Malign Melanoma Nedir, Belirtileri, Yaşam Süresi Nedir, Tedavisi Mümkün mü ?

  • HASTALIKLAR
  • Malign Melanoma Nedir, Belirtileri, Yaşam Süresi Nedir, Tedavisi Mümkün mü ? için yorumlar kapalı
  • 2.198 kez görüntülendi

Malign Melanoma Nedir, Belirtileri, Yaşam Süresi Nedir, Tedavisi Mümkün mü ?

Malign Melanoma  cilt kanserlerinin sadece % 5’ini oluşturmasına rağmen en ölümcül olanıdır.

Melanom, melanosit olarak adlandırılan deriye rengini veren pigment hücrelerinden gelişen bir kanserdir. Çoğunlukla hastaların kendilerince tespit edilirler.

Erken yakalanırsa, çoğu melanom nispeten küçük bir cerrahi ile tedavi edilebilir.

Melanom diğer cilt kanseri formlarından daha ciddidir, çünkü vücudun diğer bölgelerine hızla metastaz yapabilir yani yayılabilir ve ciddi hastalıklara ve ölüme neden olabilir.

Özel Hayat Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Dr.Mediha Yılmaz “Malign Melanom” hakkında değerli bilgiler verdi.

Melanoma olup olmadığımı nasıl anlarım ?

Ciltteki lekeler

Kimse kesin olarak kendisini teşhis edemez. Vücudunuzda yeni oluşmuş ya da değişmiş gibi görünen bir deri lezyonu görüseniz hemen dermatoloji uzmanına gösterin.

Herkesin derisinde lekeler oluşabilir. Yaşlandıkça, sahip olduğumuz farklı türdeki deri lekeleri artar. Bu lekelerin çoğu benign yani iyi huylu, zararsızdır. Bunlar arasında çilleri, iyi huylu benleri, kiraz anjiyomları denilen kan damarları koleksiyonlarını veya deride sıkışıp kalmış seboreik keratoz adı verilen düzensiz çıkıntıları sayabiliriz.

Benler

Benlerin büyük çoğunluğu ben olarak kalır, başka bir şeye dönüşmezler.

Çoğu melanoma, önceden var olan benlerin içinde ortaya çıkmaz. Bu nedenle, “melanomu önlemek” için tüm benleri çıkarmak mantıklı değildir.

Bazı insanlar benle doğar. Neredeyse herkeste çocukluğundan itibaren gelişmeye başlarlar.

Bazılarında daha az, diğerleri daha çok olsa da, ortalama olarak, bir kişide 25 civarında ben vardır.

 

Benler düz veya deriden kabarık olabilirler, renkleri bronzdan açık kahverengiye, siyaha kadar değişebilir. Renklerini kaybedebilir ve et renkli olabilirler.

35 yaşından sonra yeni pigmentli benlerin oluşması alışılmadık bir durumdur.

Amerikan Dermatoloji Akademisine göre, beş Amerikalıdan bir tanesinde hayatlarının bir bölümünde cilt kanseri gelişecektir. Deri kanseri ABD’de kanserin en yaygın türüdür.

Güneş maruziyeti cilt kanserinin önde gelen sebebidir ve güneş altında kolaylıkla yanma eğilimi olan açık tenli ve açık renk gözlü kişiler en çok risk altında olanlardır.

Melanoma neye benzer ? Melanoma belirtileri ve bulguları nelerdir ?

Değişen bir ben veya deri lekesi bir sorun olabilir, ancak her değişiklik kanser anlamına gelmez. Bir ben görünebilir ve daha sonra büyür veya kabarık hale gelir, ancak yine de sadece bir ben olabilir.

Birçok benin düz ve koyu renkli halde başlaması, sonra deriden kabarık hale gelmesi ve koyulaşması ve daha sonra renginin çoğunu kaybetmesi normaldir. Bu işlem uzun yıllar alır.

Benlerin takibinde farklılaşmanın kolay tespiti için ABCD kuralı adı verilen bir metot uygulanıyor.

 

Buna göre aşağıdaki değişiklikler gözleniyorsa doktora başvurulması önerilir.

A (Assimetry): Benin bir yarısı diğer yarısına benzemiyorsa (renk ve/veya şekil olarak) yani asimetrikse

B (Border): Benin sınırları düzensiz yani girintili çıkıntılı ise

C (Color): Benin rengi homojen değilse (kahverengi, siyah, kırmızı, gri, beyaz gibi renklerin iki veya daha fazlası bir arada bulunuyorsa ya da alacalı bir görünüm varsa)

D (Diameter): Ben çapı 6 mm’den büyük ise (kabaca silgili kurşun kalem çapından büyük bir ben ise).

Son dönemde buna bir de E kuralı eklenmiştir.

