Fibromiyalji Sendromu Nedir, Neden Olur, Belirtileri, Tanısı ve Tedavisi

  • HASTALIKLAR
  • Fibromiyalji Sendromu Nedir, Neden Olur, Belirtileri, Tanısı ve Tedavisi için yorumlar kapalı
  • 1.252 kez görüntülendi

Fibromiyalji Sendromu Nedir, Neden Olur, Belirtileri, Tanısı ve Tedavisi

Fibromiyalji sendromu, toplumdaki insanların % 4’ünü etkileyen yani oldukça sık görülen kronik ağrı durumudur.

Bozukluk sıklıkla kasları ve bağları etkiler ve durumu teşhis edildiğinde genellikle aslında yıllardır hastada vardır. Fibromiyalji eskiden fibrozit olarak adlandırılırdı.

Fibromiyalji neden olur ?

Fibromiyalji sendromunun genetik olduğu gösterilmiştir.

Stresli olaylardan sonra bozukluk daha belirgin olur. Stresli olaylar duygusal (travmatik bir yaşam gibi), fiziksel (motorlu araç kazası gibi) veya tıbbi (enfeksiyonlar gibi) olabilir.

Romatoid artrit, sistemik lupus eritematosus ve diğer otoimmün hastalıklar  fibromyaljiyi tetikleyebilir.

Beyni ve omuriliğin ağrı duyumlarını işleme biçimi fibromiyaljide anormaldir. Uyarıcıların ağrıya ya da rahatsızlığa neden olduğu eşik, fibromiyaljide daha düşüktür. Bundan dolayı, normalde ağrılı olmayan şeyler, fibromiyaljisi olan birisi için ağrılı olabilir.

Buna ek olarak, fibromiyalji, herhangi bir nedenden kaynaklanan ağrının daha da kötüleşmesine neden olur. Örneğin, fibromiyaljisi olan bir hasta, masajdan keyif alacağına ağrılı bulabilir.

Buna ek olarak, fibromiyaljisi olmayan birinin orta şiddette hissettiği sırt ağrısı, fibromiyaljisi olan birisi tarafından şiddetli algılanabilir.

Fibromyalji kalıtsal mıdır ?

Artan kanıt fibromiyaljiye karşı güçlü bir genetik bileşeni desteklemektedir.

Kardeşler, ebeveynler ve fibromiyalji hastalarının çocukları, akraba bulunmayan kişilerden 8 kat daha fazla risk altındadır. Fibromyalji sendromunda rol oynadığından şüphelenilen birkaç gen vardır.

İkizlerdeki çalışmalar, fibromiyaljinin ve ilgili hastalıkların yarısının genetik, yarısının ise çevresel olduğunu ortaya koymaktadır.

Fibromyalji için risk faktörleri nelerdir ?

Kısmen kalıtsal olduğu için, bir aile öyküsü olan fibromiyalji sendromu, fibromiyaljinin gelişiminde bir risk faktörüdür.

Diğer risk faktörleri arasında, romatoid artrit, lupus ve ankilozan spondilit gibi otoimmün hastalıklar bulunur.

Fiziksel travma (özellikle omurga ve kalçaya), duygusal stres ve bazı enfeksiyonlar (hepatit C, Epstein-Barr virüsü, parvovirüs ve Lyme hastalığı) gibi diğer duygusal ve fiziksel stresörler de bazı kişilerde fibromiyalji gelişimini tetikleyebilir.

Fibromiyalji belirtileri ve bulguları nelerdir ? Fibromyalji noktaları nedir ?

Fibromiyalji sendromunun belirleyici özelliği, kronik yaygın ağrı ve hassasiyettir. Bu, vücudun birçok alanında ağrı anlamına gelir, en yaygın olarak kaslar, tendonlar ve eklemler tutulur.

Aynı zamanda sertlik de yaygındır. Ağrı genellikle belin üstünde ve altında, vücudun sol ve vücudun sağ tarafında olmakla birlikte, başlangıçta boyun ve omuzlarda veya kalçada lokalize edilebilir.

Ağrı kroniktir, yani 3 aydan uzun süredir vardır.

Hastalar genelde sanki “grip veya soğuk algınlığına tutulmuş” gibi hisseder.

Bazı günlerde diğerlerinden daha kötü olması yaygın bir durumdur ve birçok hasta ağrılarının ve diğer semptomların birkaç gün üst üste ya da daha uzun süre kötüleştiği dönemler bildirir.

