İBS (İrritabl Bağırsak Sendromu) Nedir ? & İrritabl Bağırsak Sendromu Nasıl Geçer ? & Spastik Kolon Nedir ?

  • HASTALIKLAR
  • İBS (İrritabl Bağırsak Sendromu) Nedir ? & İrritabl Bağırsak Sendromu Nasıl Geçer ? & Spastik Kolon Nedir ? için yorumlar kapalı
  • 1.368 kez görüntülendi

İBS (İrritabl Bağırsak Sendromu) Nedir ? & İrritabl Bağırsak Sendromu Nasıl Geçer ? & Spastik Kolon Nedir ?

İrritabl Bağırsak Sendromu kötü huylu olmasa da son derece sinsi, rahatsız edici ve tedavisi zor olabilen bir bağırsak hastalığıdır.

Bu sendroma “spastik kolon” da denir, çok sık görülür, karın ağrısı ve acil tuvalet ihtiyacının sık nedenlerindendir.

Günümüz dünyası gerek fiziki ve çevresel, gerekse ruhsal alanda stres dünyası olduğu için ve bu hastalıkta stresle tetiklendiği için görülme sıklığı sürekli artıyor.

İrritabl bağırsak sendromu (IBS) nedir ?

İrritabl bağırsak sendromu, yetişkinlerde veya çocuklarda kramp, karın ağrısı, artmış gaz, değişen bağırsak alışkanlıkları, gıda intoleransı ve şişkinlik (distansiyon) gibi belirti ve bulguların varlığı ile karakterize bir gastrointestinal bozukluktur.

İrritabl bağırsak sendromu “işlevsel” bir hastalıktır. Yani sindirim sisteminin dokularına herhangi bir zarar vermez ama hareketle ilgili bir problemdir.

Geçmişte irritabl bağırsak sendromuna spastik kolon, fonksiyonel bağırsak hastalığı, mukus koliti veya nervöz kolon da denilirdi.

IBS (irritabl bağırsak sendromu) ve IBD (inflamatuar bağırsak sendromu) aynı hastalık mı ?

Her ikisi de  karın ağrısı, diyare ve acil bağırsak hareketleri gibi benzer semptomlara sahip olabilir; Bununla birlikte, IBS, IBD ile aynı değildir.

IBD, ülseratif kolit ve Crohn hastalığını içeren ayrı hastalıklardan oluşan bir gruptur ve daha şiddetli bir durumdur.

IBS bir grup semptomdur ve kendi başına bir hastalık değildir, bu yüzden buna ‘sendrom’ denir ve IBD’den daha az ciddidir.

İrritabl bağırsak sendromu inflamatuar barsak hastalığı gibi inflamasyona neden olmaz ve bağırsaklarda kalıcı hasar, bağırsak kanaması, rektal kanama, ülser veya IBD ile sıklıkla görülen zararlı komplikasyonlar ile sonuçlanmaz.

İrritabl bağırsak sendromunun (IBS) nedenleri nelerdir ?

İrritabl bağırsak sendromunun kesin nedeni bilinmemektedir.

Gastrointestinal (GI) trakt motilitesinde değişiklikler, anormal sinir sistemi sinyalleri, ağrıya karşı duyarlılığın artması ve gıda intoleransları gibi bir dizi faktöre bağlı olduğuna inanılıyor.

IBS’ye neden olduğu düşünülen risk faktörleri şunlardır:

Kolon ve ince barsakların anormal hareketleri (çok hızlı veya yavaş veya çok güçlü)
Tam dolu bağırsakta veya gazda ağrıya karşı aşırı duyarlılık
Gıda hassasiyetleri (muhtemelen gıdalardaki şekerlerin veya asitlerin zayıf emilmesinden kaynaklanır.)
Mide ve bağırsağın viral veya bakteriyel enfeksiyonu olan gastroenteritler IBS semptomlarını tetikleyebilir.
Kaygı veya depresyon gibi psikolojik durumlar, IBS’li birçok insanda görülür; ancak bu koşullar IBS’nin doğrudan bir nedeni olarak saptanmadı.
Üreme hormonları veya nörotransmitterlerdeki imbalans.
İnce barsakta bakteri aşırı üremesi.
Genetik (IBS için muhtemel bir neden olarak düşünülür, ancak şimdiye kadar bu kalıtsal bağlantı kanıtlanmamıştır.)

