Dilde uyuşma ya da karıncalanma aniden olduysa ve yüzünüze, kolunuza ya da bir ayağınıza yayılıyorsa, yüzünüzde solgunluk, yürümenizde ve konuşmanızda güçlük varsa, bu belirtiler kalp krizine işaret ediyor olabilir. Bu belirtileri yaşıyorsanız, acil olarak tıbbi yardım almalısınız.

Dil uyuşması zaman zaman oluyor veya alerji ve aft gibi şeylerle ilgisi olduğunu düşünüyorsanız kendi kendine geçecektir. Birkaç günden daha uzun süren bir uyuşma söz konusuysa doktorunuza başvurun. Dil uyuşmasının diyabet, vitamin eksikliği ya da MS gibi ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olup olmadığını bilmeniz çok önemli.

Bu hislerin dışında dil uyuşması aşağıda verilen belirtileri de gösterebilir.

• Tat alma hissinin tamamen kaybolması
• Yavaş ya da aksak konuşma
• Kalıcı şekilde hissedilen ağızda kötü veya acı tat.

1.Lokal Anestezi

Dil uyuşması rahatsızlığının en sık rastlanan sebebi sinir hasarıdır. Kanal tedavisi, implant gibi diş tedavilerinde kullanılan lokal anestezi ağız içinde ve dilde uyuşmaya sebep olabilir. Bu durum genellikle geçicidir. Tedavi, şikayete ve sinirin aldığı hasara bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

2. Raynaud Fenomeni

Raynaud Fenomeni, el ve ayak parmaklarındaki ve nadiren de olsa dudaklarla dildeki kan dolaşımının geçici olarak bir anda durmasıdır. Diliniz üşüdüğünde veya stres altında olduğunuzda, vücudunuzdaki kanı taşıyan damarlarınız daralır. Raynaud Fenomeni’nin varlığındaysa, vücudunuzun vereceği bu tepki çok daha büyük olur. Dilinizin rengi değişir ve mavi, çok kırmızı veya çok solgun görünebilir. Bu renk değişimi sırasında ve sonrasında, dil uyuşması yaşayabilirsiniz.
Primer Raynaud can sıkıcı olabilir ancak tehlikeli bir şey değildir. Bu hastalığın nedeni tam olarak bilinmemektedir. Primer Raynaud’nuz varsa ve dil uyuşması yaşıyorsanız, sıcak bir şey içip kendinizi rahatlattığınızda dil uyuşmanız geçer.
Primer Raynaud Sendromu kendini tekrarlar. Dil uyuşması yaşadığınız dönemlerde doktorunuza danışırsanız hastalığınıza teşhis koyabilir.
Sekonder Raynaud, Primer Raynaud’la benzer belirtilere sahip bir hastalık. Ancak bu hastalığa genellikle eklem iltihabı, deri veremi, deri sertleşmesi gibi bağışıklık sistemi rahatsızlıkları sebep olur.

3. Alerjik Reaksiyon

Yediğiniz bir yiyecek, maruz kaldığınız bir kimyasal ya da içtiğiniz bir ilaç dilin uyuşmasına sebep olabilir. Alerjileri en çok tetikleyen yiyeceklerin başında yumurta, yer fıstığı, fındık, balık, kabuklu deniz mahsulleri, süt, un ve soya gelir.
Polen alerjisi olanlarda, oral alerji sendromundan dolayı dilde uyuşma oluşabilir. Alerji kavun, çilek ya da şeftali gibi meyveleri yediğinizde azabilir. Alerji, tahrişe sebep olabileceği gibi ağızda, dudak çevresinde ve dilde uyuşmaya da sebep olabilir. Bazı yiyecekleri tükettikten sonra dil uyuşması yaşıyorsanız, gelecekte onları tüketmekten kaçının.
İlaç alerjileri de dil uyuşmasına sebep olabilir. Genellikle antibiyotikler dil uyuşmasına sebep olurken, diğer ilaçlar da alerjik rahatsızlıkları tetikleyerek dil uyuşmasına sebep olabilirler.
Dil uyuşmasının dışında, kaşıntı, yutma güçlüğü, dudaklarda şişme, nefes alma güçlüğü gibi belirtiler görüyorsanız acilen doktorunuza başvurun.

4. Ağız yaraları (Aftlar)

Ağız yaraları ya da aftlar, dil, diş eti, yanak ve damak gibi bölgelerde meydana gelebilir. Bu yaralara tam olarak nelerin sebep olduğu bilinmemekle birlikte, ağzınızda oluşan ufak yaralanmalar, hormon değişiklikleri, virüsler, yetersiz beslenme, alerji ve gıda hassasiyeti aftların oluşumunda büyük rol oynar. Dil bölgesinde oluşan ağız yaraları dilde uyuşmaya ve iltihaplanarak dil ağrılarına sebep olabilir. Dil ağrısıyla beraber kabarcıklar da görünüyorsa ihmal edilmeden doktorunuza başvurun.

