Larenks, veya halk arasında gırtlak kanseri, sesimizin oluşmasını sağlayan nefes borusunun herhangi bir yerinden gelişen ve agresif yani ciddi bir kanserdir.

“Özel Hayat Hastanesi’nden KBB Uzmanı Op.Dr. Nejat KETANİ” Larinks Kanserini anlattı.

Larenks nedir ?

Larinks, ya da ses kutusu boğazda hem kıkırdak hem de kas içeren bir borudur. Sesimizi üretmekle sorumludur ve ayrıca yutma sırasında solunum yolumuzu korumak gibi diğer karmaşık fonksiyonları yerine getirir.

Larinks üç ayrı bölüme ayrılmıştır: supraglottis, glottis ve subglottis.

Glottis, ses tellerinin bulunduğu gırtlak kısmıdır. Bu alanların üçü birlikte gırtlak olarak kabul edilir.

 

Larenks kanseri nedir ?

Larinks kanserlerinin çoğunluğu, larenksin üst katmanı olan larenksin epitelinde bulunan skuamoz hücrelerden gelişir. Bu nedenle, larinksin skuamöz hücreli kanseri olarak adlandırılırlar.

Çoğu skuamöz hücreli kanser displazi adı verilen kanser öncesi bir durumla başlar. Genellikle displaziler kansere dönüşmez.

Bazen displazi, kanser hücrelerinin epitel ile sınırlı olduğu kansere dönüşebilir. Buna karsinoma in situ denir.

Ayrıca az miktarda tükrük bezi kanseri, sarkom ve melanom da dahil olmak üzere çok nadir bulunan diğer larinks kanseri türleri de vardır.

Larenks kanserine neden olan şeyler nedir, risk altında mıyım ?

Erkeklerde kadınlardan daha sıktır ve en yaygın olarak 55-64 yaşları arasında teşhis konur.

Sigara içme riski çok artırır.

Larenks kanseri gelişimiyle ilgili birçok risk faktörü vardır. Bunlar, larenjit veya sesin kötüye kullanımı, kronik gastrik reflü ve odun tozu, azot hardalı ve asbest gibi bazı kimyasallara maruz kalmadan oluşan kronik tahrişi içerir.

Bununla birlikte, laringeal kanser gelişiminde en büyük risk faktörü sigara içmektir.

Ayrıca alkol alımıyla larinks kanseri arasında bir ilişki vardır.

Hem sigara içen hem de alkol alan bir kişide, bunları içmeyenlere göre kanser riski 40 kat artar.

Larenks kanseri belirtileri nelerdir ?

Larenks kanseri belirtileri veya semptomları, kanserin nerede büyüdüğüne (supraglottis, glottis veya subglottis) bağlıdır.

Glottik kanserli hastalar veya ses telleri üzerinde büyüyen kanser, çoğunlukla ses kısıklığı ile başlar. Uzun süren ses kısıklığı veya ses değişiklikleri, larinks muayenesi gerektirir.

Ses kısıklığı göz ardı edilirse veya ileri derecede hastalık ortaya çıkarsa, hava yolu tıkanıklığı, ağrı veya yutkunma zorluğu ortaya çıkabilir.

Supraglottik kanserler genellikle erken belirtiler veya semptomlar üretmez, bu nedenle supraglottik kanserler tanı anında ileri aşamadadır.

Ses kısıklığı, supraglottik kanser ile de ortaya çıkabilir, ancak genellikle kanser ilerledikten sonra. Ayrıca, supraglottik kanserli hastalarda, “sıcak patates sesi” olarak adlandırılan ses değişiklikleri meydana gelebilir. Bu, ağzında bir parça sıcak patates varsa çıkan bir ses olarak tanımlanabilir.

Ses değişikliklerine ek olarak, hastalar ağrı, yutkunma sorunları ya da hatta tümör tarafından boğazda sinirlerin tutulumundan kaynaklanabilecek kulak ağrısı çekebilirler.

Supraglottik kanserler sıklıkla boyundaki lenf nodlarına yayılır ve birçok hasta kanserin ilk işareti olarak boyunda bir yumru fark eder.

Subglottik kanserler oldukça nadirdir, ancak erken belirtiler üretememektedir.

Larenks kanseri nasıl teşhis edilir ?