İrritabl bağırsak sendromunun (IBS) belirtileri  nelerdir ?

İrritabl bağırsak sendromu çoğunlukla karın ağrısı ve krampla karakterizedir. Diğer belirtiler ve bulgular şunları içerir:

İshal
Kabızlık
Artan gaz
Karında şişkinlik
Karın ağrısı veya rahatsızlık
Bazı gıdaları yedikten sonra ağrılı kramplar
Mide bulantısı
Mukuslu veya köpüklü dışkı
Açıklanamayan kilo kaybı
İştah kaybı

Teknik olarak bir semptom olmasa da, IBS hastalarının yaklaşık % 70’inde hazımsızlık yaşanır.

Belirtiler çoğunlukla bağırsak hareketi tarafından rahatlatılır. IBS’li kadınların menstrüel dönemlerinde daha fazla belirtisi olabilir.

İrritabl bağırsak sendromu (IBS) teşhisi için bir test var mı ?

İrritabl bağırsak sendromu, benzer semptomlara neden olabilen diğer GI rahatsızlıklarını dışlayarak teşhis edilir.

Belirtilerin süresini ve sıklığını belirlemek için eksiksiz bir öykü ve fizik muayene şarttır. Teşhis için belirtilerin süresi en az 6 ay olmalı ve en az ayda 3 kere tekrarlamalıdır.

Kan testleri, dışkı testleri, röntgen filmleri veya BT taramaları da dahil olmak üzere testler yapılabilir. Bu testlerde İBS tanısını doğrulayan spesifik bir bulgu yoktur, ancak diğer sorunlar bunları uygulayarak ekarte edilebilir.

Üstte saydığım türden rahatsızlıklarınız varsa bir gastroenterologa (sindirim sistemi uzmanı) muayene olun. Gastroenteroloji uzmanı gerek duyarsa size bir üst endoskopi ve /veya kolonoskopi yapacaktır.

İrritabl bağırsak sendromunun tedavisi nasıldır ?

Diyet değişiklikleri IBS tedavisinde ilk uygulanan tedavilerdir. Özellikle karakteristik semptomları ve işaretleri tetikleyen birkaç gıda vardır.

Diyet değişiklikleri ve yaşam tarzı değişiklikleri semptom ve bulguları yeterince tedavi etmiyorsa, doktor tıbbi tedavileri önerebilir.

İrritabl bağırsak sendromunda hangi ilaçlar kullanılır ?

İshal için ilaçlar

Loperamid, attapulgite ve difenoksilat ile atropin (Lomotil) gibi ishale karşı ilaçlar ishalde yardımcı olabilir.

Şiddetli ishal görülen IBS’li bayanlarda alosetron (Lotronex) kullanılabilir.

Rifaximin (Xifaxan) ishal ile irritabl bağırsak sendromu  ile ilgili şişkinlik tedavisi için bir antibiyotiktir.

Kolestiramin, kolestipol  veya kolesevelam  gibi saf asit bağlayıcılar, bazı hastalara yardımcı olabilir, ancak şişkinliğe neden olabilirler.

Kabızlık için ilaçlar

Senna laksatifleri (Senokot, Ex-Lax Gentle Nature), polietilen glikol 3350 (MiraLax), bisakodil (Dulcolax) ve psyllium çekirdeği kabuğu (Metamucil) gibi ilaçlar kabızlığı gidermeye ve bağırsak hareketlerini düzenli tutmaya yardımcı olabilir.

