Felç Nedenleri Neden Olur Nasıl Oluşur? Hemorajik ve İskemik Felç Çeşitleri

  • Genel Sağlık
  • Felç Nedenleri Neden Olur Nasıl Oluşur? Hemorajik ve İskemik Felç Çeşitleri için yorumlar kapalı
  • 1.803 kez görüntülendi

Felç Nedenleri Neden Olur Nasıl Oluşur? Hemorajik ve İskemik Felç Çeşitleri

Felç adını verdiğimiz rahatsızlık, beyni besleyen kan damarlarında görülen bir tıkanıklık nedeniyle beyindeki kan akışının bloke olması ve bunun neticesinde belirli bir süreliğine de olsa yeterli düzeyde oksijenle beslenemeyen beyin hücrelerinin ölmesi neticesinde oluşan bir tür beyin hasarıdır. Tabi bu beyin hasarı, vücudun belirli bölgelerindeki kas dokularını kullanamama, ve vücudun bir kısmını kontrol edememe gibi bir klinik tabloya neden olmaktadır.

Felç Çeşitleri Nelerdir

Bilimsel olarak yaygın kabul gören ayrım göre iki çeşit felç türü vardır:Bunlardan birincisi İskemik felç, diğeri ise hemorajik felç adı verilen felç türleridir.İnsanlarda görülen felcin 5 te 4 ünü oluşturan iskemik felç rahatsızlığında kalbin pıhtı atması neticesinde beyin damarlarının tıkanması ile karakterize bir felç türüdür. İskemik felçte damarlarda plak vey pıhtının yol açtığı tıkanıklıklar bu damarların kan ve oksijen taşıdığı beyin dokularının beslenmesine mani olur ve bu süre zarfında beynin o bölgesinde beyin hücreleri ölmeye başlar. 5 dakikalık bir süre sonrasında ise beyin dokusunda kalıcı nekroz oluşur ve bu da iskemik felç olarak sonuçlanır. Felcin çeşitleri arasında diğer türü ise hemorajik felç adı verilen ve beyin damarlarının çatlaması ve yırtılması neticesinde ortaya çıkan beyin kanaması neticesinde gelişen felç çeşididir. Hemorajik felcin nedeni ise beyin damarlarında meydanaa gelen kanama sonucunda damar tarafından beslenilen beyin bölgesinde ve kanama alanlarında hasar oluşmaktadır.

Hastada etkilenen alana bağlı olarak değişik klinik bulgular ortaya çıkar. Beynin hangi bölgesinin ne kadar hasar gördüğünün anlaşılması felcin daha sonraki etkilerini anlamada yardımcı olur. Mesela eğer motor alanlar etkilenirse hastada motor bozuklukları, eğer görme alanı etkilenirse görme bozuklukları, duyu bölgesi etkilenirse duyu bozuklukları ortaya çıkar. Genelde vücudun belli bir bölgesinde hareket kaybı, konuşamama, yüz şeklinin değişmesi, yutamama ve idrar kaçırma en belirgin etkileridir.

Islemik felç yani kanın pıhtılaşıp damarı tıkayarak beyne kan gitmesini engellemesiyle meydana gelen felçler genelde ağrısızdır. Fakat beyin kanaması sonucu meydana gelenler çok fazla ağrılara sebep olur.

FELCİN NEDENLERİ

Felç riski bir çok etken tarafından beslenmektedir. Felcin olası nedenleri arasında en fazla dikkat çekeni ise bir çok kişinin ortak hastalığı olan yüksek tansiyon rahatsızlığıdır. Felç vakaları incelendiğinde bunların en az yarısının yüksek tansiyonlu hastalarda ortaya çıktığı tespit edilmiştir. Tansiyon yüksekliğinin yanında şeker hastalığı, yüksek kolesterol, kan basıncını yükselten ani sıcaklık değişiklikleri, sigara kullanımı, aşırı yorgunluk, uzun süre güneşte kalma ve fazla yemek yeme birer risk faktörü olarak sayılabilir. Stres kendi başına olmasa da tansiyonu ve kan pıhtılaşma sürecini olumsuz yönde etkilediği için riski tetikleyen bir faktör olarak sayılabilir. Östrojen damarların sağlıklı kalmasına yardımcı olur. Bu yüzden menopoz dönemindeki kadınların hormon tedavisi felç riskini azaltmaktadır.

Sigara kullanan bir kişi aynı zamanda yüksek tansiyon hastasıysa ve egzersiz yapmıyorsa normal insanlardan çok daha fazla risk altındadır. Bu yüzden risk faktörlerini en aza indirmek büyük farklar oluşturacaktır.

FELCİN BELİRTİLERİ

Felç belirtileri, vücudun herhangi bir bölümünde örneğin; kol, bacak veya yüzün bir kısmında duyu kaybı, baş dönmesi, yutma güçlüğü ve görme bozuklukları olarak kendini gösterebilir. Beyin insan vücudunu ters şekilde kontrol eder, yani sağ beyin vücudun sol tarafını, sol beyin ise sağ tarafını kontrol eder. Sağ beyinde meydana gelecek hasar, vücudun sol tarafında etkisini gösterir.