E (Evolving) : Benin boyutu, şekli, rengi veya genel dokusu değişiyorsa (yeni kanamalar da eklenebilir).

Bu yönergeler biraz yardımcı olur, ancak sorun, birçok normal ben ve cildin diğer benign lezyonlarının şeklinin veya renginin tamamen simetrik olmamasıdır.

Bu, ABCDE’lerden bir ya da daha fazlasına sahip görünen pek çok lekenin, aslında sadece sıradan ben olduğunu, melanom olmadığını gösterir.

Ek olarak, bazı melanomlar bu kriterlere de tam uymuyor, ancak yine de dermatolog tarafından fark edilebilirler.

 

Her melanom renkli ve deriden kabarık değildir.

Amelanotik melanomlar çıplak gözle rengi farkedilmez veya renksizdir ve travmatize benign nevüs veya bazal hücreli karsinom ile karıştırılabilir.

Desmoplastik melanom, skar gibi kalınlaşmış bir cilt bölgesi gibi görünebilir. Bu da tipik melanomlarla aynı şekilde tedavi edilir, ancak tümörün tam kenar boşluklarını belirlemek daha zor olabilir.

Genel kural olarak, melanoma travmatize olmadıkça acı verici değildir.

Bazen kaşıntı yaparlar, ancak bu tanıda veya prognozda bir önem taşımaz.

Cildin değişmesi hızlı ya da dramatik ise ne olur ?

Değişim ne kadar hızlı ve çarpıcı ise sorun genelde o kadar önemsizdir. Yani hızlı değişim daha az ciddidir.

Ağrı, şişme veya hatta kanama gibi değişiklikler bir veya iki gün içinde hızla ortaya çıktığında, çoğunlukla hatırlanmayan küçük travmalardan (uyurken noktayı çizmeye benzer şekilde) kaynaklanırlar. Bir nokta hızla değişir ve birkaç hafta içinde eski haline dönerse, ciddi bir şeyi temsil etmesi muhtemel değildir.

Bununla birlikte, bir kez daha söylemek yerinde olur; kimse onu kendi başına tam olarak teşhis edemez. Yeni çıkan veya değişmiş gibi görünen bir leke veya ben farkederseniz, bir cildiye uzmanına gösterin.

Melanoma nedenleri ve risk faktörleri nelerdir ?

Güneş yanığı melanoma riskini arttırır. Bununla birlikte, yanmasa bile her gün güneşe maruz kalma cilt kanseri riskini yavaş yavaşta olsa artırabilir.

Melanoma riskini artıran faktörler arasında şunlar bulunur:

Beyaz ırk
İnce cilt, açık saç ve açık renkli gözler
Özellikle çocukluk döneminde yoğun, aralıklı güneşe maruziyeti öyküsü
Birçok (100’den fazla) ben olması
Büyük ve düzensiz benler
Yakın akrabalarında yani anne- baba, kardeşler ve çocuklarda  melanoma varlığı

Yakın akrabada melanoma varlığı yüksek risk faktörüdür, ancak melanomun tüm vakalarına bakıldığında, vakaların sadece % 10’u aileseldir.

Uzun süredir güneşe maruz kalmanın bir işareti olduğu için daha yaygın olan bazal hücreler veya skuamoz hücreli karsinomalar da dolaylı olarak melanom riskini yükseltirler. Bununla birlikte, temel hücre tipi farklıdır ve bir bazal hücreli ya da skuamöz hücreli karsinom ile melanoma birbirlerine dönüşmezler.

Melanom için yüksek riske sahip olup olmadığımı nasıl anlarım ?

Risk düzeyini bilmek için en iyi yol, bir dermatologun tam vücut muayenesi yapmasıdır. Böylece, sahip olduğunuz lekelerin ben olup olmadığını ve eğer öyleyse tıbbi anlamda anormal olup olmadığını anlayabilirsiniz.

Eğer bu tür benler varsa, doktor düzenli olarak gözetim önerebilir ve sıradışı veya endişe verici görünen benlerden biyopsi yapabilir.

Melanoma türleri nelerdir ?

Melanomun başlıca türleri şunlardır:

 

Yüzeysel yayılan melanom

Bu tip melanom vakalarının yaklaşık % 70’ini oluşturur.

En yaygın yerler kadınların bacakları ve erkeklerin sırtlarıdır ve en sık 30-50 yaşları arasında görülürler. Bu melanomlar düz veya yeteri kadar kabarık olabilir ve çeşitli renklere sahiptir.

Bu tür melanomlar bir yıldan beş yıla kadar sürede yayılır ve erken safhalarda kolaylıkla yakalanabilir.

“Yerinde” melanom (malign melanoma in situ), melanositlerin normal bulunduğu dermiş ve epidermisin birleşiminin ötesine uzanmazlar ve çok ince yüzeysel yayılım gösteren bir melanomayı ifade ederler.