Kısa süreli laktüloz (Constulose) gibi  müshil maddeler de alınabilir.

İBS’yi tedavi etmek için spesifik olarak kullanılan iki ilaç lubiproston (Amitiza) ve linaklotid (Linzess) kabızlık ilaçlarıdır.

SSRI antidepresanlar fluoksetin (Prozak), sitalopram (Celexa), sertralin (Zoloft), paroksetin (Paxil) ve eskitalopram (Lexapro), kabız olanlar için yararlı olabilir ancak diyare hastalarında İBS ataklarını tetikleyebilir.

İrritabl barsak sendromunda (IBS) ağrı ve kramp tedavisi için hangi ilaçlar kullanılır ?

Metoklopramid, disiklomin ve hyoskamin gibi antispazmodikler, ağrı ve kramp semptomlarını azaltmaktadır.
Amitriptilin, doksepin, desipramin, nortriptilin ve imipramin (Tofranil) gibi antidepresanlar karın ağrısına yardımcı olabilir ancak yan etkileri nedeniyle genellikle ağır vakalar için kullanılmalıdır.

Diğer hangi ilaçlar irritabl bağırsak sendromu (IBS) belirtilerine  yardımcı olabilir ?

Trisiklik antidepresan (TCA) ve seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’lar) gibi düşük dozlu antidepresanlar, IBS ile ilişkili semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir.

Bizmut subsalisilat (Pepto-Bismol) ve magnezyum hidroksit (Magnesia Sütü) kullanılabilir.

Antibiyotikler, ince bağırsakta bakteri çoğalması şüphesi olduğunda kullanılabilir.

IBS diyeti var mı (önlemek için hangi gıdalar, yiyecekler yenmeli) ?

Ne yediğiniz ve nasıl yediğiniz, bu durumun belirtilerini etkileyebilir.

IBS semptomlarını tamamen önlemek mümkün olmayabilir, ancak bazı gıdaların IBS semptomlarını tetiklediğini görebilirsiniz.

Hangi gıdaların belirtilere neden olduğunu anlamaya yardımcı olması için doktor bir “gıda günlüğü” tutar genellikle.

Bazı gıdalar belirtilerin önlenmesinde yardımcı olabilir.
Aşağıdaki yiyecekler, bazı insanlar için semptomların hafifletilmesini sağlayabilir ;

Diyet lif takviyeleri
Su
Az yağlı gıdalar
Yüksek karbonhidratlı gıdalar (tam buğday makarnası, kahverengi pirinç ve tam tahıllı ekmek gibi)
Probiyotikler (Lactobacillus acidophilus ve Bifidobakteri içeren) ve prebiyotikler
Bazı insanlar kefir ya da Aloe Vera’nın meyve suları semptomların giderilmesinde yardımcı olabilir.

Yüksek lifli bir diyet bazı IBS vakalarında kabızlığı gidermeye yardımcı olabilir, ancak şişkinlik ve gaz gibi bazı semptomları da kötüleştirebilir.

Günümüzde tavsiye edilen günlük lif miktarı günde 20-35 gramdır. Çoğu insan bu günlük lif alımının altında kalır ve lifteki ufak bir artıştan fayda sağlayabilir, ancak gazı azaltmak için diyetteki miktarı yavaşça artırmak en iyisidir.

IBS varsa kaçınılması veya sınırlanması gereken gıdalar nelerdir ?

Süt ve peynir dahil süt ürünleri (Laktoz intoleransı belirtileri IBS semptomlarına benzer olabilir.)
Gazı artıran belirli sebzeler (karnabahar, brokoli, lahana, Brüksel lahanası gibi) ve baklagiller (fasulye gibi)
Yağlı veya kızartılmış gıdalar
Alkol, kafein veya soda
Şekerli gıdalar
Yapay tatlandırıcılar
Sakız
Fındık

 

Doğal ev ilaçları veya diğer yaşam tarzı değişiklikleri IBS belirti ve bulgularının giderilmesine yardımcı olabilir mi ?