Yorgunluk, fibromiyaljinin diğer ana semptomudur. Uyanma sırasında en belirgin olsa da, öğleden sonra da olabilir. Uykular da genellikle hafif olur ve dinlendirici olmaz.

Yaygın ağrı, yorgunluk ve uyku bozuklukları sendromun belirleyici semptomları olmasına rağmen, fibromiyalji birçok başka semptom ile de ilişkilidir. Düzensiz düşünme (bilişsel bozukluklar) genellikle “fibro sis” olarak anılır. Hastalar dikkat ve görevleri tamamlama zorluğunu ve düşüncelerinde sisli olma duygusunu tanımlarlar.

Hastaların % 30-50’sinde fibromiyalji ile tanı anında depresyon ve anksiyete mevcuttur.

Başağrısı hastaların yarısından fazlasında görülür.

Karın ağrısı, ishal, kabızlık, mide bulantısı, göz kuruması, ağız kuruluğu, göğüs duvarı ağrısı, pelvik ağrı ve mesane semptomları, kalp çarpıntısı, uyuşma, alerjiler, kimyasal duyarlılıklar, kilo alımı ve karıncalanma da dahil olmak üzere hastalar ek belirtilere sahip olabilirler.

Fibromiyalji tetik noktaları nedir ?

Fiziksel muayenede, özellikle de boyun kaslarının kafatasına bağlandığı boynun arka yüzü gibi spesifik anatomik bölgelerdeki hassasiyet dikkate değerdir. Fibromiyalji tetik noktası olarak anılan 18 tane böylesi lokasyon vardır.

Fibromiyalji nasıl teşhis edilir ?

Doktorlar fibromiyaljiyi, öncelikle yaygın ağrı olmak üzere hastanın semptomlarına dayanarak teşhis eder.

Kas ve eklemlerde kronik yaygın ağrı, yorgunluk ve zayıf uyku ile birleşince, fibromiyalji düşünülür. Doktor, benzer semptomlarla gelen diğer hastalıkları dışlamak için eksiksiz bir öykü ve fiziksel muayene yapacaktır.

Şu anda fibromiyaljide geniş kabul görmüş bir kan testi veya röntgen testi yoktur.

Herhangi bir test diğer koşulları hariç tutmak için yapılır. Fibromiyaljide inflamasyon testleri genellikle normaldir.

Genel olarak, kadınlarda klasik fibromiyalji tetik noktalarında erkeklerden daha fazla ağrının uyarılma olasılığı vardır.

American College of Rheumatology, fibromiyaljisi olan hastaların teşhis edilmesine yardımcı olacak yeni kılavuzlar geliştirdi. Yeni kılavuz, bir hastanın fibromiyaljisi olduğundan emin olmak için belirli bir sayıda hassas nokta bulundurmayı artık gerektirmiyor. Yeni kılavuzlar, teşhise yardımcı olmak için ağrı ve fibromiyaljinin diğer belirtilerini kullanıyor.

Fibromiyaljiye hangi doktorlar bakar ?

Romatologlar, dahiliyeciler, aile hekimliği doktorları ve  FTR uzmanları fibromiyaljiyi tedavi etmektedir.

Fibromyalji tedavisi nasıldır ?

Fibromyalji için hem ilaç hem de ilaç dışı tedaviler mevcuttur.

İlaç tedavileri sıklıkla ağrı ve uykusuzluğa yardımcı olur.

Fibromyalji için ilaç kullanılmayan tedaviler arasında eğitim, egzersiz ve stres azaltma bulunmaktadır.

Fibromiyalji ile ilgili eğitim çok önemlidir. Hastalar tedavi yaklaşımları, iyi uyku hijyeni ve semptomlarına katkıda bulunabilecek durumların tedavisinin önemi hakkında eğitim almalıdır.

Egzersiz programı fibromyaljinin tedavisinde çok önemlidir ve germe, güçlendirme ve aerobik egzersizi içermelidir. Yüzme, su aerobiği, yürüme ve bisiklet gibi düşük etkili aerobik aktiviteler, fibromiyaljisi olan hastaların faydalı bulduğu aktivitelerdir.

Stres azaltma, fibromiyalji semptomlarının tedavisinde önemlidir. Birçok hasta semptomlarının stresle tetiklendiğini düşünmektedir. Stresin azaltılması zor olabilir.