 

Nodüler melanoma

Melanomların yaklaşık % 20’si daha derinde, mavi-siyaha veya mor renkli başlar.

Daha hızlı gelişebilirler ve yayılma olasılığı daha yüksek olabilir. Tedavi edilmemiş yüzeyel yayılım melanomları nodüler ve invaziv hale gelebilir.

 

Lentigo maligna

Diğer melanom biçimlerinden farklı olarak, lentigo maligna, aralıklı olmaktan ziyade sürekli güneşe maruz kalan yüz gibi yerlerde görülme eğilimi gösterir.

Lentigo maligna büyük, düzensiz şekilli veya renkli bir çile benzer ve yavaş yavaş gelişir.

Daha tehlikeli bir melanom haline gelmek uzun yıllar alabilir. Gelecekteki davranışın öngörülemezliğinden dolayı, alınması önerilir.

El tırnakları (subungual), avuç içi ve tabanları (akral lentiginöz), uveal veya koroidal (oküler), vulva veya penis gibi diğer alanlarda ortaya çıkabilen diğer nadir melanoma biçimleri de vardır.

Melanoma teşhisi için hangi testler kullanılır ?

Çoğu zaman fiziki muayene ve biyopsi yapılarak melanom teşhis edilir.

Deri biyopsisinde, lokal anestezi altında deri lekesinin tamamı veya bir kısmı çıkarılır  ve numune analiz için bir patolağa gönderilir.

Metastatik melanoma bulguları ve semptomları olan hastalara MR, PET taraması, CT uygulanması önerilebilir.

Kesin bir teşhis için altın standart cilt biyopsisi olmaya devam etmektedir.

Melanoma tedavisi nasıldır ?

Genel olarak, melanoma tek başına cerrahi ile tedavi edilir.

Artık ameliyatın yıllar önce düşünüldüğü kadar geniş olmasının gerekmediğini ortaya çıkmıştır. Örneğin, birçok erken melanoma vakasında melanom etrafındaki normal dokunun sadece 1 santimetresi çıkarılmaktadır. Daha derin veya geç evre vakalarda daha geniş eksizyonlar yapılır.

Çeşitli hususlara (tümör kalınlığı, vücut konumu, yaş..) bağlı olarak, yakınlardaki lenf nodlarının çıkarılması önerilebilir.

Melanomun vücudun diğer bölgelerine yayılması gibi durumlarda bazen immünoterapi veya kemoterapi gibi tedaviler önerilir. Bu tedavilerin birçoğu hala deneysel düzeydedir.

Melanoma’da bitkisel tedaviler, evde tedaviler veya doğal tedaviler var mı ?

İnternette melanom da dahil olmak üzere cilt kanseri tedavisinde çeşitli ev ilaçları ve doğal ürünler bulabilirsiniz. Bunlara, olağan topikal ve sistemik antioksidanlar ve natüropatik immün uyarıcılar da dahildir.

Bunların hiçbirini destekleyen hiçbir bilimsel veri yoktur ve bunların kullanımı, muhtemelen trajik sonuçlara neden olacak tedavi gecikmesine neden olur.

Onun için bunlardan uzak durun.

Melanomun evrelendirmesi ve prognozu yani gidişatı nasıldır ?

Prognozu belirlemede en yararlı kriter tümör kalınlığıdır.

Tümör kalınlığı milimetre kesirleri cinsinden ölçülür ve buna Breslow derinliği denir.

İlgili bir prognostik yöntem de Clark’ın melanomun kaç cilt katmanını tuttuğunu gösteren seviyesidir. Clark’ın seviyesi ne kadar düşükse ve Breslow’un derinliği ne kadar azsa, prognoz o kadar iyi olur.

Lenf düğümlerine veya diğer vücut bölgelerine yayılırsa, prognoz çok daha kötüleşir.

1 milimetreden daha düşük olan ince melanomlar, genellikle tek başına lokal cerrahi ile mükemmel iyileşme oranlarına sahiptir. Melanom kalınlaştıkça prognoz daha kötü olur.

Erken teşhis ve tedavi bu kanserde elzemdir.

Melanom, kalınlığa ve diğer faktörlere göre evrelendirilebilir.

 

Evre 1 ve 2 yalnızca deri ile sınırlıdır ve cerrahi olarak çıkartılarak tedavi edilir.

Evre 3, lokal olarak veya normal lenfatik drenaj yoluyla yayılmış bir melanomu belirtir.

Evre 4, genellikle kan dolaşımı yoluyla diğer organlara olan uzak metastazları ifade eder.

Metastatik melanoma nedir ?

Metastatik melanoma, cildin ötesine geçen diğer organlara da yayılmış melanomdur.

