Kistik fibrozis belirtileri şunlardır:

• Ciltte aşırı tuzlu tat
• Bazen balgamın da geldiği kalıcı öksürük
• Sık tekrar eden zatürre, bronşit vb. akciğer iltihapları
• Hırıltılı ses
• Nefes darlığı
• İştahın açık olmasına rağmen kilo alamama
• Yağlı, yapışkan ve yüksek hacimli dışkı; büyük tuvalete çıkamama
• Erkeklerde kısırlık

Kistik fibrozis geni anne ve babadan gelen hatalı kodların ortaya çıkardığı bir hastalıktır. Anne ve babanın her ikisinden de hatalı genler aktarılırsa bebekte kistik fibrozis görülür. Kalıtsal nedenlerle ilgisi olmayan herhangi bir risk faktörü yoktur.

Kistik fibrozisi tamemen yok edecek bir tedavi henüz geliştirilmemiştir. Ancak aşağıdaki yöntemler hastalık belirtilerinin yatışmasını sağlar ve başka hastalıklara kapı aralanmasını önler.

1) Solunum Yolu Temizliği

Solunum yolu temizlik teknikleri sayesinde akciğerde biriken kalın mukus dışarı atılır. Bazı teknikler şunlardır:

Öksürmek: Yüksek hızlı hava akımı oluşturarak mukusu balgam şeklinde dışarı atar. Ancak aşırı öksürmek nefes darlığının artmasına ve rahatsızlığa neden olabilir.

Sümkürmek: Burnunuzu sümkürerek fazla mukustan kurtulabilirsiniz. Önce hafifçe sümkürmeye başlayın, şiddeti artırarak mukustan kurtulun.

Aktif Solunum Döngüsü: Aşağıdakileri sırasıyla uygulayın:

• Derin bir nefes alın.
• Nefes alırken omuzlarınız ve üst göğsünüzü gevşetin, diyaframınızı ve alt göğsünüzü kullanın.
• Nefesinizi üç saniye tutun.
• Bu esnada göğsünüze arka arkaya hafifçe vurun. Nefesinizi verin.
• İşlemi tekrarlayın.

Bu uygulama sayesinde nefesiniz akciğerinizde mukusun altına işleyecek ve mukus sökülüp atılacaktır.

Otojenik Drenaj: Akciğer kapasitesini artırmak için kullanılan tekniktir. Farklı derinliklerde ve hızlarda nefes alın. Ağızdan, burundan ve her ikisinden nefesinizi boşaltın.

Postüral Drenaj Ve Göğüs Fizik Tedavi: Bu teknikte farklı pozisyonlarda nefes alınarak akciğerin farklı bölgelerindeki mukusun çözülmesi için yer çekiminden ve göğüs içi basıncından faydalanılır:

• Başınızın ve dizlerinizin altına yastık alın, yarı yatar pozisyonda nefes alıp verin.
• Sağ yanınıza uzanın. Sağ kolunuzu başınızın yukarısına kaldırın ve kolunuz ile başınız arasına yastık alın. Sol kolunuzu da başınızın üstüne kaldırarak nefes alıp verin. Aynı işlemi sol yanınıza uzanarak da yapın.
• Sırt üstü düz pozisyonda uzanırken sedyenizi başınızın aşağı inip ayaklarınızın yukarı kalkacağı konuma getirin. Aynı konumu yüz üstü uzanarak da alın, nefes alıp verin.

Bu pozisyonlarda nefes alıp verirken Flutter, Acapella, Cornet, IPV vb. göğüs vibrasyon cihazlarının kullanılması daha etkili sonuçlar verecektir.

Unutmayın:

• Bu teknikleri kendinizi iyi hissederken de uygulayın.
• Hasta iken daha sık tekrarlayın.
• Bu tekniklerden önce bronkodilatör gibi bronşit tedavisinde kullanılan cihazlar iyi gelebilir.
• Antibiyotik kullanılacak ise, bu tekniklerden sonra kullanılmalıdır.
• Detaylı bilgi ve sağlıklı deneyim adına bir sağlık uzmanı ile görüşmeniz büyük katkı sağlar.

2) Teneffüs İlaçları

Nebülizör (fısfıs) cihazlar ile alınan aşağıdaki sprey şeklindeki ilaçlar kistik fibrozis belirtilerini yatıştırır.

Mukolitikler: Mukus inceltici ilaçlardır. Dornase alfa ve hipertonik tuz olmak üzere iki çeşidi vardır.

Antibiyotikler: Kistik fibrozis ile birlikte bakteri kaynaklı akciğer iltihabı görülürse gerekli olur.

3) Gıda Ve Egzersiz

• Kalın mukusun sindirim yolu üzerinde yaratacağı emilim sorunları ile mücadele etmek için yüksek kalorili beslenmek gerekir. Vitamin ve mineral alımına özen gösterilmelidir.

• Düzenli egzersiz sayesinde akciğer kapasitesi ve fonksiyonu gelişir, kistik fibrozis belirtileri yatışır.

4) Akciğer Nakli

İleri düzeyde akciğer hasarına uğrayan kistik fibrozis hastaları için akciğer nakli gerekli hale gelebilir.