bu mineraller vücutta eksilirlerse, kemikler sağlam kalamazlar ve kemiklerin destek mekanizmaları çöker. Sonuç olarak da kemikler yumuşar ve zayıflar.

Raşitizm ayrıca bir ırsi yani genlerle geçen bir hastalık da olabilir. Böbreklerin, gereken fosfat seviyelerini alamaması sorununun kalıtsal olmasından kaynaklanabilir. Bazen D vitamini düşük olan anneler tarafından emzirilen bebeklerde de raşitizm hastalığı görülebilir. D vitamini vücutta yalnızca kullanılabilir duruma geldiğinde işe yarar. Bazı çocuklarda oluşan karaciğer sorunları nedeniyle bu başarılamayabilir. Bu nedenle, aktif D vitamini eksikliği nedeniyle çocuklarda raşitizm sorunu görülebilir. Az ışık alan bölgede yaşayan, koyu cilt renkli çocuklarda raşitizm görülme riski daha fazladır. Çünkü bu çocuklar gerekli olan ultraviyole ışınları alamamaktadırlar.

Raşitizm Belirtileri Nelerdir?

Aşağıda belirtilen semptomlar, çocuğunuzun ve bir yetişkin olarak sizin raşitizm hastası olup olmadığını anlamanıza yardımcı olabilir. Eğer siz veya çocuğunuz bu belirtileri gözlemliyorsanız, acilen bir doktora görünmeniz tavsiye edilir.

Raşitizm, en sık 3 ay-2 yaş arasında görülür. Süt çocukluğu döneminde kafa kemiklerinde yumuşama, bıngıldakta genişlik, kaburgalarda kıkırdak birleşme yerinde tespih tanesi şeklinde oluşumlar, göğüs kafesinde çöküklük, el-ayak bileklerinde genişleme olur. Diş çıkmasında gecikme, geç oturma ve yürüme söz konusudur.

Bebeklerde Raşitizm Belirtileri

1. Bebeğin genel sağlık durumunun kötü olması
2. Bebeğin normal hızda büyüme gerçekleştirememesi
3. Bebeklerde kemiklerin gereğinden az gelişmesi
4. Bebeğin geceleri uyuyamaması veya çok aralıklarla uyuması
5. Bebek gece sürekli hareket ettiğinden dolayı saçları dökülebilir
6. Kemiklerin yumuşaklığı ve zayıflığı nedeniyle, emekleme, yürüme veya oturma gibi eylemlerin geç yapılması
7. Kemikler zayıf olduklarından dolayı, bebeğin ağırlığını taşıyamayıp, yamulup, şekilsiz bir hal alabilir
8. Bebeğin kafatası yumuşak olabilir

Çocuk ve Yetişkinlerde Raşitizm Belirtileri

1. Hastalığa yakalanma aşamasında huzursuzluk ve rahatsızlık başlayabilir
2. Geceleri kafadan aşırı terlemek
3. Gün boyunca çok yorgun ve durgun olmak
4. Normal olmayan iştah ve doğal olmayan, şişkin karın bölgesi
5. Sindirim sistemi sorunları nedeniyle mide gazı, kusma ve ishal görülebilir
6. Aşırı kusma ve ishal, vücuttaki fosfat ve kalsiyum seviyelerini düşürebilir, bu da sonuç olarak raşitizme neden olur
7. Vücuttaki kemikler yumuşar ve zayıflar. Bu nedenle kollar ve bacaklar bükülebilir. Çarpık bacaklılık görülebilir.
8. Kandaki düşük kalsiyum nedeniyle birçok diş problemi de görülebilir.
9. Vücudun ağırlığı nedeniyle bacaklar yamuk görünebilir, el ve ayak bilekleri bütün ağırlığı üstlendiklerinden dolayı şişebilir.
10. Kalsiyum eksikliği nedeniyle, omurga eğilebilir ve bu da sonuç olarak göğüs kemiğinin çıkıntı olmasına neden olur.
11. Üst vücudun ağırlığını taşıyamayan pelvisin şekli değişebilir.
12. Kalsiyum ve fosfatın yeteri kadar bulunmaması nedeniyle sıklıkla ve ciddi şiddette kas krampları meydana gelebilir.
13. Bodurluk da raşitizmin bir sonucudur.
14. Yumuşak ve zayıf kemikler nedeniyle, kemiklerde sıklıkla çatlama ve kırılma görülebilir.
15. Kemiklerde ve eklemlerde acı da raşitizmin bir belirtisidir.

Raşitizm Tedavisi İçin Hangi Doktora Gidilir?

Ortopedi doktoruna gidilmelidir.

Raşitizm Tedavisi Nasıl Yapılır?

1. Tedavi için D vitamini takviyesi yapılır. D vitamini günlük veya tek depo doz şeklinde verilebilir. Beraberinde kalsiyum (Ca) desteği de eklenmelidir. Vitamin dozu, doktor tarafından belirlenmelidir.
2. Bu hastalığın en önemli nedeni vitamin eksikliği olduğundan dolayı, vücudu olabildiğince uzun süre güneşten gelen ultraviyole ışınlara maruz bırakmak ve bu sayede bol miktarda D vitamini almak tavsiye edilir.
3. Hamilelik sırasında D vitamini eksikliği olan kadınların, sabah güneşine çıkarak, D vitamini almaları tavsiye edilir.
4. Emzirilen bebeklerde raşitizm oluşma ihtimali daha fazladır. Bu nedenle anne sütünün yanı sıra D vitamini takviyeleri kullandırılmaları önerilmektedir.
5. D vitaminini bol miktarda içeren gıdalar, yumurtalar, balık, süt, balık yağı, terayağıdır.
6. Böbrek ve karaciğer sorunları nedeniyle raşitizm olan insanlar, hastalıklarına bağlı olarak tedavi edilmelidir.
7. Koyu deri renkli bebeklerin, sabahları en azından 15-20 dakika boyunca güneşte bekletilmeleri gerekmektedir.
8. Kalsiyum ve fosforun, gerekli miktarda alınması tavsiye edilir.
9. Raşitizm iyileştirilebilir bir sorun değildir. Fakat erken teşhisi özellikle bebek ve çocuklarda çok önemlidir. Temiz ve düzenli bir yaşam sürmek ve düzenli bir diyet uygulamak bu hastalığı önlemeye yeterli olacaktır.
10. Bunun yanı sıra güneş ışığının dik gelmediği saatlerde kol, bacak ve yüzün günde yaklaşık 30 dakika güneşlendirilmesi, günlük D vitamini gereksinimini sağlar (cam UV ışınlarını geçirmez). Süt çocukluğu döneminde günde 400 ünite, yeterli ve dengeli beslenmeyen çocuklara da 6 yaşına kadar D vitamini verilmelidir.