Bir kişinin dışkısının normalden daha yumuşak, hatta su gibi olması, normalden daha sık tuvalete çıkmayı gerektirecek kadar yoğun dışkı olması durumu ishal olarak tanımlanır.

Normal şartlar altında kalın bağırsak suyu emer ve dışkı normal sertliğinde olur. Ancak kalın bağırsak suyu ememediğinde dışkı ile birlikte o emilmeyen su da vücut dışına atılır. İşte bu durumda ishal yaşanır. Bu bakımdan ishal bir hastalık değildir, ancak pek çok farklı sebepten kaynaklanabilen bir semptom, vücudun tepki verme şeklidir. Eğer bir kişi gün içinde 200 gramdan daha fazla sulu ve yumuşak dışkı çıkarıyorsa bu durum onun ishale yakalandığını gösterir. İshal, normal şartlar altında 1 -2 gün süren biçimiyle yıl içinde birkaç kez pek çok insanın yaşadığı bir sorundur. Fakat ishalin uzun sürdüğü ve başka şikayetlerle de birleştiği durumlarda ve özellikle de 5 yaş altı çocuklarda görülüyorsa çok ciddi sorunlara, hatta ölüme bile sebep olabilir.

İshal neden olur?

İshal, pek çok sorunun, rahatsızlığın ya da yanlış beslenmenin bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. Bu bağlamda bir hastalık, alerji, gıda intoleransı, bir gıdanın fazlaca tüketilmesi gibi pek çok sebep sayılabilir. Kısa süren ishal vakaları genellikle kişinin üşütmesi ya da çiğ meyve, sebze gibi besinleri fazlaca tüketmesine bağlı olarak gelişir. Bu durumda beslenme düzeninin sağlıklı yönde değiştirilmesi, ishali kesen besinlerin tüketilmesiyle sorun kısa sürede çözülebilir. Ancak uzun süreli ishal sorununun daha ciddi sebepleri ve daha uzun ve ciddi bir tedavi süreci vardır. Uzun süreli ishalde kişi hızlı bir şekilde kilo kaybeder, halsizlik, bitkinlik hisseder. Bu tür vakalarda ishal yüzünden kişinin normal yaşam seyri de sekteye uğrayabilir. Bu tür durumlarda tıbbi bir tedavi alma gerekliliği doğar. Zira vücutta meydana gelen bir enfeksiyondan kaynaklanma riski çok yüksektir ve bu enfeksiyonun tedavi edilmesi gerekir. Bu bağlamda ishale yol açan etkenleri sıralayacak olursak:

  • Beslenme bozuklukları,
  • Aşırı baharatlı beslenmek,
  • Çok fazla kafeinli içecekler tüketmek,
  • Fazla alkol almak,
  • Süt ve süt ürünlerini fazla tüketmek,
  • Laktoz intoleransına sahip olmak,
  • Bozuk gıdalarla beslenmek,
  • Vücutta enfeksiyon, bakteri, mantar ve virüs olması, besinleri yeterince temizlemeden tüketmek ishale sebep olur.

Eğer ishalle beraber karın ağrısı, bulantı ve kusma da görülmekteyse mutlaka vakit kaybetmeden bir sağlık kurumuna başvurmak gerekiyor. İshal tedavisi için tıbbi pek çok yöntem bulunmakta ve bunlarla ishal sorunu kısa sürede yok edilebilmektedir. Ancak ishal durumunda evde uygulayabileceğiniz basit ve etkili, doğal formüllerden de haberdar olmakta fayda var. Zira ishali yenmek için yardımcı olan çok sayıda bitkisel, doğal alternatif bulunmaktadır.

İshal için evde uygulanabilecek tedaviler

  • Öncelikle ishalden kaynaklanan dehidrasyonu önlemek, gidermek için ishal olan kişinin Oral Dehidrasyon Sıvısı alması önerilir. Bu sıvının hazırlanması için 1 çay kaşığı tuz, 4 yemek kaşığı şeker, 1 çay kaşığı yemeklik karbonat, 1 litre kaynatılmış ve soğutulmuş suyun karıştırılması gerekiyor. Bu sıvının gün içinde, hatta birkaç saat içinde tüketilmesi ishalin vücutta oluşturacağı hasarı önlemeye yardımcı olacaktır.
  • İshal durumunda kişinin vücudu çok hızlı bir şekilde sıvı kaybeder. Bu sıvı kaybı da hem iç organların fonksiyonlarını bozar hem de kişiyi halsiz, bitkin bırakır. Bunu önlemek adına Oral Dehidrasyon Sıvısının yanında bir de gün içinde en az 2 litre su tüketilmesi gerekmektedir.

