Gün kurusu, kayısının kurutulmuşuna verilen bir isimdir. Kayısı genellikle güneşte kurutulur. Kayısının sağlığa olan faydaları, hazımsızlık, kabızlık, kulak ağrıları, ateş, cilt hastalıkları, kanser ve anemiyi tedavi etme kabiliyeti içerir. Kayısı ayrıca kalp sağlığını iyileştirmeye yardımcı olur ve gergin kasları ve yaraları tedavi eder.

Ayrıca kayısının cilt bakımında iyi olduğuna ve bu nedenle de çeşitli kozmetik ürünlere önemli katkı sağladığına inanılıyor. Bunların yanı sıra kayısı kolesterol seviyelerini düşürme, görme bozukluklarını önleme, kilo kaybına yardımcı olma, solunum sorunlarını tedavi etme, kemik mukavemetini artırma ve vücutta elektrolit dengesini koruma kabiliyetine sahiptir.

 

Kayısı Nedir?

Bilimsel olarak Prunus armeniaca olarak bilinen kayısı, şeftalilere veya eriklere benzeyen ve bunlarla yakından alakalı olan küçük çekirdekli meyvelerdir. İnce bir dış kabuğun altında yumuşak ve lezzetli bir eti vardır. Kayısının ortasında büyük bir çekirdek vardır, bu yüzden ilk büyük ısırığı alırken dikkatli olunuz! Genellikle sarı veya turuncu olup, bir tarafı hafif bir kırmızı renktedir.

 

Bilimsel ismi, çoğu bilim insanının kayısı kaynaklı olduğuna inandığı Ermenistan’dan gelmektedir. Bununla birlikte, antik Yunanistan ve Roma’da da mevcuttu ve birçok uzman, orijinal ekimin 3.000 yıldan daha uzun bir süre önce Hindistan’da olduğunu iddia ediyor. Tartışmalı kökenler önemli değildir, ancak kayısıların insan sağlığı üzerindeki etkisi kesinlikle önemlidir.

 

Kayısılar doğrudan tüketilebilir veya kurutulabilir ve daha sonra çeşitli kuru meyveler olarak yenilebilir. Ayrıca çeşitli meyve sularının, reçellerin, pasta ve jölelerin hazırlanmasında kullanılır. Kayısı yağı, çekirdeklerinden de elde edilebilir ve bu kuvvetli uçucu yağların sağlık üzerinde de önemli etkileri vardır.

 

Çok çeşitli şekillerde tadını çıkarabilirsiniz ve her kültür kayısıları farklı şekilde değerlendiriyor. Tarih boyunca bu kadar popüler olmalarının sebeplerinden biri, aşağıda listelenen benzersiz organik bileşikleri, besin maddeleri, vitaminler ve minerallerden dolayı doğrudan bir dizi sağlık yararları ile bağlantılı olabilmeleridir.

Gün Kurusu Nedir?

Gün kurusu, taze kayısının dalında kurutulmuş halidir. Bu meyve gül ailesine aittir ve botanik olarak badem, şeftali, nektarin ve diğer çekirdekli meyveler ile akrabadır. Taze ve kuru kayısı, lif, potasyum ve antioksidan karotenoidler de dahil olmak üzere birçok önemli besin maddesinin mükemmel kaynaklarıdır.

 

Kurutma işlemi, meyve içerisindeki C vitamini gibi suda çözünür ve ısıya duyarlı vitaminlerin içeriğini bozsa da, diğer besinler daha da yoğunlaşır. Sonuç olarak, gün kurusu taze kayısından daha faydalı besin içeriğine sahiptir.

 

Gün Kurusu Tam Bir Lif Deposudur

Gün kurusu, diyet lifi için mükemmel bir kaynaktır. Özellikle çözülebilir lif bakımından zengindir. Çözünür lif, jel benzeri bir maddeye dönüşür ve bağırsaktaki atımları teşvik etmek için yağ asitlerine bağlanır. Çözülebilir life, toplam kolesterol seviyesini düşürme kabiliyetini veren unsur budur.

 

Ayrıca kurutulmuş meyveler, dışkıya hacim katarak ve sindirim sistemi yoluyla daha hızlı bir şekilde atılmasını hızlandırarak sağlıklı bağırsakları teşvik eden, kayda değer miktarlarda çözünür lif sağlarlar. ABD Tarım Bakanlığı’na göre, yarım bardak gün kurusu, günlük alınması gereken lif miktarının % 19’unu içerir.

 

Potasyum Kaynağıdır

Taze kayısı potasyum açısından zengin olmasına rağmen, gün kurusu daha yüksek miktarda potasyum içerir. Sodyum ile birlikte potasyum, hücre içi ve hücre dışı su seviyelerinin dengesini düzenler. Besinlerle alınan potasyum da sağlıklı kan basıncının korunması için gereklidir ve potasyumun yetersiz alınması hipertansiyon riskinde artış ile ilişkilidir. Ortalama bir kişinin beslenme rutini potasyum açısından son derece düşüktür.