Bilişsel davranışçı terapi, psikolojik terapinin bir şeklidir ve terapistin ve hastanın birlikte çalışarak, olumsuz düşünceleri daha üretken düşünce ve eylemlerle değiştirerek sağlıklı davranış biçimleri kurmaları için birlikte çalışmalarıdır. Bu, fibromiyaljide oldukça faydalıdır.

Fibromiyaljinin tedavisinde sıklıkla kullanılan ilaçlar arasında antidepresan ve antikonvülzanlar bulunur.

Yıllarca fibromyaljiyi tedavi etmek için “trisiklik antidepresanlar” adı verilen ilaçlar kullanılmıştır. Bu ilaçlar arasında amitriptilin (Elavil), doksepin (Sinequan, Silenor) ve desipramin (Norpramin) bulunur. Bu ilaçlar genellikle düşük dozlarda başlatılır ve yeterli tepki elde edilinceye kadar doz artırılır.

Antidepresan sınıfındaki serotonin ve norepinefrin nörotransmitterlerini (SNRI antidepresanlar) etkileyen ilaçlar da fibromiyaljinin tedavisinde sıklıkla kullanılır. Bu ilaçlar arasında duloksetin (Cymbalta), milnasipran (Savella) ve venlafaksin (Effexor) bulunur.

Pregabalin (Lyrica) ve gabapentin (Neurontin) antikonvülzanlardır. Pregabalin ve gabapentinin fibromiyalji ağrısı için etkili olabileceğini gösteren birçok bilimsel çalışma bulunmaktadır.

Akupunktur fibromiyaljisi olan bazı hastalar için yararlı olabilir, ancak fibromiyaljide akupunktur ile ilgili bilimsel araştırmaların kesin yarar sağlamadığı için genellikle fibromiyaljinin ilk basamak tedavisinden biri olarak önerilmemektedir.

D vitamini eksikliği olan hastalar vitamin D takviyesi ile iyileşen fibromiyalji gibi yaygın artralji ve miyaljiye sahip olabilirler. D vitamininin yeterli seviyesine sahip olmak kemik sağlığını korumak için önemlidir, sağlıklı bir bağışıklık sistemi ve belki de belli kanser türlerini önlerken, D vitamini takviyesi, yeterli D vitamini düzeyine sahip hastalarda fibromiyalji semptomlarını iyileştirmez.

Fibromiyalji zamanla geçermi ?

Fibromiyalji zamanla geçmez, tedavi şarttır.

Fibromiyaljiden kurtulanların yorumları nedir ?

Fibromiyalji’den kurtulanların yazdığı yorumlara buradan ulaşabilirsiniz.

Fibromiyaljide bitkisel tedavi için neler kullanılmalıdır ?

Fibromiyaljite tedavide etkinliği kanıtlanmış herhangi bir bitki yoktur. Bununla beraber;

Kırmızı biber’in bu hastalığın ağrı semptomlarında fayda sağladığı görülmüştür. Kırmızı biberin içindeki kapsaisin çok etkili ve doğal bir ağrı kesicidir. Ağrıyı azaltan kremlerin çoğunun içinde kırmızı biber bulunur.

Yemeklerinizde ve çiğ olarak mide rahatsızlığınız yoksa hafif acı biber tüketebilirsiniz.

Sarı Kantaron ise stres ve depresyonu tedavi etmede yardımcı bir bitkidir. Depresyon fibromiyalji ile ilişkilendirilen temel semptomlardan birisidir, bu yüzden aynı zamanda ağrıyı da azaltan ve uykusuzluğa iyi gelen bu bitkiyi de eczanelerde bulup kullanabilirsiniz.

Bir bitki olmasına rağmen, sarı kantaron antidepresan, doğum kontrol ve diğer bazı ilaçların etkinliğini bozabilir, bu yüzden almadan önce doktorunuza veya eczacınıza kesin olarak danışmalısınız.

Unutmayın bitkiler sadece destekdir, asıl olarak bir romatoloji veya fizik tedavi uzmanına muayene olup tedavi görmelisiniz.

Fibromiyaljide beslenme nasıl olmalı ? Fibromiyaljide kaçınılması gereken besinler ?

Fibromiyaljide spesifik beslenme yöntemi yoktur.