Karanfil

İshalin tedavisinde karanfilin çok önemli bir yeri vardır. Hem sindirim sistemi sorunlarını çözer hem de bağırsak florasını dengeler. Bunun için kuru karanfili yutabileceğiniz kadar küçük parçalar halinde kırın ve 2- 3 saat ara ile bir bardak su eşliğinde yutun. Çok kısa süre içinde ishal geçecektir.

Adaçayı

Adaçayı ishali kesen en etkili bitkilerden birisidir. İshal durumunda günde 2 -3 bardak adaçayı tüketmek iyi gelir.

Havuç

Havuç, şeftali, böğürtlen ve nar ishali kesen meyveler arasındadır. Bu sebeple ishal durumunda gün içinde bu meyvelerin tüketilmesi önerilir.

limon

Limon, vücudun vitamin ve mineral ihtiyacını karşılayan, sindirim sistemini düzenleyen bir besindir. İshal durumunda limonu hem yemek hem de suyunu sıkıp içmek faydalı olur.

Türk kahvesi

Bir tatlı kaşığı Türk kahvesinin içine yarım limon sıkılıp tüketmek ve ardından da 1 bardak su içmek ishali kesmeye yardımcı olur.

Pirinç

Pirincin tutucu etkisi olduğu için ishal kesici özelliği fazladır. Ancak pirinci çorba ya da pilav şeklinde değil, yağsız, tuzsuz suyun içinde kaynatıp lapa halinde yemek gerekiyor. Bununla birlikte pirincin sade olarak haşlandığı ya da pilav yapmak için pirincin içinde bekletildiği suyu içmek de bağırsağın fonksiyonlarının düzenlenip ishalin geçmesini sağlayabilir.

Üzüm

Üzümün koruk olarak adlandırılan ham halinden varsa, onu sıkıp suyunu içmek ishale iyi gelir.

Zencefil

Zencefil çayı ishali keser. Onarıcı etkisini artırmak için zencefil çayının içine çeyrek limon sıkıp içmek çok daha kısa sürede ishali geçirir.

Siyah çay

Koyu, çok demli bir bardak çay ishali kesebilir.

Kızılcık

Kızılcık ishal denilince ilk olarak akla gelen meyvelerden birisidir. Hatta ishalin doğal tedavisi için bol bol kızılcık tüketilmesi önerilirken, kızılcık kabızlığa sebep olduğu için uyarılır.

Muz

İshal durumunda vücut pek çok minerali, faydalı elementi ve özellikle de potasyumu kaybeder. Bu sebeple de ishali tedavi ederken potasyum bakımından zengin ve ishali durdurabilecek besinlerden seçmek gerekir. İşte bu bağlamda muz hem ishali gideren hem de potasyum deposu olan bir meyvedir. Özellikle de çocukların ishal olması durumunda muz iyi bir alternatiftir.

Ahlat

Her yerde çok kolaylıkla bulunamasa da özellikle kırsal kesimlerde bulunan yabani armut (ahlat) da pişirilerek tüketildiğinde ishali keser.

Ahududu

Ahududu hem meyve olarak tüketildiğinde hem de yaprakları kaynatılıp çay olarak içildiğinde ishali kesicidir.

Arpa

Çok bilinmese de arpanın suda kaynatılarak elde edilen sıvısı tüketildiğinde ishali önler. Hatta arpa suyu bu yolla böbrek ve safrakesesi taşlarının sebebiyet verdiği ağrılara, karaciğer ve dalak hastalıklarına, bronşit ve nezleye, cilt hastalıklarına, kansızlığa, raşitizm hastalığına da iyi gelir.

Badem yağı

İç organların sağlığı, cilt ve saç güzelliği için her daim önerilen badem yağı da ishal için başlı başına bir ilaçtır. İshal durumunda salatalara ve soğuk yemeklere çok az katılabilir ya da 1 çay kaşığı içilebilir.

Taze gül yaprağı 

Taze gülün yaprakları tıpkı çay gibi kaynatılıp içilirse hem bağırsağı rahatlatır hem de ishal giderir.

Kestane yaprağı 

İshal durumunda kestane ağacının yaprakları da gül yaprakları gibi çay şeklinde demlenip içilebilir.

Labada

Çok sık tüketilmese de labada ishal kesicidir ve bağırsaklara dolgunluk hissi veren, ishali kesen iyi bir besindir.

Misk otu

Misk otu kökünün kaynatılarak içilmesi ishali giderir.

Mürver ağacı

Mürver ağacı çiçeklerinden demlenen çay ishal başta olmak üzere tüm sindirim sorunlarına ve pek çok solunum yolu hastalıklarına iyi gelir.

Ebegümeci

Kaynatılmış sıcak suyun içine birkaç tane ebegümeci atıp 10 dakika kadar demlenmeye bırakılıp ardından tüketilirse ishali keser.