Belirtileri hafifletmeye yardımcı olabilecek bazı yaşam tarzı değişiklikleri şunlardır:

Daha küçük, daha sık yemek yemek
Sigarayı bırakmak
Düzenli egzersiz
Probiyotik kullanma
Kafeinden kaçınma
Stres yönetimi ve gevşeme tekniklerini kullanma
Dikkat eğitimi
Bağırsak yönlendirmeli hipnoz
Biofeedback
Ağrı yönetimi teknikleri
Bilişsel davranışçı terapi veya psikoterapi
Yürüme veya yoga gibi düzenli egzersiz
Yeterli miktarda uyku alma
Sindirime yardımcı olabilecek zencefil veya nane
Doktor vermedikça müshillerden kaçınma

İrritabl bağırsak sendromu (IBS), bağırsakta aşırı bakteriyel çoğalmayla ilgili mi ?

İnce barsak bakteriyel aşırı büyümesi, irritabl bağırsak sendromu (IBS) belirtileri üreten faktörlerden biri olarak düşünülür.

Bazı çalışmalar IBS ile ilişkili ağrı ve şişkinlik nedeni olarak bağırsak bakterileri tarafından gaz üretiminde bir artış olduğunu göstermektedir.

Bununla birlikte, IBS’ye neden olup olmadığını ve antibiyotik tedavisinin IBS semptomlarını azaltmada veya ortadan kaldırmada yardımcı olup olmadığını belirlemek için yapılan diğer çalışmalar kesin veriler vermemiştir.

İrritabl bağırsak sendromunun (IBS) potansiyel komplikasyonları nelerdir ?

Genel olarak, bu fonksiyonel hastalığa bağlı olarak hastalığın semptomları dışında birkaç komplikasyon vardır.

Eğer basur varsa, IBS ile bağlantılı ishal ve kabızlık hemoroidi  tahriş edebilir. Ayrıca, besinleri sınırlayan çok katı bir diyet, beslenme eksikliği ile ilgili sorunlara neden olabilir.

IBS’nin en büyük komplikasyonu yaşam kalitesinde olan bozulmadır.

IBS, kolon kanseri, rektal kanama veya ülseratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalıklarına yol açmaz.

 

İrritabl bağırsak sendromunu (IBS) önlemek mümkün müdür ?

IBS gelişmesini önlemek mümkün olmayabilir, ancak semptomların oluşumunu veya kötüleşmesini önlemek için önlemler alabilirsiniz.

Daha önce de belirtildiği gibi, diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri belirtileri yönetmenize yardımcı olabilir.

Diyetetik tetikleyicileri tanımlamak için, doktorunuz bir gıda günlüğü tutmanızı ve belirtilere neden olan gıdalardan kaçınmanızı önerir.

Stres ve kaygılarınızı yönetin ve gerekirse bilişsel terapi veya psikoterapiyi deneyin.

İrritabl bağırsak sendromu (IBS) olan bir kişinin prognozu nedir ?

İrritabl bağırsak sendromu, gelip gitme eğiliminde olan semptomları olan kronik bir hastalıktır.

İBS’li hastaların genel prognozu, semptomların şiddetine ve sıklığına ve hastanın diyet, yaşam tarzı değişiklikleri veya ilaçlarla bu belirtileri kontrol etme yeteneğine bağlıdır.

IBS için bilinen bir tedavi yoktur, ancak belirtileri azaltmak veya ortadan kaldırmak için birçok tedavi seçeneği vardır.

Konu ile ilgili makaleler ;

“Gastroenterit Nedir” için buraya tıklayın.

“İshal Nedenleri” için buraya tıklayın.

“Reflü Nedir” için buraya tıklayın.

 

Etiketler:

BU KONUYU SOSYAL MEDYA HESAPLARINDA PAYLAŞ

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.