Demir eksikliği anemisi vücudunuzda yeterli demirin bulunmamasından kaynaklanan, sık görülen ve kolay tedavi edilebilen bir anemi türüdür. Demir düzeylerinin düşük olmasının nedeni genellikle kan kaybı, kötü beslenme veya besinlerdeki demirin emilmesinde görülen yetersizliktir.

Demir Eksikliği Anemisi Niçin Oluşur?
Vücudunuzda yeterli demir bulunmaması demir eksikliği anemisine neden olur. Demir eksikliği genellikle kan kaybı, kötü diyet veya yediğiniz gıdalardaki demirin yeterince emilememesine bağlıdır.

Kan Kaybı
Kan kaybettiğinizde demir kaybediyorsunuz demektir. Vücudunuzda kaybolan demiri yerine koyacak kadar yeterli demir depolanmamışsa demir eksikliği anemisi oluşur. Kadınlarda demir düzeylerinin düşüklüğünün sebepleri, menstruasyon kanamalarının uzun sürmesi, fazla olması veya rahimdeki myom denen selim urlardaki kanama olabilir. Doğum sırasında gerçekleşen kan kaybı da kadınlardaki azalmış demir seviyelerinin diğer bir sebebidir. İnternal kanamalar (iç kanama, vücudunuzun içinde oluşan kanama) da demir eksikliği anemisine neden olabilir. Bu tip kan kaybı her zaman kendini net belli etmeyebilir ve yavaş oluşabilir. İç kanamaların bazı sebepleri şunlardır: Kanayan bir ülser, barsak polipi ya da kalın barsak kanseri Aspirinin veya steroid olmayan iltihap önleyiciler gibi diğer ağrı kesicilerin (örneğin ibuprofen ve naproksen) düzenli kullanımı. İdrar yollarında kanama Ağır yaralanmalardan, cerrahi operasyonlardan veya sık kan alımlarından kaynaklanan kan kayıpları da demir eksikliği anemisine neden olabilir.

Kötü Beslenme
En iyi demir kaynağı olan gıdalar et, kümes hayvanları, balık, yumurta ve demirle zenginleştirilen (içine demir katılan) besinlerdir. Bu gıdaları düzenli olarak tüketmiyorsanız veya demir takviyesi almıyorsanız sizde demir eksikliği anemisi gelişmesi olasılığı daha fazladır. Doğru besinler yenirse vejetaryen beslenme ile de yeterli demir sağlanabilir. Örneğin, et olmayan demir kaynakları arasında ıspanak ve diğer koyu yeşil yapraklı sebzeler, bazı tür bakliyat, kurutulmuş meyveler, demir katılmış ekmekler ve mısır gevrekleri bulunur. Gebelik ve çocukluk gibi hayatın bazı dönemlerinde beslenmeyle yeterli demir alınması zor olabilir. Bunun nedeni böyle büyüme ve gelişme zamanlarında demir gereksiniminin artmasıdır.

Yeterli Demir Emiliminin Yapılamaması
Beslenmenizde yeteri kadar demir olsa da vücudunuz bunu tam olarak absorbe edemeyebilir (ememeyebilir). Bu geçirilmiş bir bağırsak ameliyatına veya Chron hastalığı, Çölyak hastalığı gibi bağırsak hastalıklarına bağlı olabilir. Midedeki asidi azaltan ilaçlar da demir emilimini bozabilir.

Kimler Demir Eksikliği Anemisi Riski Altındadır?
Bebekler, küçük çocuklar, kadınlar ve iç organlarında kanama olan yetişkinler demir eksikliği anemisi açısından en yüksek riske sahiptirler.

Bebekler ve Küçük Çocuklar
Bebeklerin ve küçük çocukların büyüyüp gelişebilmeleri için büyük miktarda demire gereksinimleri vardır. Zamanında doğmuş bebeklerin vücutlarında depolanmış bulunan demir hayatlarının ilk 4 ilâ 6 ayında tüketilir. Erken doğan ve düşük doğum tartılı bebekler demir eksikliği anemisi açısından daha da büyük bir risk altındadırlar. Bu bebeklerin vücutlarında diğer bebeklerdeki kadar demir depolanmamıştır. Uygun şekilde kullanılırsa, bebekler için demirden zenginleştirilmiş besinler veya demir takviyeleri bebeklerde ve küçük çocuklarda demir eksikliği anemisinin önlenmesine yardımcı olabilir. Çocuğunuzun beslenmesi ile ilgili olarak çocuk doktorunuzla konuşun. Çok fazla inek sütü içen çocuklar demir eksikliği anemisi riski altında olabilirler. Süt demir açısından fakirdir, çok fazla süt alımı beslenmedeki demirden zengin gıdaların yerine geçebilir. Sütün aşırı miktarda tüketilmesi ayrıca çocuklarda demir emilimini olumsuz yönde etkileyebilir. Kanlarında kurşun bulunan çocuklar da demir eksikliği anemisi riski altında olabilirler. Kurşun vücudun hemoglobin yapabilme yeteneğini azaltabilir. Kurşun vücuda kurşun tozu içinde solunumla, boya veya topraktan ağızla veya kurşun içeren suların içilmesiyle girebilir.