5. Hipoglisemi (Kan şekeri düşüklüğü)

Hipoglisemi, kan şekeri güvenli bir seviyenin altına düştüğünde meydana gelir. Diyabeti olanlar, diyabet ilaçlarından ya da insülinden çok fazla alırlarsa ya da öğünlerini atlarlarsa kan şekerleri düşebilir. Öncelikli olarak diyabetle ilişkilendirilse de, hipoglisemi herkeste görülebilir. Tedavi edilmeyen hipoglisemi ikinci faza geçtiğinde dilde uyuşma meydana gelebilir.

6. B Vitamini Eksikliği

B9 ve B12 vitaminlerinin eksikliği dilde uyuşmaya sebep olabilir. Bunun yanı sıra, kırmızı kan hücrelerinin sizi sağlıklı tutmak için ihtiyaç duyduğu B vitaminin eksikliğinden dolayı çoğu zaman yorgun hissedersiniz. Bu vitaminlerin eksikliği, anemi olmanıza da sebep olabilir.

7. Hipokalsemi (Kalsiyum düşüklüğü)

Hipokalsemide, kandaki kalsiyum seviyesi normalin altına düşer. Dilde uyuşmaya sebep olsa da, dil uyuşmasından önce kanınızdaki düşük kalsiyumdan dolayı kas krampları, baş dönmesi, halüsinasyonlar gibi diğer belirtileri görmeniz daha muhtemel.

8. Migren

Migrenin birçok belirtisi vardır. Bunların en büyüğüyse şiddetli bir baş ağrısı yaşatmasıdır. Aşırı duyarlılık, dikkatte azalma, kelime bulma güçlüğü, iştahsızlık, kabızlık gibi belirtilerinin yanı sıra aura denen belirtileri de vardır. Şiddetli baş ağrısından hemen önce görülen bazı nörolojik belirtilere aura denir. Görsel aurada, hastalar titrek parıldayan ışıkları tarif ederler. Duyusal auraysa, elde ve çenede karıncalanma, ağızda ve dilde uyuşma hissi şeklindedir. Migren aurası baş ağrısı başlamadan hemen önce veya ağrı ilk başladığı zamanlarda olur. Çok kısa sürelidirler. Genellikle yarım saat içinde bu belirtiler geçer.

9. Ağız Yanması Sendromu

Ağız yanması sendromu ağızda, dudaklarda ve dilde uyuşma ve yanma hissine sebep olur. Belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Ağız içinde ve dilde yanmanın yanı sıra tat alma duyusunda değişikliğe, ağız kuruluğuna ve ağzın içinde metalik bir tada sebep olur.
Ağız yanması sendromu bazen B12 vitamini eksikliğinden, mantar enfeksiyonundan ya da diyabetten kaynaklanabilir. Fakat çoğunlukla nedeni belirlenemez.

10. Hipotiroidi, Hipertioridi ve Hipoparatiroidi

Hipotiroidi, tiroid hormonunun seviyesinin düşmesiyle ortaya çıkar. Hipertiroidi, tiroid hormonunun seviyesinin yükselmesiyle ortaya çıkar. İki rahatsızlık da, tiroid bezlerinin düzgün çalışmamasından kaynaklanır. Bu anormallikler dil uyuşmasına sebep olabilir.
Hipoparatioridi nadir görülür. Paratiroid bezleri yeterli paratiroid hormonu üretemediklerinde ortaya çıkar. Boğazda tiroid bezinin arkasında dört tane paratiroid bezi vardır. Paratiroid bezleri kanınızdaki kalsiyum miktarını da kontrol eder. Kalsiyum seviyeniz çok düştüğü zaman, kas krampları, zayıflık, baş dönmesi gibi rahatsızlıklarla birlikte el, ayak ve dilde uyuşma yaşayabilirsiniz.

11. MS (Multiple Skleroz) Hastalığı

Multiple Skleroz ya da MS, merkezi sinir sistemini etkileyen kronik bir hastalıktır. Beyinde ve omurilikte, mesajları taşıyan sinir telleri etrafındaki miyelin tabakası üzerindeki fiziksel tahribatın bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Bunun sonucu olarak, zayıflık, yorgunluk, yürüme güçlüğü, görüşte bozulma gibi belirtiler ortaya çıkabilir. MS’in çok rastlanan diğer bir belirtisiyse vücudun her yerinde karıncalanma olmasıdır. MS rahatsızlığından dolayı dilde uyuşma hissedebilirsiniz.

12. Hamilelik

Gebelikte yüksek kan basıncı ve ödem oluşur. Bu durumsa vücudun büyük bir çoğunluğunu etkiler. Hormonal değişimler de hamilelikte dil uyuşması yaşanmasına sebep olabilir.
Bebeğinizin gün geçtikçe büyümesi, omuriliğinize normalden daha fazla baskı yükler. Bebeğinizin ağırlığı arttığındaysa, omurilik sıkışması yaşayabilirsiniz. Omurilik sıkışması, omurilikteki bir sinire baskı uygulanması sonucunda sırt kısmında geçici bir uyuşma hissetmeniz anlamına gelir. Bu uyuşma ağzınıza kadar ilerleyip dilde uyuşma hissetmenize sebep olabilir.
Omurilik sıkışması dışında, dil uyuşması boynunuzda ya da bacağınızda sıkışan sinirlerden de kaynaklanabilir.