Metastatik melanoma çeşitli türleri vardır. Lenfatik sistem yoluyla lenf nodlarına yayılabilir. Bu genellikle ağrısız şişmiş lenf bezleri olarak ortaya çıkabilir.

Melanom ayrıca hematojen yani kan dolaşımı yoluyla akciğerlere, karaciğere, beyine veya başka herhangi bir uzaktaki bölgeye metastaz yapabilir.

Metastatik melanoma belirtileri nelerdir ?

Belirtiler ve semptomlar, metastazın bulunduğu bölgeye ve orada bulunan tümör miktarına bağlıdır.

Beyindeki metastazlar başta baş ağrıları, kollarda ve bacaklarda olağandışı uyuşma veya nöbetler olarak görülebilir.

Karaciğer yayılımı, sarılık veya büyümüş bir karaciğerden önce anormal karaciğer fonksiyon testleriyle kendini belli edebilir.

Böbreklere yayılması idrarda ağrıya ve kana  neden olabilir.

Akciğerlere yayılması, nefes darlığı, göğüs ağrısı ve sürekli öksürüğe neden olabilir.

Kemiklere yayılması, kemik ağrısına veya patolojik kemik kırıklarına  neden olabilir.

Çok yüksek bir tümör yükü yorgunluk, kilo kaybı, güçsüzlüğe ve nadir durumlarda dolaşıma çok fazla melanin salınmasıyla kahverengi veya siyah idrara ve cildin diffüz olarak gri renge dönüşmesine neden olabilir.

Bir melanom hastasının derisinde birden fazla mavi-gri nodül görülmesi, uzak cilt bölgelerine metastazları gösterebilir.

Metastatik melanoma için tedavi nasıldır ?

Metastatik ve rekürren melanoma diğer kanser türlerine göre radyasyon terapisine ve geleneksel kemoterapi formlarına daha az yanıt verir.

Tümörle savaşmak için vücudun kendi bağışıklık sisteminin kullanıldığı immünoterapi on yıllardır araştırmanın odak noktası olmuştur. Bu ilaçların en uygun kullanımı halen tanımlanmaya devam ederken, melanoma için en iyi tedavi hala küçük, ince ve yayılma şansı henüz olmadığı halde tam cerrahi eksizyon olarak kalmaktadır.

Metastatik melanoma için hayatta kalma oranları nelerdir ? Malign melanom hastası ne kadar yaşar ?

Melanoma, özellikle metastatik melanoma için sağkalım oranları, hastanın yaşı, genel sağlık durumu, tümörün bulunduğu yer, özel bulgular ve tabii ki tümörün derinliği ve evresi gibi birçok faktöre göre büyük farklılıklar gösterir.

5 Yıllık sağ kalım oranları;

Evre 1 için  % 100’e yakındır.
Evre 2  için  % 80-90 arasında değişir.
Evre 3 için (lokal ve nodal metastaz), yaklaşık % 50’dir.
Evre 4 (uzak metastaz) için,  % 10 -% 25 arasındadır.

Malign Melanom’dan korunmak için neler yapılabilir ?

 

Güneş ışınlarını azaltma

Güneş ışınlarından kaçınma, melanomayı önlemenin en iyi yoludur.

Şapka takma, güneşten koruyucu elbiseler ve  geniş spektrumlu su geçirmez güneşten koruyucular kullanılabilir. Dermatologlar arasındaki görüş birliği, güneşten koruyucuların en azından kısmen yararlı olduğu ve korunmasız güneşe maruz kalmaya kıyasla mutlaka kullanılması gerektiği yönündedir.

Erken teşhis

Cildinizi en az bir kez kontrol edin.

Şüpheli durumlarda (yeni koyu ben oluşumu veya değişmesi) dermatologa başvurun.

Yüksek riskli bireylerin taranması

Yakın akrabalarında melanoma varlığı gibi yüksek risk altında olanlar doktor tarafından taranmalıdır.

Melanom’da hangi araştırmalar ve yeni tedaviler yapılmaktadır ?

Konfokal taramalı lazer mikroskopu gibi yeni  teknikler, doktorların biyopsi yapmadan sınırda veya şüpheli noktalar üzerinde daha net tanıya varmalarına yardımcı olabilir.

 

Konvansiyonel kemoterapi melanom’da hayal kırıklığı yarattığından, araştırmacılar dikkatlerini vücudun tümöre karşı bağışıklık tepkisini uyandırmak için melanomun biyolojik tedavilerine çevirdi.

Bu biyolojik tedavilere interferon, interlökinler, monoklonal antikorlar ve tümör aşıları dahildir.

Bununla beraber bunlar halen deneme aşamasında olan tedaviler ve daha çok ilerlemiş vakalarda kullanılmaktadırlar.

 

 

Etiketler:

BU KONUYU SOSYAL MEDYA HESAPLARINDA PAYLAŞ

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.