Rubella olarak da bilinen kızamıkçık hastalığı, ciltte kırmızı döküntü ve hafif ateş olarak belirti veren, virüslerin neden olduğu, bulaşıcı hastalık çeşitlerindendir. Kızamıkçık, kızamık hastasının öksürmesi hapşırması sonucu havaya atılan damlacıklar yoluyla ve kızamıkçık hastasına temas etmekle bulaşır. Kızamıkçık olan kişile yiyecek ve içecek paylaşımı, ondan arta kalan yemekleri yemek de kızamıkçık hastalığına yakalanmaya sebep olabilir. Bebeklerde ve hamilelikte de kızamıkçık hastalığı görülebilir.

1960’ların sonlarında kızamıkçık aşısının kullanıma girmesiyle birlikte, bu hastalığın yayılma oranı önemli ölçüde azalmıştır. Bununla birlikte, dünyanın birçok yerinde hâlâ kızamıkçık olan bu virüsü kapan hastalar bulunur.  Çoğunlukla 5 ila 9 yaş arasındaki çocukları etkiler, ancak yetişkinlerde de görülebilir.

Kızamıkçık hastalığı genellikle tedavi olmadan bile, bir hafta içinde kendiliğinden geçebilen hafif bir enfeksiyondur. Ancak bu durum fetusta konjenital kızamıkçık sendromuna neden olabileceği için hamile kadınlarda ciddi sonuçlara yol açabilir. Konjenital kızamıkçık sendromu bebeğin gelişimine engel olabilir, kalp anormallikleri, sağırlık ve beyin hasarı gibi ciddi doğum kusurlarına neden olabilir. Hamileyseniz ve kızamıkçık olduğunuzdan şüpheleniyorsanız, derhal tıbbi yardım almalısınız.

Kızamık ve kızamıkçık hastalığı aynı hastalıklar değildir. Kızamıkçık, kızamık hastalığından farklı bir virüsten kaynaklanır ve kızamık kadar bulaşıcı bir hastalık değildir.

Kızamıkçık Belirtileri Nelerdir?

Kızamıkçık belirtileri genellikle hafif seyreder, bu durum özellikle çocuklarda kızamıkçık hastalığı teşhisini, fark edilmesini zorlaştırır. Belirtiler ortaya çıktığında, genellikle virüse ilk maruz kaldıktan 2-3 hafta sonra gelişirler. Kızamıkçık belirtileri ortalama 3-7 gün sürer. Kızamıkçıkta şu belirtiler ile karşılaşılır;

1. Yüzde başlayıp daha sonra gövdeye, kollara, bacaklara ve bütün vücuda yayılan kırmızı renkli cilt döküntüsü
2. (38.9 C) veya daha düşük hafif ateş
3. Baş ağrısı
4. Burun akıntısı
5. Burun tıkanıklığı
6. Kaslarda ağrı
7. Gözlerde iltihap,kızarıklık
8. Testis şişliği
9. Göz yangısı (Konjunktivit)
10. Sinir iltihabı
11. Büyük çocuklar ve yetişkinlerde ciltte kırmızı döküntü öncesinde genellikle ilk belirti olarak düşük ateş, boyundaki veya kulak arkasındaki lenf bezlerinde şişme ve üst solunum yolu enfeksiyonu bulguları görülür.
12. Boyun veya kulak arkasındaki lenf bezlerinde şişme
13. Boğaz ağrısı, boğazda yanma, öksürük gibi soğuk algınlığı belirtileri
14. Özellikle genç kadın hastalarda eklem tutulması ve eklemlerde ağrı. Yetişkinler, enfeksiyon sonrası yaklaşık bir hafta boyunca eklem ağrısı çekebilir.

Bu semptomlar ciddi görünmese de, kızamıkçıktan şüpheleniyorsanız doktora gitmelisiniz. Hamileyseniz veya hamile şüphesi varsa, tedavi ihmal edilmemelidir. Kızamıkçık ile ilgili esas endişe hamile kadınlarda kızamıkçık enfeksiyonunun etkileridir. Hamileliğin ilk üç ayı içinde geçirilen kızamıkçık bebeğin ölümüne, erken doğumuna ve pek çok ciddi doğumsal sakatlığa neden olur.