Dil uyuşmasının tedavi edilebilmesi için öncelikle altta yatan sebebin bulunması gerekir. Uyuşmanın tam nedenini tespit edebilmek için doktorunuzun bazı testler yapması gerekmektedir.

Sebebin bir hasar ya da travma çıkması durumunda doktor herhangi bir reçete yazmayabilir fakat uyuşma daha ciddi bir durumdan kaynaklanıyorsa bir süre hastaneye yatış yapılması gerekebilir.

Dildeki uyuşma birkaç saatten uzun sürüyorsa ya da aşağıdaki şikayetlerin de bir veya birkaçını kendinizde gözlemliyorsanız derhal doktora başvurmalısınız.

• Ani ve şiddetli baş ağrısı
• Solunum güçlüğü
• Bilinç ve uyanıklık düzeylerinde değişmeler
• Kafa karışıklığı, halüsinasyon ya da kuruntu
• Yüzde zayıflık hissi
• Dışkı veya idrar geçişini kontrol edememe (kaçırma)
• Hareketsizlik hali
• Boyun ağrısı
• Vücudun bir tarafında uyuşma
• Dilde acı
• Felç veya vücudun herhangi bir yerini oynatmada güçsüzlük
• Nöbet ya da kasılma
• Konuşma bozukluğu ya da zorluğu
• Dil, dudaklar veya yüzde şişme
• Görüşte değişme

Diyabet hastalığında, öğünleri düzensiz yemekten, gereğinden fazla insülin almaktan, ilaçları yanlış zamanda kullanmaktan dolayı kan şekeriniz düşebilir. Diyabeti olmayanlardaysa, alkol kullanımına, sindirim güçlüğüne ve soğuk ortamdan çok sıcak ortama geçmeye bağlı olarak kan şekeri düşebilir. Kan şekeriniz düştüğü için dil uyuşması yaşıyorsanız şekerli gıdalar yiyerek bu sorunu çözebilirsiniz.

B vitamini ve kalsiyum eksikliği olup olmadığını basit bir kan testiyle öğrenebilirsiniz. Doktorunuzun da tavsiyesiyle B9, B12 ve kalsiyum takviyesi alarak dil uyuşması sorununuzu çözebilirsiniz.

B9 vitamini takviyesi olarak tüketebileceğiniz doğal gıdalar;

• Lifli sebzeler
• Yeşil sebzeler
• Fasulye
• Yer fıstığı
• Domates
• Portakal

B12 vitamini takviyesi olarak tüketebileceğiniz doğal gıdalar;

• Balık
• Tavuk
• Kırmızı et
• Yumurta ve
• Süt ürünleri

Kalsiyum takviyesi olarak tüketebileceğiniz doğal gıdalar;

• Yeşil sebzeler
• Yağsız peynirler
• Düşük yağlı süt ve yoğurt
• Lahana
• Soya ürünleri
• Bamya
• Brokoli
• Yeşil fasulye
• Badem
• Balık

Bu gıdaları tüketerek de dil uyuşmanızı giderebilirsiniz.

Tiroid bezlerinin düzgün çalışmaması sonucunda yaşanan dil uyuşması problemini gidermek için bu anormalliğin düzeltilmesi gerekir. Doktor kontrolünde tiroid hapları içerek, tiroid bezlerinin düzgün çalışması sağlanır.

Dil uyuşmasına çok sayıda etken sebep olabilir. İlaç tedavisi uygulanamayacak daha basit durumlarda bitkisel tedavi uygulanabilir.

Migren ya da aftlardan kaynaklanan dil uyuşmasında günde birkaç bardak zencefil çayı içilebilir. Zencefilin antiseptik özelliği ağız içindeki yaraların hafiflemesini sağlayarak dil uyuşması hissini de azaltır. Zencefil, prostaglandin sentezini engelleyerek kan damarlarının şişmesine ve baskı oluşturmasına engel olur.

Böylelikle, migren ve dil ağrısını yok ederek uyuşmayı da geçirmiş olur. Zencefil gibi adaçayı da ağrı hissinin azalmasına yardımcı olarak migren belirtilerini azaltıp ağrıları hafifletir. Günde 3 ya da 4 kez içebilirsiniz.

Karbonat dışında tuz da, doğal bir antiseptik olma özelliğiyle dildeki yanma hissini ve aftlardan kaynaklı uyuşmayı geçirmek için bir çözüm. Bir çay kaşığı tuz, bir bardak ılık suyla karıştırılıp günde 3 ya da 4 kez gargara yapılabilir.

Ağız içinde ve dil yüzeyinde oluşan yaralar, sadece dil uyuşmasına değil, dil ağrısına da sebep olabilir. Zencefil çayı, adaçayı, karbonatlı ya da tuzlu gargara dil ağrılarının giderilmesinde de fayda sağlar.