Tam bir Akdeniz sebzesi olan enginar, havalar ısınmaya başladığında pazarlarda, marketlerde yerini almaya başlar. Ülkemizde nisan ayı başında olgunlaşmaya başlayan enginarın en bol olduğu dönem ise haziran ve temmuz aylarıdır.

Ancak genellikle nisandan eylül sonuna kadar taze enginar bulmak mümkündür. Tam da mevsiminde alınan, temizlenip yene enginarların tadına doyulmaz. İşte bu tadı yılın tamamında alabilmek için de yaz aylarında bolca enginar alıp derin dondurucuya atmak gerekir. Çünkü enginar içeriğindeki kaliteli vitaminler, mineraller ve faydalı elementler sayesinde metabolizmayı güçlendirmekte, özellikle de kışlın artan bağışıklık sistemi hastalıklarına karşı koruyucu olmaktadır. Bu bağlamda her ne kadar enginar yazın çıksa da, kışın tüketimi daha da yaygın denebilir. Tavuklusu, kıymalısı, kuşbaşı etlisi, tencerede, fırında pişen bezelyelisi, havuçlusu, patateslisi, hatta portakallısı derken enginar yemeklerinin lezzetine doyum olmaz.

Enginar; tam bir Akdeniz sebzesi olduğundan geçmiş yıllarda ülkemizde kısıtlı bir alanda yetişmekteydi ve dolayısıyla da diğer sebzelerden çok daha pahalıydı. Ancak günümüzde Marmara, ege, Akdeniz ve hatta bazı iç bölgelerde bile enginar yetişmekte ve ücreti de daha ulaşılabilir olmaktadır. Özellikle de marketlerde yılın her döneminde hazır, paket halinde dolaplarda bulunabiliyor olması gerçekten büyük şans.

Enginarın ne zaman, nerelerde yetiştiğinden bahsettik de neden enginar yemek gerekiyor ondan bahsetmedik. Enginar çok kaliteli bir C ve K vitamini kaynağıdır. Bu sebeple haftada bir kez düzenli olarak enginar tüketildiğinde vücudun ihtiyaç duyduğu C ve K vitaminlerinin yanında magnezyum, çinko, demir, potasyum da alınmış olur. Lif bakımından zengin olduğundan sindirim sistemini, kalsiyum bakımından zengin olduğundan ise kas ve kemik sağlığını destekleyen enginar sağlık deposu bir sebzedir.

Enginarın tüm vücut sağlığına faydalarından bahsetmek gerekirse öncelikle; kalori ve yağ oranının oldukça düşük olması onu değerli kılıyor. Şöyle ki; 100 gram enginar tohumu sadece 47 kalori içeriyor. Diyet lifi açısından oldukça zengin olan enginar, sindirim sisteminin fonksiyonlarını güçlendirir, mideyi korur, mide ve bağırsak hastalıklarına yakalanma riskini azaltır, kolon kanserine neden olan unsurları ortadan kaldırır. Çok etkili bir doğal antioksidan olan enginar, vücudu zararlı atıklardan temizlemeye yardımcıdır. Kan değerlerini düzenleyen enginar, kolesterol ve şeker seviyesini kontrol altında tutmaya yardımcıdır.

Kötü kolesterolü düşürür!

Enginarın faydalarına dair yapılan bilimsel araştırmalar enginarın kolesterol seviyesini sağlıklı seviyede tutmaya yardımcı olduğunu göstermektedir. Düzenli olarak enginar tüketen kişilerde kötü kolesterol seviyesinin fark edilir düzeyde normale döndüğü gözlenmiştir. Özellikle de enginar yapraklarının kötü kolesterolü düşürdüğü, iyi kolesterol üzerinde ise herhangi bir olumsuz etkisinin olmadığı bilimsel olarak ortaya konulmuş bir bilgidir. Bu bağlamda kolesterolünü sağlıklı seviyede tutmak isteyenlere yaz, kış düzenli aralıklarla enginar tüketmeleri önerilir.

Sindirim sistemini güçlendirir!