Nadir durumlarda kızamıkçık hastalığı kulak enfeksiyonlarına ve beyin şişmesine neden olabilir. Genellikle yetişkinlerde olmak üzere 5.000 vakada, kızamıkçığa bağlı beyin enfeksiyonu oluşabilmektedir. Kızamıkçık hastalığı trombosit sayısında düşüş ve kanama gibi nadiren geçici kan problemlerine yol açabilir. Kızamıkçık enfeksiyonu sırasında veya sonrasında aşağıdaki semptomlardan herhangi birini fark ederseniz kısa sürede doktora başvurun; Baş ağrısı, kulak ağrısı ve boyun tutulması

Kızamıkçık Neden Olur?

Kızamıkçık, Rubella denilen kızamıkçık virüsünden kaynaklanan bir hastalıktır. Rubella virüsü, yakın temas yoluyla ya da havada çabuk yayılabilen oldukça bulaşıcı bir virüstür. Bu enfeksiyon, sağlıklı kişilerin, hastalığa yakalanan kişinin hapşırığıyla veya öksürük damlalarıyla temas etmesi sonucu ortaya çıkar. Kızamıkçık hastasıyla yakın temasta bulunmak da virüsün bulaşmasına yol açabilir. Kızamıkçık hastalığı ayrıca hamile kadından anne karnında gelişmekte olan bebeğe kan dolaşımı yoluyla da bulaşabilir. Ciltte kırmızı döküntü başlamadan bir hafta öncesi ve döküntüler geçtikten iki hafta sonrasına kadar olan süre virüsün en bulaşıcı olduğu zamanlardır.

Kızamıkçık Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Kızamıkçık hastalığının teşhisi doktorun vücudunuzu muayene etmesi ve ciltteki kırmızı döküntüleri farketmesi ile kolaylıkla teşhis edilir. Kan testi ile kesin teşhis koyulabilir. Kan testi yoluyla kanınızdaki farklı türdeki kızamıkçık antikorlarının varlığı kontrol edebilir.

Kızamıkçık Nasıl Tedavi Edilir?

Dr. Özlem Atan Şahin’in bu konuda verdiği bilgi şudur; (Kızamıkçığın tedavisi yoktur. Sadece yatak istirahati, sıvı takviyesi ve ateş düşürme gibi destekleyici tedavi uygulanır.)

Kızamıkçık için etkili bir antiviral tedavi yoktur. Belirtilerin tedavisi, gerekirse bol miktarda sıvı ve ağrı kesici içerir. Parasetamol ateş ve ağrı azaltmak için kullanılabilir. Aspirin, özellikle doktor tarafından tavsiye edilmedikçe, 12 yaşın altındaki çocuklara verilmemelidir.

Kızamıkçık Aşısı Ne Zaman Vurulur?

Kızamıkçık oluşumunu önlemenin tek etkili yolu aşı vurdurmaktır. Kızamıkçık aşısı genellikle çocuklara 12-15 aylıkken yapılır ve daha sonra 4-6 yaşları arasında aşı tekrarlanır. Canlı, zayıflatılmış viral aşı olan Kızamıkçık, KKK (Kızamık-Kabakulak-Kızamıkçık) aşısının içinde yer almaktadır. Çocukken aşılandığı bilinmeyenler ve hastalığı geçirmeyenler 28 gün ara ile 2 doz aşı yapılmalıdır. Seyahate çıkılacaksa 6-11 aylık bebeklere 1 doz KKK yapılmalıdır ( Çocukluk aşı takvimine göre 12. ayın sonunda yapılmaktadır). Aşılar küçük miktarda virüs içerdiğinden, hafif ateş ve ciltte kızarıklıklar oluşabilir.

KKK aşısı virüslerin bulaşmasını engeller ve 40 yıldır kullanılmaktadır. Öğrenciler, sağlık alanında çalışan kişiler, doğurganlık çağındaki kadınlar, uluslararası gezginler kızamıkçıktan korunmak için bu aşıyı mutlaka vurdurmalıdır.

Aşağıdaki yetişkinlerin KKK (Kızamık-Kabakulak-Kızamıkçık) vurdurmaya ihtiyacı yoktur:

1. 1957’den önce doğan ve hamile kalmayı düşünmeyen kişiler
2. Kan testleri ile kızamık, kabakulak ve kızamık virüsü bakımından bağışık olduklarını gösteren herkes
3. Halihazırda iki doz KKK veya bir doz KKK ve ayrıca ikinci doz kızamık aşısı geçirmiş olan herkes
4. Halihazırda bir doz KKK vurulmuş olan ve kızamık veya kabakulak maruziyeti riski yüksek olmayan herkes.