Boynun fizik muayenesi yapılır.

İlk önce ses kısıklığı için bir KBB uzmanına muayene olunmalıdır.

Fiberoptik bir endoskopa bağlanan ve boğazı görüntülemek için hastanın burnuna veya ağzına yerleştirilen bir kamera ile tüm gırtlak değerlendirilir.

Tümörün evresini belirlemek için başka işlemler gereklidir. BT taramaları veya bazen boynun MR’ları hastalığın hem boğazda hem de boyunda belirlenebilmesi için yapılır.

Genel olarak kan testleri normal sınırlar içerisindedir.

Larenks kanseri nasıl evrelenir ?

Larinks kanseri genellikle kan dolaşımı ile uzak yayılmadan önce lokal veya lenf bezlerine yayılır. Bu nedenle, uzak metastaz insidansı genellikle % 10 veya daha düşük olarak düşünülür.

Kan dolaşımı yoluyla yayılırsa, akciğerler metastazın en sık görülen yeri olan kemiklerin ardından gelir.

Larinks kanserinde kullanılan evreleme sistemi, hem boğazın hem de boynun (lenf nodlarına yayılmış) hastalığın boyutunu tanımlamak için tasarlanmıştır. Her ikisi de tedavi için önemlidir.

Larenks tümörlerini tanımlamak için kullanılan evreleme sistemi, Amerikan Kanser Komitesi tarafından tanımlanan “TNM sistemi” dir.

TNM sistemleri birçok kanser tipini tanımlamak için kullanılır.

T-“primer” tümörün boyutunu

N-Lenf düğümlerine yayılımı

M-diğer organlara yayılımı yani metastazları tarif eder .

Larenks kanseri nasıl tedavi edilir ?

Larenks kanseri tedavisinin tipik amacı yalnızca kanseri kaldırmak değil, aynı zamanda hastanın konuşma ve yutkunma kabiliyetini korumaktır.

Larinks kanseri tedavisi için seçenekler öncelikle ameliyat, radyasyon ve kemoterapidir. Tedavi planı, kanserinizin nerede olduğu ve yayılmış olup olmadığına bağlı olacaktır.

Radyasyon tedavisi, laringeal kanseri tedavi etmek için tek tedavi olarak veya ameliyat veya kemoterapiyle birlikte kullanılabilir.

Erken dönemlerde, larinks kanseri, bazı hastalar için daha iyi ses kalitesini koruyabilen radyasyonla tedavi edilebilir.

Radyoterapi, ameliyatı tolere edemeyen veya kanseri çok ileri olan, ağrı ve kanama gibi semptomları gidermek için olan hastalar için de tedavi yoludur.

Larinks kanseri tedavisinde yaygın olarak kullanılan kemoterapi ilaçları arasında sisplatin, karboplatin, 5-fluorourasil, dosetaksel, paklitaksel, bleomisin, metotreksat ve ifosfamid bulunur.

Total larinjektomi uygulanan hastalara yani larinksi ameliyatla alınanlara stoma olarak da bilinen trakeostomi bırakılır. Bir cerrahi işlemle yapılan trakeostomi, boğazın ön kısmında burun veya ağız yerine nefes almak için kullanılan bir deliktir.

Larenks kanserinde prognoz nasıldır, gırtlak kanserli hasta kaç yıl yaşar ?

Kanser tipine göre ve hastalığın yayılım durumuna ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişir.

Evre 4 olan hastalarda 5 yıllık yaşam oranları ortalama olarak;

Supraglottik kanserlerde % 34,

Glottik kanserlerde % 44,

Subglottik kanserlerde ise % 32’dir.

Larenks kanserini nasıl önleyebilirim ?

Sigara, şu an larinks kanseri gelişimiyle ilişkili en büyük risk faktörüdür. Sigara içmeyen birine larenks kanseri teşhisi konması oldukça nadir olduğu için, sigarayı bırakma larinks kanserini önlemenin en iyi yoludur.

Alkol almama, laringeal kanserin önlenmesinde de yardımcı olabilir.

Kronik vokal iritasyon ve gastroözofageal reflü (mide ekşimesi) gibi diğer risk faktörlerinin azaltılması da faydalı olabilir.

Larinjit veya kronik mide yanması gibi kronik sağlık sorunları için bir doktora başvurulmalıdır.