Enginar yüksek derecede lif içerdiği için tüm sindirim fonksiyonlarını güçlendirici özelliktedir. Enginarın içeriğinde bulunan lifler özellikle mide sağlığı için çok önemliyken, içerdiği asitler de midede asit seviyelerini düzenlemeye yardım eder.

Kansızlığa iyi gelir!

Anemi, yani kansızlık vücudu pek çok açıdan güçsüz ve savunmasız bırakır. Bu sebeple de anemi hastası olan kişiler çok daha kolay hastalanırlar. Kişinin bünyesi aşırı derecede demir eksikliğine maruz kaldığında anemi ortaya çıkar. Bu bağlamda enginar; demir açısından çok zengin bir sebzedir. Enginarın düzenli olarak tüketilmesi durumunda kişinin kansızlık sorununun hafiflemesi mümkün olur.

Karaciğerin dostudur!

Karaciğer; sindirim sistemi için gerekli olan salgıyı salgılar, vücudun ihtiyaç duyduğu besinleri işler, kan şekeri seviyesini düzenler, kırmızı kan hücrelerini parçalar, kandaki toksik maddeleri parçalar. Kısacası karaciğer, sağlıklı bir metabolizma ve sağlıklı hücreler için olmazsa olmazdır. Enginar ise çok etkili bir antioksidandır. Bu özelliği sayesinde enginar, vücut için hayati önem taşıyan bütün organların sağlığının korunmasını, desteklenmesini sağlar. Kişinin kötü kolesterolü yükselirse kalp ve karaciğeri tehdit eden sorunlar ortaya çıkar, aşırı yüksek kolesterol karaciğerin çok fazla yorulması anlamına gelir. Tüm bunları birlikte düşündüğümüzde; enginar kolesterolü sağlıklı seviyede tutar ve karaciğerin gereğinden fazla yorulmasını önler ve karaciğer sağlığını korur. Bir de kolesterolü dengeleyerek yüksek kolesterolden kaynaklanan kalp krizi, felç ve inme gibi riskleri en aza indirir.

Çok güçlü bir idrar söktürücüdür!

İdrarla birlikte vücudumuzdaki zararlı, atık maddeler dışarı atılır, fazla tuz vücudu terk eder. Sağlıklı bir vücut ve metabolizma için düzenli olarak idrara çıkabilmek önemlidir. Bu bağlamda özellikle enginar yaprakları idrar söktürücü özellikleriyle bilinmektedir. Sağlıklı, doğal ve gereği kadar tüketilen idrar söktürücüler, sindirim sistemi için çok faydalıdır. Uzmanlar; bu tür doğal idrar söktürücülerin kişiyi mesane ve kolon kanserine karşı koruduğunu savunmaktalar. Ancak kişi ishal gibi sindirim sorunları yaşıyorsa, enginar yapraklarından uzak durması önerilir. Kişinin bünyesi zaten ishal sorunundan dolayı aşırı miktarda su kaybeder, enginar yaprağı tüketmek de bu sorunun daha da artmasına sebep olur.

Bağışıklık sistemini güçlendirir!

Enginar, çok güçlü bir antioksidandır ve dolayısıyla da vücudun her bir organını, her bir hücresini korumakta, güçlendirmektedir. Antioksidan özelliğine bir de iyi bir C vitamini kaynağı olması eklenince enginar, bağışıklık sisteminin güçlenmesi için çok kaliteli bir besin haline geliyor. Şöyle ki; 100 gramlık bir enginar ortalama % 20 oranında C vitamini kazandırır. C vitamini açısından zengin gıdaları düzenli olarak tüketen kişilerin bağışıklık sistemi güçlenir, serbest radikaller, virüslere karşı bünye korunur.

Kemik ve kas sağlığını korur!

Sağlıklı kemik ve kaslara sahip olabilmek için K vitamini içeren besinlerin beslenme programına eklenmesi önemlidir. Enginar da içerdiği bolca K vitaminini sayesinde ilerleyen yaşla ve yaşanan olaylarla kemiklerin sağlıklı yapısının hasar görmesine izin vermez, kemikleri güçlenmesini sağlar.