 

Sonuç olarak, Batılı yeme alışkanlığı edinmiş insanları çoğu, kuru meyveleri ve özellikle gün kurusunu diyetlerine dahil ederek yarar sağlayacaktır. Yarım fincan gün kurusunda, günde alınması önerilen potasyum miktarının yüzde 21’inden fazlası vardır.

 

Bitkisel Demir Açısından Yüksektir

Taze kayısı az miktarda demir sağlar, ancak gün kurusu demir açısından daha önemli bir kaynaktır. Bitki kökenli demir içeren gıdalar grubuna kurutulmuş meyveler de dahil edilebilir ve bu besinler bitkisel (non-heme) demir içerir. Bu demir türü, hayvan etinde bulunan tür olan demir kadar kolay absorbe edilmez. Bununla birlikte, bitkisel demir veya C vitamini kaynağı ile tüketerek etten alınan demirin emilim oranını artırabilirsiniz.

 

Demir açısından zengin gıdaları içeren bir diyet, en yaygın beslenme sorunu olan demir eksikliği anemisini önlemeye yardımcı olur. Dünya Sağlık Örgütü’nün belirttiğine göre, bir avuç gün kurusu günlük alınması gereken demir ihtiyacının yüzde 10’unu sağlayabilir.

Antioksidan Etkileri Vardır

Gün kurusu karotenoidler ve diğer güçlü antioksidanlar bakımından yüksektir. Kayısının betakaroten içeriği gün kurusunu değerli kılıyor. USDA verilerine göre, özellikle yarım fincanlık porsiyonda günlük tüketilmesi gereken A vitamini değerinin yaklaşık yüzde 47’sini sağlıyor. A vitamini antioksidan olarak işlev görür ve hücre büyümesi, bağışıklık sistemi fonksiyonu ve göz sağlığı için vazgeçilmezdir.

 

Kalp Sağlığını Geliştirir

Gün kurusu, ateroskleroz, kalp krizi ve felç gibi çok çeşitli hastalıklardan korunmanın harika bir yoludur. İçerisindeki yüksek miktarda C vitamini, ayrıca potasyum ve diyet lifi, iyi kardiyovasküler sağlığa katkıda bulunur.

 

C vitamini kalbi serbest radikallerden korur, potasyum kan damarlarının ve arterlerin gerginliğini gidermek suretiyle kan basıncını düşürürken, diyet lifi aşırı kolesterolü damarların ve arterlerin astarından sıyırır, böylece onları temizler ve kalpteki yük azalır. Kayısıların bu özellikleri onları kalp sağlığını arttırmak için tamamen ideal hale getirir.

 

Kanseri Önler

Gün kurusunun sahip olduğu karotenoidler ve diğer antioksidan bileşikler, serbest radikallerin tehdidinden korur. Serbest radikaller, sağlıklı hücrelerin DNA’sını kanserli hücrelere dönüştürmesine neden olan hücresel metabolizmanın tehlikeli yan ürünleridir. Antioksidanlar bu zararlı bileşiklerin nötralize edilmesini sağlarlar ve vücudun kanser, kalp hastalığı, Alzheimer hastalığı ve cilt yaşlanması gibi koşulları yaşamayacağından emin olursunuz. Kayısı kanser riskini azaltmakla doğrudan bağlantılıdır.

 

Metabolizmayı Hızlandırır

Vücuttaki sıvı seviyeleri esasen iki mineral, potasyum ve sodyuma bağlıdır. Gün kurusu içerisindeki yüksek miktarlarda potasyum, vücutta sıvı dengesinin korunması ve enerjinin doğru organlara ve kaslara düzgün bir şekilde dağıtılmasını sağlar. Elektrolitlerin sağlıklı bir şekilde dengelenmesiyle, daha fazla enerjiye sahip olursunuz, krampları azaltabilir ve kan ve kullanılabilir enerjiyi vücudunuzdan ihtiyacınız olduğu gibi pompalamaya devam edebilirsiniz.

Gün Kurusu Tüketirken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Bazı kişilerin sahip olabileceği normal alerjiler dışında, kayısı yemenin doğal tehlikesi yoktur. Bununla birlikte, gün kurusu hakkında bir miktar endişe vardır. Kurutulmuş gıdalarda sülfitler bulunur ve bu iyi bir şey değildir.

Sülfitler astım üzerinde ciddi etkiler yapabilir ve astım ataklarına neden olabilirler. Bu nedenle, astım ilacı alıyorsanız, kurutulmuş versiyonlarından ziyade taze kayısı kullanın. Ayrıca şeker hastasıysanız aşırı kuru meyve tüketiminden kaçının. Çünkü kuru meyvede, tazesinde olduğundan daha çok şeker bulunur.