Kadınlar
Çocuk doğurma yaşındaki kadınlar aylık menstruasyon (âdet) kanamaları sırasında gerçekleşen kan kaybından dolayı demir eksikliği anemisi açısından daha fazla risk altındadırlar. Çocuk doğurma yaşındaki yaklaşık beş kadından birinde demir eksikliği anemisi vardır.
Hamile kadınlar da demir gereksinimleri normalden iki kat daha fazla olduğu için demir eksikliği anemisi bakımından daha yüksek risk altındadır. Artan kan hacmi ve anne karnındaki bebeğin büyümesi için fazladan demir gereklidir. Hamile kadınların yaklaşık yarısında demir eksikliği anemisi görülür. Bu durum erken doğum ve düşük doğum ağırlıklı bebek doğurma riskini artırabilir.

Vücut İçine Kanaması Olan Yetişkinler
Barsak kanaması gibi iç organlarda kanaması olan yetişkinlerde kan kaybı sonucu demir eksikliği anemisi gelişebilir. Kalın barsak kanseri ve kanamalı mide ülseri gibi bazı durumlar kan kaybına neden olabilir. Aspirin gibi belli bazı ilaçlar da iç kanamaya sebep olabilir.

Demir Eksikliği Anemisinin Bulgu ve Belirtileri
Demir eksikliği anemisinin bulgu ve belirtileri arasında tırnaklarda kırılganlık, dilde şişme ve yaralar, ağız kenarlarında çatlaklar, dalakta büyüme ve sık enfeksiyonlara yakalanma sayılabilir. Demir eksikliği anemisi bulunan kişiler buz, kireç, kül ve boya gibi yiyecek olmayan maddelere karşı aşerebilirler. Bu aşerme durumuna pika denir. Demir eksikliği anemili bazı insanlarda yorgun bacak sendromu (Restless leg syndrome-RLS) görülebilir. RLS bacakları sürekli hareket ettirme dürtüsü uyandıran bir bozukluktur. Bu bacakları oynatma dürtüsü genellikle bacaklarda tuhaf ve nahoş hislerle birlikte oluşur. RLS’li kişiler sıklıkla uyuma güçlüğü de çekerler.
Demir eksikliği anemisi çocukları kurşun zehirlenmesi ve enfeksiyonlar açısından yüksek risk altına sokar.
Demir eksikliği anemisinin bazı bulgu ve belirtileri duruma yol açan nedenlerle ilgilidir. Örneğin, barsak kanaması dışkıda parlak taze kan bulunmasına ya da dışkının siyah, kahve telvesi görünümünde olmasına neden olabilir.
Bir kadında menstruasyon (âdet) kanamasının çok fazla olması, uzun sürmesi veya başka nedenlerle vajenden kanama olması demir eksikliği anemisi riskini artırır.

Demir Eksikliği Anemisi Nasıl Tedavi Edilir?
Demir eksikliği anemisi tedavisi altta yatan nedene ve durumun ağırlığına göre değişir. Tedavi yöntemleri arasında beslenme tarzı değişiklikleri, takviyeler, ilaçlar ve cerrahi girişim bulunur. Ağır demir eksikliği anemisi hastanede yatarak tedavi gerektirebilir, kan nakli, demir enjeksiyonları veya damardan demir tedavisi uygulanması gerekebilir. Demir eksikliği anemisinde tedavinin amaçları altta yatan nedeni iyileştirmek ve alyuvar, hemoglobin ile demir düzeylerini normale getirmektir.

Demir Eksikliği Anemisi Nasıl Önlenebilir?
Demirden zengin gıdalar içeren dengeli bir beslenme demir eksikliği anemisinin önlenmesinde yardımcı olur. Besinlerle yeteri kadar demir alamıyorsanız (doktorunuzun yazdığı şekilde) demir takviyesi alınması da demir eksikliği anemisi riskinizi azaltabilir. Beslenme ve takviyelerle ilgili daha fazla bilgi için “Demir Eksikliği Anemisi Nasıl Tedavi Edilir?” bölümüne bakınız. Özel önlemlerle bu durum açısından riski açısından en fazla risk altında olan gruplarda (bebekler, küçük çocuklar ve kadınlar) demir eksikliği anemisinden korunabilir.

Bu yazı demir eksikliği anemisi nedir, demir eksikliğinin nedenleri, demir eksikliğinin tedavisi, demir eksikliği anemisinin zararları sebepleri, demir eksikliğine ne iyi gelir, demir eksikliği nasıl geçer, demir eksikliği anemisi belirtileri konusunda yazılmıştır.

makattaki yaralara NE İYİ GELIR, yhs-ddc_bd, yhs-lavasoft