Zihnin işlevlerini güçlendirir!

Enginar hem bolca C ve K vitaminleri hem de lifler içerir. Bu sayede sadece fiziksel sağlığı değil, zihinsel sağlığı da destekler, beynin işlevlerini güçlendirir. Beslenme programına enginarı ekleyen kişiler uzun vadede Alzheimer hastalığından korunur ve sinir sisteminin uğrayacağı hasarı azaltır.

Hücreleri güçlendirir!

İnsan vücudu milyonlarca hücreden oluşmakta ve bu hücrelerin ne kadar sağlıklı, ne kadar güçlü olduğu sorusunun cevabı da kişinin tüm vücut sağlığını belirlemektedir. Sağlık deposu olan enginar, hücrelerin işlevleri için çok önemli olan niyasin ve B6 vitaminlerini fazla miktarda içermektedir. Enginar bu özelliği sayesinde hücre sağlığının korunmasını sağlarken, hasarlı hücrelerin onarılmasına, yenilenmesine de yardım eder.

Kan hücrelerini korur ve kuvvetlendirir!

Enginar; potasyum, kalsiyum, demir, bakır ve fosfor gibi birçok mineraller ve çok sayıda vitamin açısından çok zengin bir besin kaynağıdır. Potasyum ve sodyum minerallerini yeterince tüketmek, vücuttaki kan hızının düzenli bir seviyede tutulmasına yardımcı olur. Bununla birlikte potasyum ve sodyum vücut sıvılarının çok önemli bir bileşenidir. Enginarın antioksidan özelliği de bünyenin toksinlerden arınmasına, temizlenmesine yardımcı olur. Bu sayede bünye hastalıklarla daha güçlü bir şekilde mücadele edebilir ve mikropları, zararlı maddeleri bünyeden daha kolay atabilir. Enginarın içindeki bakır, özellikle kırmızı kan hücreleri üzerinde çok önemli bir etkiye sahiptir. Bakır içeren besinler kırmızı kan hücrelerinin sağlığının korunmasını ve sayılarının artmasını sağlayarak kan ile ilgili sağlık sorunlarının ortaya çıkmasını önler.

Enginar suyu

Enginarın yaprakları, sapı ve içindeki etli kısmı olmak üzere her yeri çok sağlıklı ve faydalıdır. Bu sebeple de enginardan mümkün olduğunca fazla faydalanmaya çalışmak gerekiyor. Enginarın çeşit çeşit yemeği yapıldığı gibi enginar suyu, enginar kürü hazırlayıp tüketerek de bu faydaları almak mümkündür. Bu bağlamda enginar suyu ve enginar kürü de, en az enginar yemeği kadar sağlığa faydalıdır. Ancak enginar suyu ve kürünün bazı maddeler bakımından enginar yemeğinden daha yoğun olacağı, bazı maddeleri daha fazla içereceği unutulmamalıdır. Bu yoğun özelliği sayesinde özellikle sindirim sisteminin sağlığı konusunda çok etkili olurken çok sık tüketildiğinde bazı zararlı olabilir. Oysaki enginar yemeği haftada iki kez güvenle tüketilebilir. Bu bağlamda öncelikle enginar suyunun hazırlanışına, ardından da faydalarına bakalım.

Enginar suyunun hazırlanışı

Malzemeler

4 tane enginarın çanak yaprağı

2 tane enginar sapı

Yarım litre su

Yarım çay kaşığı zerdeçal

1 yemek kaşığı taze sıkılmış limon suyu

2 tatlı kaşığı hindiba

1 tatlı kaşığı bal

Yarım litre suyun içinde enginar yaprakları ve sapı kaynatılır. Kaynadıktan sonra 10 dakika demlenmeye bırakılır. Enginar sapları ve yaprakları suyun içinden çıkarılır ve diğer tüm malzemeler suya eklenir. Günde 1 bardak ılık olarak tüketilir. Enginar suyu, enginar kürü tüm vücut sağlığı için çok faydalıdır. Ancak diğer tüm besinlerde olduğu gibi bu karışım da alışkanlık haline gelmemelidir. 1 hafta kullanımın ardından en az 3 – 5 gün ara vererek yeniden tüketilebilir.