Felç belirtileri konusunda halkın bilinçli olması çok önemlidir. Bu bilinçlenme felç vakalarının erken tanısı ve müdahalesi açısından çok önemlidir. Felce bağlı ön belrtileri şöyle sıralayabiliriz;

Travmaya bağlı olmaksızın ani gelişen bilinç kaybı
Aniden gelişen yüzde, kolda veya bacakta gelişen kısmi veya tam uyuşukluk ve hareket ettirememe
Ani gelişen görme bozukluğu veya kaybı
Aniden oluşan konuşma bozukluğu
Daha önce yaşanmamış ani şiddetli başağrısı

FELÇ MUAYENESİ VE FELCİN TANISI

Felç anında yapılması gerekenler pek az kişi tarafından biliniyor. Oysa felç geçiren hastaya veya kişiye ilk müdahale çok hayati bir şeydir. Felç için kesin bir tıbbi tedavi olmamakla birlikte ilk 3 saat çok önemlidir. Felçli hasta ilk 3 saat içinde hastahaneye başvurduğu takdirde, eğer hastanın durumu buna uygunsa damar açıcı tedaviler yapılabilir. Bunun dışında felcin derecesini ve etkilediği bölgeleri belirlemek için testler yapılır. Doktor felcin sebebini, beyin dokusunu ve beyne verdiği hasarı gösteren bilgisayarlı tomografilere başvurur.

Felç durumunda ne yapmalı

* ABC sürekli kontrol edilir ve devamlılığı sağlanır.
* Kusma olasılığına karşı yan yatırılarak (özellikle felç gelişen kol tarafına yatırılarak) hastaneye götürülür. Bilinçsiz hastanın yan yatırılmasına, özellikle de başın, kusmuk veya sekresyonun dışarı akabileceği şekilde yana çevrilmesi pozisyonuna KOMA POZİSYONU adı verilmektedir.

FELCİN TEDAVİSİ

Felç tedavisinde risk faktörlerini en aza indirmek için ilaçlar verilebilir. En önemli sebep olan kanın pıhtılaşmasını önlemek amacıyla, belli dozlarda aspirin kullanılabilir.

Felç tedavisinde rehabilitasyona erken başlanması hastanın daha çabuk iyileşmesi açısından çok önemlidir. Felçli hastaların rehabilitasyon tedavisinde öncelikle, felç sebebiyle geçici olarak hareketsiz kalan hücreleri tekrar harekete geçirmek, daha sonra yıkıma uğrayan hücrelerin görevlerinin sağlam olan diğer hücreler tarafından yapılması sağlanır.

Bugün uygulanan tedavi programları genellikle uzman terapistler tarafından yapılır. Fizyoterapistler, uzman terapistler ve konuşma terapistleri tarafından hastalar; dengeli durmak, giyinmek, yemek ve yıkanmak gibi günlük yapması gereken yeteneklerini geliştirirler. Aynı zamanda felç sonucu vücutta meydana gelen fiziksel engellere rağmen hayata ayak uydurmalarını sağlarlar. Felçli hastaların yakınlarına da sorumluluklar düşmektedir. Sadece yapamadığı işleri yapmada değil ona moral verip motive ederek en büyük desteği sağlamış olurlar. Felçli kişiler genellikle hafızalarını kaybetmezler. Onları yetersiz görüp her işlerinde yardımcı olmak yerine günlük işlerini yapmaları konusunda cesaretlendirmek tedavi sürecinde de faydalı olacaktır.

FELÇTEN KORUNMA YOLLARI

Felç riskini artıran en önemli faktör yüksek tansiyondur. Bu yüzden 40 yaşın üzerindeki kişiler yıllık kontrollerini yapmalıdır. Tuz tüketimini azaltmak en önemli faktörlerden biridir. Beslenmeye çok dikkat etmek gerekir. Az yağlı gıdalar tercih edilmelidir. Lifli gıdalara ağırlık verilmelidir. Dengeli beslenmeyle yüksek olan kolesterolü düşürmek riski azaltan önemli faktörlerden biridir. Alkol ve sigara kullanımından uzak durmak gerekir. Aşırı alkol kullanımının kan basıncı üzerinde etkileri fazladır. Uzun yıllar sigara içen kişilerin sigarayı bırakması da felç riskini azaltır. Hergün düzenli şekilde yapılan egzersizler ve tempolu yürüyüşler sayesinde toksinler atılır, kan dolaşımı düzenli bir hal alır. Yapılan egzersizler ve dengeli beslenme sayesinde risk faktörleri ortadan kaldırılmış olur. Aynı zamanda kilo kontrolü sağlanır.

Etiketler:

BU KONUYU SOSYAL MEDYA HESAPLARINDA PAYLAŞ

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.