Dağ çayı Sideritis türündeki bitki yapraklarından yapılır. Bir bitki çayı olan dağ çayı sağlık yararları için uzun yıllar kullanılmıştır. Bazen “ironwart” olarak da bilinen çay, günümüzde de Akdeniz’de taze hasat edilmiş otlardan yapılır. Kurutulmuş dağ çayı, sağlıklı gıda mağazalarında veya aktarlarda bulunabilir. Sindirim sisteminin sağlığına yardımcı olabilir ve doğal antioksidanlar içerir.

Flavonoidler ve Antioksidanlarla Doludur

2011’de, Journal of Ethnopharmacology Dergisi, Sideritis cinsinde bulunan tüm bitkilerin flavonoid içeriği üzerine bir araştırma yayımladı. Araştırmacılar, 150’den fazla çeşit türün mevcut olmasına rağmen, tüm Sideritis tür bitkilerinin anti-mikrobik, anti-inflamatuvar, antioksidan ve anti-spazmodik özelliklere sahip olduğunu keşfettiler. Flavonoidler de dahil olmak üzere birtakım doğal antioksidanlar bakımından zengindi ve hemen hemen tüm türlerde uçucu yağlar barındırıyordu.

Kan Basıncını Düşürür

Journal of Physiology and Pharmacology Dergisi’nin 2012 yayınında yayınladığı çalışmada, Sideritis türünden elde edilen özütlerin; kan damarlarının rahatlamasına yardımcı olurken kan basıncının düşmesine de yardımcı olduğunu buldular. Hayvan çalışması arteryal kan basıncını ölçmüş ve bir doz Sideritis özütünün kan damarı genişlemesine yol açtığını ve bunun da kan basıncını düşürmeye ve kalp kasında stresin azalmasına yardımcı olduğunu bulmuştur. Çalışmalar, kalp sağlığı yararları için Sideritis kullanımını desteklemesine reğmen, dağ çayının kardiyovasküler koşullar için bir tedavi olarak kabul edilmesinden önce daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Sindirim Sistemini Korur

2012’de Planta Medica, dağ çayının gastrointestinal sağlık ve rahatsızlıklar üzerindeki etkileri üzerine bir hayvan araştırması yayınladı. Araştırmacılar, dağ çayının oral yoldan alınmasının gastrointestinal sistemde daha az iltihaba yol açtığını ve bunun muhtemelen bitkide doğal olarak bulunan fenollerin ve antioksidanların varlığından kaynaklandığını keşfetti. Araştırmacılar, ek olarak kullanılmasının, uzun vadede, dağ çayının koruyucu özelliklerini gösteren düşük iltihaplanma ve toksisiteye yol açtığını buldu. Sonuçlar umut vaat ederken, dağ çayının gastrointestinal komplikasyonlar için bitkisel bir tedavi olarak kullanılması için daha ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.

Anksiyete ve Depresyon Belirtilerini Azaltır

Hipokrat, dağ çayını yudumlarken kaygı ve depresyon üzerinde olumlu bir etki yarattığını ve yine bilimsel bir araştırma bunun gerçek olduğunu belirtti. Nisan 2015’te gözden geçirilen Molecules Gazetesi’nde yayınlanan bir makalede, dağ çayında bulunan dört flavonoidin insan beyninde HMO’nun inhibisyonu üzerinde etkili olduğu gösterilmiştir.

Beyindeki yüksek HMO seviyeleri, anksiyete, depresyon, Alzheimer ve Parkinson Hastalığı gibi çeşitli durumlarla ilişkilidir. Başka bir deyişle, dağ çayının düzenli olarak tüketilmesi, yaşlanmaya bağlı zihinsel hastalıkları önlemeye yardımcı olurken aynı zamanda herhangi bir yaşa özgü veya duygudurum bozukluğu olmayan diğer kişilere yardımcı olabilir. Endişe veya depresyondan şikayetçiyseniz, düzenli olarak tüketilen bu çay sizin için faydalı etkilere sahip olabilir.

Libidoyu Artırabilir

Daha eski kaynaklarda dağ çayının düzenli tüketiminin libido üzerinde de olumlu etkileri olabileceğini gösteren bazı referanslar vardır. Bu alandaki bilimsel araştırmalar çok az olsa da, bazı anekdot kanıtların doğru olabilmesi tamamen mümkündür.