Enginar suyunun faydaları

• Sindirim sisteminin daha sağlıklı bir şekilde çalışmasına yardımcı olduğundan, sindirim sorunlarından kaynaklanan hastalıkları önler.
• Kilo verme sürecini kolaylaştırır
• İçerdiği bolca diyet lifi sayesinde, bağırsakların sağlıklı bir şekilde çalıştırmasına katkıda bulunur. Kabızlığı giderir ve önler.
• İdrar söktürücü özelliği sayesinde, mesane problemlerinin oluşmasını önler.
• Kolesterole iyi gelir, kolesterol seviyesini sağlıklı seviyede tutarak kalp ve damar sağlığını korur, inme ve felç gibi hastalıklara yakalanma riskini azaltır.
• Güçlü bir antioksidan olma özelliğinden dolayı tüm hastalıklara karşı bünyeyi korur.
• Çok etkili bir antioksidan olduğu için başta mesane ve kolon kanserleri olmak üzere tüm kanserlere yakalanma riskini azaltır.
• Güçlü bir antioksidan olma özelliği sayesinde bünyede meydana gelen enfeksiyon sorunlarında önleyici ve onarıcı etki gösterir.
• Cilt sağlığını korur, cilt ve deride meydana gelen mantar, egzama gibi hastalıkların alternatif tedavisinde kullanılır, cildin doğal nem dengesini korur ve cilt hücrelerinin daha hızlı yenilenmesini sağlayarak cilt yaşlanmasının da önüne geçer.
• Beyin ve sinir sisteminin sağlığı üzerinde çok olumlu etkiler gösterir ve beyin fonksiyonlarının sağlığını korur. Bu sayede özellikle ileriki yaşlarda yaşanan konsantrasyon ve hafıza zayıflıklarının önüne geçmeye yardımcı olur.
• K vitamini bakımından çok zengin olduğu için kemik sağlığına ve kemiklerin güçlenmesine çok faydalıdır. Düzenli olarak tüketiminde kemik, kas ve iskelet sistemini güçlendirir.
• Zihinsel fonksiyonları artırıcı özelliğinden dolayı Alzheimer hastalığına karşı etkili bir tedavi olarak uygulanabilir. Zira K vitamininin bu hastalıkla mücadelede önemli katkıları olan vitaminlerden birisidir.
• Tüm metabolizmanın sağlığını koruyacak kadar çok çeşitli vitaminler, mineraller ve faydalı elementler içerir. İçeriğinde bulunan A ve B vitaminleri, tiamin ve diğer farklı asitler enginar suyunun metabolizmayı sağlıklı tutmasını sağlar.
• Kan hücrelerini güçlendirir ve yenilenmesini kolaylaştırır. Düzenli olarak enginar suyu tüketiminde kan basıncını sağlıklı seviyede tutmada önemli rol oynadığı bilinmektedir. Bununla birlikte kanın akışkanlığını da arttırarak damar tıkanıklığına engel olur.

Enginar yaprağının faydaları

Yukarıda da anlatıldığı üzere enginar içiyle dışıyla, sapıyla, yaprağıyla ve esas yemek yapılan etli bölgesiyle tamamen sağlık deposu, şifa kaynağıdır. Bu bağlamda enginar yaprağının da vücuda çok sayıda faydası bulunmaktadır. Enginar yaprağının tedavi amaçlı olarak kullanılma geçmişi çok eski çağlara dayanmaktadır. Özellikle de iç organların sağlığını korumak ve sindirim sisteminin fonksiyonlarını desteklemek için enginar yaprağından faydalanılmıştır. Enginarın etli kısmı alındıktan sonra yapraklarının kaynatılarak suyunun tüketilmesi, hatta yaprakların yemeğinin yapılmasıyla enginar yaprağı tüketilmektedir. Zira tıpkı enginarın kendisi ve sapları gibi yapraklarının da sayısız faydası vardır.