Bununla beraber fibromiyaljide fayda sağlayabileceği düşünülen bazı yiyecekler ve kaçınılması gereken gıdalar şunlardır;

Elma Sirkesi

Elma sirkesi, vücudun pH dengesinin sağlanmasına yardımcı olur. Oksidatif stresin azaltılması ve dolaşımın sağlıklı olmasında etkilidir. Ayrıca, yorgunluk, baş ağrısı, eklem ağrısı, şişlik ve iltihap gibi fibromiyaljinin semptomlarının azaltılmasına da yardımcı olur.

Bir kaşık ham, filtre edilmemiş elma sirkesini bir bardak suya ekleyin ve günlük olarak iki kez için.

Zerdeçal

İçerdiği yüksek iltihap giderici içerikleri ile zerdeçal, fibromiyaljinin ve beraberinde oluşan romatizmal hastalıkların tedavisinde yardımcı olabilir. İçerdiği kukumin adlı bileşik sayesinde ağrıların rahatlatılmasına ve katılığın giderilmesine yardımcı olur.

Bir çay kaşığı zerdeçal tozunu bir fincan sütle karıştırın. Bunu kaynatın ve ardından soğumaya bırakın. Günlük olarak bir ya da iki kez için.

Zencefil

Zencefil de, içermiş olduğu iltihap giderici ve ağrı kesici içerikler sayesinde fibromiyoliji semptomlarının azaltılmasına yardımcı olur.

1 çay kaşığı taze öğütülmüş zencefili bir bardak kaynamış suya ekleyin. 10 dakika boyunca demlenmesine izin verdikten sonra süzün ve günde 3 kez olacak şekilde için.

Aspartam

Bir tatlandırıcı olan aspartam fibromiyalji sebebiyle meydana gelen ağrıları artırabilir, bundan uzak durmak hatırı sayılır bir iyileşme meydana getirebilir.

Fruktozlu gıdalar

Fruktoz kullanılarak hazırlanmış içeceklerin ve bol şekerli gıdaların diyetten çıkarılması, fibromiyalji ağrılarını azaltabilir. Bunlardan uzak durun, zaten obezite ve karaciğer yağlanması gibi birçok zararları vardır.

Epsom tuzu veya İngiliz tuzu

Epsom tuzu, magnezyum sülfattır. Epsom tuzuyla hazırlanmış bir banyo rahatlatıcı etki yapar ve ağrının azaltılmasına yardımcı olur.

1 su bardağı epsom tuzunu ılık banyo suyuna ekleyin. 30 dakika boyunca bu suda varsa küvette bekleyin.

Omega-3 Yağ Asitleri

Omega 3 yağ asitleri, doymamış yağlardandır ve inflamasyonun ve nöropatik ağrının azaltılmasına yardımcı olurlar. Ayrıca, eklem ağrılarının ve sertliğinin engellenmesini sağlayabilirler.

Bir kaşık balık yağını günlük olarak alın.

Omega-3 yağ asitleri yönünden zengin diğer besinler ton balığı, ringa balığı, keten tohumu, ceviz, kanola yağı ve soya yağıdır.

Fibromiyaljinin prognozu nedir ?

Fibromiyaljisi olan hastalarda genel mortalite artmaz ve organları tehdit eden bir hastalık değildir. Bununla birlikte, fibromiyaljisi olan birçok hasta yıllar boyunca yaygın görülen kronik ağrıdan muzdarip olmaya devam etmektedir.

Tanı konduktan sonra birçok fibromiyalji hastası genel anlamda huzur bulur ve ağrıları yukarıda tartışılan tedavilerle daha ılımlı seviyelere düşer.

Stresini azaltmak için yaşamlarındaki değişikliklerle ağrıda dramatik bir düşüş yaşayan bazı hastalar vardır.

Fibromiyaljiyi önlemek mümkün müdür ?

Fibromyalji, genetik bir yatkınlığa sahip bir sendromdur. Bazı olaylar tarafından tetiklenebilir, ancak fibromiyaljinin ortaya çıkmasına yol açan olaylar bilinmemektedir.

Bu nedenle fibromiyaljiyi önlemenin bilinen bir yolu yoktur.

Bununla birlikte, sağlıklı kalmanın en iyi yolu, yeterli uyku, sağlıklı yiyecek yeme ve egzersiz de dahil olmak üzere sağlıklı bir yaşam tarzı sağlamaktır.

 

 

Etiketler:

BU KONUYU SOSYAL MEDYA HESAPLARINDA PAYLAŞ

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.