Bağışıklık sisteminin bazı tahıllarda (buğday, arpa, çavdar vb.) bulunan “gluten” adlı maddeyi düşman olarak görüp tepki göstermesi sonucu ince bağırsaklarda hasar meydana gelmesine çölyak hastalığı denir. Bir diğer deyişle çölyak hastası olan kişinin bağışıklık sistemi içerisinde gluten bulunan yiyecekleri düşman olarak görüyor, vücuda kabul etmemek için onla savaşıyor, bunun sonucunda çölyak hastalarında ishal, şiddetli karın ağrısı, kusma vb belirtiler ortaya çıkar. Glutenli gıdalar yenildiğinde çölyak hastalarında şu belirtiler meydana gelir;

Çölyak Hastalığı Belirtileri

1. Karın bölgesinde öne doğru şişkinlik
2. Kusma, halsizlik ve iştahsızlık
3. Midede gaz sancısı
4. Şiddetli karın ağrısı
5. Dışkıda anormallik, dışkının parlak sorun renkli olması
6. Kansızlık, demir eksikliği
7. Uzun süren yorgunluklar
8. El ve ayaklarda uyuşma ve karıncalanma
9. Kızıl, pürüzsüz ve parlak bir dil
10. Eklem ve kemik ağrıları
11. Sinirlilik
12. Depresyon, kaygı bozuklukları, tükenmişlik hissi
13. Baş ağrıları
14. Kısırlık, tekrarlayan düşükler
15. Aft veya ağız kuruluğu gibi ağız problemleri
16. El veya ayaklarda karıncalanma, uyuşma
17. Mide bulantısı
18. Mide yanması
19. Kaslarda güçsüzlük
20. Adet düzensizlikleri
21. Kırılgan, zayıf kemikler
22. Mide ülseri
23. Bağırsak tıkanması
24. Kas zayıflığı ve kansızlık
25. Ciltte kaşıntılı ve döküntü
26. Dermatit herpetiformis (DH), çölyak hastalığının bir diğer yaygın görülen belirtisidir. Bu hastalık ciltte kaşıntı ve kabarcıklara neden olan cilt döküntüsüdür. Dirsekler, kalçalar ve dizlerde meydana gelebilir. Çölyak hastalığı olanların yaklaşık yüzde 15 ila 25’inde görülür.

Çocuklarda Çölyak Hastalığı Belirtileri

1. Büyüme geriliği
2. Kronik ishal veya kabızlık
3. Karında şişlik
4. Karın ağrısı
5. Solgun renk, yağlı, kötü kokulu dışkı
6. Kilo kaybı
7. Kanlı olan kronik ishal
8. Kabızlık
9. Kusma
10. Karın şişkinliği ve ağrı
11. Yorgunluk, halsizlik
12. Sinirlilik

Çölyak Hastaları Neler Yiyebilir, Çölyak Hastaları İçin Güvenli Yiyecekler Nelerdir?

1. Tüm sebzeler ve meyveler,
2. Tüm bakliyatlar,
3. Tüm katkısız katı ve sıvı yağlar,
4. Yumurta, bal, reçel, basit toz şeker, zeytin,
5. Et, balık, tavuk, (Bu ürünler hazırlanırken un kullanılmamalı ve daha önce unlu bir yiyeceğin kızartıldığı bir yağda kızartılıp işleme tabi tutulmamalıdır.)
6. Mısır, pirinç, patatesin hem kendileri hem de unları besin hazırlamada kullanılabilir. Ayrıca kestane unu, nohut unu, soya unu, üzüm çekirdeği unu da kullanılabilir.

Çölyak Hastaları Neler Yememeli, Çölyak Hastalarına Yasak Olan Besinler Neler?