• Kolesterole iyi gelir, kötü kolesterolü düşürerek iyi kolesterolü yükseltir ve kolesterolü sağlıklı seviyelerde tutar.
• Kalp sağlığını korur, kalp hastalıklarını önler.
• Kanı temizler ve dolayısıyla damar sağlığını da korur.
• Karaciğerin sağlıklı bir şekilde çalışmasına yardımcı olur. Karaciğer hastalıklarını önler.
• Kan şekeri seviyesini dengeler, kan şekerinin ani düşüşlerinden kaynaklanan sağlık sorunlarını önler. Bu sayede diyabet hastalarının tedavisine yardımcı olur.
• Böbrek dostu olduğu için; böbrek sağlığını korur, böbrek hastalıklarını önler, böbrek hastalıklarına yakalanma riskini azaltır.
• Bağışıklık sistemini güçlendirici özelliği vardır, hastalıklara yakalanma riskini azaltır.
• Antioksidan özelliğinden dolayı tüm vücut sağlığını korur.
• Sindirim sisteminin fonksiyonlarının sağlıklı bir şekilde devam etmesini sağlar, hem kabızlık hem de ishal gibi sindirim sorunlarını önler.
• Kafein içermediği için yan etkisi yok denecek kadar azdır.
• Antioksidan özelliği yüksek olduğundan dolayı genel anlamda cilt sağlığını korur, cilt hücrelerinin yenilenmesini sağlar.
• Tıpkı cilt sağlığını koruyup güçlendirdiği gibi saç derisi ve saçlar için de çok faydalıdır. Saç dökülmesini önler, yıpranmış saçları onarır ve canlandırır.
• K vitamini bakımından zengin olduğu için diş ve tırnak sağlığına çok faydalıdır. Dişleri ve tırnakları güçlendirir.

Enginar tüketecek olanlara öneriler

Sağlık deposu enginarın doğru ve aşırıya kaçmadan tüketilmesi durumunda sağlık açısından her hangi bir risk teşkil etmediği bilimsel bir gerçektir. Zira enginarın yukarıda saymakla bitmeyen sayısız faydası bulunmakta, tam bir şifa deposu özelliği göstermektedir. Vücutta saç tellerinden tırnaklara, vücudun en dışı olan ciltten iç organlara kadar birçok açıdan sağlığa faydalı bir sebzedir. Bu bağlamda enginar; sapından, yapraklarına, içine, dışına kadar sağlık kaynağıdır. Ancak diğer tüm besinlerde olduğu gibi aşırı tüketimi durumunda ya da bazı hastalıkların varlığında enginar tüketimi zararlı olabilir, kısıtlanması ya da tamamen bırakılması gerekebilir. Bu bağlamda enginar;

• Aşırı tüketildiğinde ishal, gaz ve karın şişkinliği gibi sindirim sorunlarına neden olabilir.
• İdrar söktürücü özelliği bulunduğundan ishal sorunları yaşanan dönemlerde tüketilmesi önerilmez.
• Bazı uzmanlar hamilelik ve emzirme döneminde enginar tüketiminin bazı sorunlara yol açabileceğini düşünürken, bazı uzmanlar ise bu dönemlerde enginar tüketiminin sonuçlarının henüz tam olarak bilinmediğini ve bu sebeple de doktora danışmadan tüketilmemesi gerektiğini düşünmekteler. Bu bakımdan emzirme ve gebelik dönemlerinde olası bir sorunu önlemek adına enginar tüketmeden önce doktora danışmak önerilir.
• Diğer tüm faydalı besinlerde olduğu gibi enginarın da gereğinden fazla tüketilmemesi, çok uzun süre ve sık sık tüketilmemesi en doğru yol olacaktır. Bu bağlamda haftada en fazla 2 kez enginar yemeği tüketmek yeterli olur.