Her ikisi de; cinsel sağlık dahil genel sağlık için gerekli olan potasyum ve çinko içeriği yüksek olduğundan, bu içeceği içmek mineral dengesine yardımcı olabilir. Buna ek olarak, antianksiyete ve antidepresan nitelikleri ile düzenli tüketim iktidarsızlığa yardımcı olabilir ve aslında bu durum depresyondayken veya endişeli olduğunuzda daha da zorlaşır.

Dağ Çayının Diğer Sağlık Faydaları

Büyük bir filozof ve modern tıbbın babası olan Hipokrat, dağ çayının bağışıklık ve solunum sistemi üzerindeki olumlu etkileri nedeniyle övgüde bulunmuştur. Ve binlerce yıldır Yunanlılar, soğuk algınlığı, solunum problemleri, sindirim, bağışıklık sistemi ve kaygı üzerine olumlu bir etki yaratması gibi sağlık yararları nedeniyle bu çayı içiyorlar. Daha yakın zamanlarda, modern bilim, dağ çayının sağlığa olan faydalarını daha iyi anlamak için araştırmaya başladı. Ve ortaya çıkan çalışmaların bir kısmı, osteoporoz, Alzheimer ve hatta kanserin önlenmesinde ve soğuk algınlığı, ateş, solunum problemleri, sindirim problemleri ve kaygı gibi sayısız farklı rahatsızlıkta olumlu etki yarattığını gösteriyor.

Brunswick Labs’ın önde gelen bir biyo-analitik test laboratuvarı tarafından yakın zamanda yapılan bir araştırma raporunda, antioksidan, oksidatif stres azaltıcı, antimikrobiyal, antieinflamatuvar ve gastro koruyucu etkinlikler gibi bir dizi biyolojik etki kaydedildi. Bu raporun referans aldığı bir çalışma, dağ çayının, hücresel antioksidan savunmaları uyarmada ve oksidatif stresin önlenmesinde oldukça saygıdeğer yeşil çay kadar güçlü olduğunu gösterdi.

Bir Alman üniversitesince yapılan Alzheimer çalışması, dağ çayı özütünün hafıza yeteneklerini, tedavi edilmemiş farelerin ve bir Gingko biloba özütü ile muamele edilen kontrol gruplarına karşı önemli ölçüde geliştiğini ortaya koydu.

Dağ çayının sağlığa olan faydaları, zengin fitobesin içeriğine atfedilebilir. Fitobesin maddeleri bitkilerde bulunan, hastalık gibi durumlardan koruyan organik bileşiklerdir. Ve fitobesin maddelerinin, sağlığımızın optimize edilmesinde ve yaşla ilişkili hastalıklardan korunmamızda önemli bir rol oynadığına inanılıyor. Diyetimize çok çeşitli bitkiler eklemenin önemli nedenlerinden biri de budur. Dağ çayı gibi belirli bitki çayları, günlük fitobesin alımımıza destek sağlayabilir. Dağ çayı, önemli miktarda antioksidan içeren, polifenoller ve flavonoidler olmak üzere iki önemli bitki besleyici sınıfının güçlü bir kaynağıdır. Dağ çayında bulunan diğer önemli fitobesin maddeleri arasında kafeik asit (kafein ile karıştırılmamalıdır), luteolin, quercetin ve apignen bulunur.

Dağ Çayı Nasıl Demlenir?

Taze bitkilerden dağ çayı demlediğinizde, bitkinin çiçeklerini, gövdesini ve yapraklarını kullanabilirsiniz. Dağ çayı tüm lezzetini ve faydalarını elde etmek için kısaca kaynatılmalıdır.

Kaynayan suyun içine altı ila sekiz adet bitki atın ve kaynatın. Sıcaklığı düşürün, çayı ne kadar güçlü istediğinize bağlı olarak 5 dakika kaynatın. Dağ çayı, toprağımsı bir tada sahiptir ve çiçeklerini de kullanırsanız hafif çiçek kokusu vardır. Kurutulmuş çay yaprakları için, yaklaşık 2 çorba kaşığı kadar dağ çayını çaydanlığa koyun ve kaynar su ile doldurun, beş ila 10 dakika demlenmesine izin verin. Dağ çayını tatlandırmak için balın yanı sıra süt veya limon da ekleyebilirsiniz.