1. Buğday, arpa, çavdar ve yulaf katkılı her türlü ürün (un, bulgur, bulgur pilavı, irmik, makarna, şehriye, kuskus, ekmek, kek, pasta, kurabiye, bisküvi, börek, çörek, gofret, simit, kraker, dondurma külahı, unlu tatlılar, gluten içeren hazır salça, ketçap, un ilave edilen çorbalar, soslar, tarhana, yarma gibi).
2. Galeta ununa, una batırılarak kızartılmış tavuk balık gibi et ürünleri
3. Malt kullanılan içecekler, bira votka cin v.b
4. Gluten içeren hazır çorbalar, köfte, pane harçları gibi hazır çeşniler
5. Sirke, çikolata, puding, sakız, ketçap,mayonez, dondurma gibi gıdaların bazılarında gluten bulunabilmektedir. Bu konuda bilgi edinilmelidir
6. Tuzlu, soslu kuruyemişler, glutenle yapıştırıldığı için yasaktır. Ancak bunların glutenle işlem görmemiş hali, gluten içermeyen kuruyemişler serbesttir.
7. Günümüzde çölyak hastalarına özel bazı gıdalar üretilmektedir.

Çölyak Hastalığında Tüketilen Özel Glutensiz Gıda Ürünleri Nelerdir?

Çölyak hastası iseniz unun glütensizini, makarnanın glütensizini tüketmelisiniz. Bu ürünleri Carrefoursa, Migros vb büyük marketlerde bulabilirsiniz. Çölyak hastaları için üretilen özel besinler şunlardır;

1. Glutensiz un, makarna, şehriye, karabuğday (greçka)
2. Glutensiz çikolata, kek, kraker, bisküvi
3. Glutensiz irmik, tarhana
4. Glutensiz güllaç üretilmektedir.

VE MUTLAKA

1. Çok iyi bir etiket okuyucusu olunmalı, etiketsiz gıda tüketiminde de çok dikkat edilmelidir.
2. Pişirme ve hazırlık aşamasında güvenli gıdaların glutenli gıdalarla bulaş olmamasına dikkat edilmelidir. (Örneğin; normal ekmekle glutensiz ekmek aynı poşete dahi konulmamalı, aynı kesme tahtası kullanılmamalıdır.)

Çölyak Hastalığı Neden Olur?

Çölyak hastalığı, bağışıklık sisteminin gluten içeren gıdaları düşman olarak görüp onları bedenimize kabul etmemek için savaşmasıyla meydana gelir. Bağışıklık sisteminin bu anormal yanlış tepkisinin neden kaynaklandığı günümüz tıbbında henüz bilinememektedir. Ancak yapılan araştırmalarda bazı kişilerin çölyak hastalığına yakalanma riskinin daha fazla olduğu görülmüştür. İşte risk grubundaki kişiler;

Çölyak Hastalığı Kimlerde Görülebilir, Kimler Risk Altında?

1. Ailesinde ve üst kuşaklarında çölyak hastalığı bulunanlar,
2. Tip 1 diyabet şeker hastaları
3. Down sendromu veya turner sendromu hastaları
4. Troid hastalıkları
5. Mikroskopik kolit (lenfositik veya kolajen kolit)
6. Addison hastalığı
7. Romatoid artrit

Çölyak Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

1. Tam kan sayımı testi
2. Kalsiyum, magnezyum, potasyum, protein, kolesterol, B12 vitamini, A vitamini, folik asit ve demir gibi vitamin testi
3. İnce bağırsak mukoza biyopsisi

Çölyak Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Çölyak hastalığını tedavi eden herhangi bir ilaç bulunmamaktadır. Çölyak hastası olarak tek yapabileceğiniz glutenli gıdalardan uzak durup glutensiz beslenmek olmalıdır.

Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu Çölyak Hastalığı Bitkisel Tedavi Çörek Otu Kürü

Çölyak hastalığı için önerimiz olan çörek otudur. Çörek otu i hastalığı ortadan kaldırmaz, ancak destekleyicidir.3 çay kaşığı havanda ezilmiş çörek otunu aç veya tok karnınıza günde bir kere tüketebilirsiniz.1,5 ay uygulanmalıdır. Çörek otunun yoğurt ve benzeri bir gıdaya karıştırılarak tüketilmesi mümkündür. Bir ay ara veriniz ve yaşadığınız belirtilerin seyrine göre tekrar edeniz. NOT:Hipoglisemi rahatsızlığı olan kimselere çörek otu uygulamalarını önermiyoruz.