Latincesi rubus fruticosus olan böğürtlen, yol kenarlarında, tarlaların arasında veya yol kenarlarında sıkça görülebilecek bir bitkidir. Bu şifalı meyvenin yaprakları, meyvesi, taze sürgünleri ve nadir olarak kökleri tıbbi ilaç olarak kullanılabilir.

Böğürtlen, 2-3 metre boyunda, haziran eylül ayları arasında beyaz çiçekli, sonbahara doğru olgunlaşan siyah meyveli, dikenli bir çalıdır. Böğürtlen ağacından mayıstan hazirana kadar gelişimini tamamlamış ama taze olan yapraklar toplanır. Meyveleri önceleri yeşil, olgunlaştıkça kırmızı, daha sonra siyah bir renge bürünür. Genellikle çiçek açma döneminden önce toplanır. Gölge ve havadar yerlerde ince bir şekilde serilerek kurutulur. Kökleri ilkbahar başında veya sonbahar sonunda topraktan çıkarılır, bölünerek küçük parçalar halinde kurutulur. İyice kuruyunca daha küçük parçalara ayrılır veya öğütülüp saklanır. Meyveler tamamen olgunlaşmadan toplanarak küçük demetler halinde karanlıkta asılarak kurutulur.

• İçindeki Maddeler (Etken Maddeler)

Şekerler, tanen ve organik asitler içerir.  Folik asit, E, C, B1, B2  vitaminleri yönünden de zengindir.

• Böğürtlen Halk Arasındaki Adı

Ağaç çileği, alik, diken dutu, diken otu, diken çileği, tilki üzümü isimleriyle de anılır. Ayrıca bazı bölgelerde fuska, gürüzüm, karamanca, kardiken, kapina, kürmez, mihra olarak da adlandırılır.

• Böğürtlen Faydaları

 Böğürtlen faydaları arasında ilk olarak kuvvet verici, idrar söktürücü ve kabızlık yapıcı etkileri sayılabilir. Boğaz ve ağız hastalıklarında gargara olarak kullanılır. Yüksek ateşe iyi gelir, kanı temizleyici ve kolesterolü düşürücü etkisi de vardır.

Böğürtlen kökleri, ishal, dizanteri ve faranjit hastalıklarına karşı kullanılır. Ayrıca ayak şişliklerinin indirilmesinde, ağrıların dindirilmesi ve yanıkların iyileştirilmesinde de kullanılması böğürtlen faydaları arasındadır. Antioksidan özelliği olduğu için vücudu güzelleştiren bir meyvedir. Çiçekleri kaynatıldığında el ve vücut losyonu elde edilebilir ve vücuda zindelik kazandırır.

Apandisit tedavisinde çaydanlığa bir avuç yaprağı konur. 15 dakika kaynatıp süzülür. Günde 3 çay bardağı içilir.

Basur rahatsızlığına karşı meyvesi ve köklerinin kullanılmasının yanı sıra, 250-300 gr. böğürtlen yaprağı lapa haline getirilerek basur olan bölgeye konur.

Boğaz ağrısı, ağız hastalıkları ve öksürük için 50 gr. kuru yaprağı 1lt. suda kaynatılır. Dahili kullanım için günde 3 bardak içilir.

Böğürtlen faydaları migren tedavisinde de görülür. Migren tedavisinde bu şifalı yemişinin olgunlarından bir avuç, biberiye bitkisinin yaprakları ile birlikte yarım saat süreyle kay­natılıp süzülerek elde edilen sıvıdan, ıslatılan pamuklu bir bezle alınır ve şakaklara masaj yapılır.

Yüksek tansiyon için 3 kahve kaşığı kurutulmuş yaprağı, 1/8 litre suda iyice kaynatılır. Bu çaydan günde iki fincan içmek yararlıdır.

• Böğürtlen Çayı Nasıl Hazırlanır?

 1 tatlı kaşığı yaprağı 200 ml. kaynar suda haşlanır. 10-15 dk. demlenir, iyice süzülür. Soğuması beklenerek uygun sıcaklıkta içilir.

•  Böğürtlen İle Tentür Nasıl Hazırlanır?

150 gr. meyvesi 1 lt. %45’lik alkol içinde orta ısılı bir yerde 30 gün civarında bekletilir. Her gün, gün içinde ara sıra çalkalanır. 30 gün sonunda süzülerek kullanılır.

•  Herhangi Bir Hastalığımız Olmadan Böğürtleni Hastalıkları Önlemek İçin Nasıl Kullanabiliriz?

Böğürtlen yaprakları demlenerek içilebilir ve böylece grip, nezle, öksürük gibi hastalıklar engellenebilir. Ayrıca meyvesi yenilerek vücudun ihtiyacı olan E ve C vitaminlerinin bir kısmı sağlanabilir. Tansiyonu düşürmesi, ayak şişliklerine iyi gelmesi nedeniyle de çay olarak içilebilir.

Böğürtlen meyveleri dışında genç sürgünleri de besin olarak kullanılabiliyor. Sürgünler toplanarak soyuluyor ve salata şeklinde yenebildiği gibi, yumurtayla kavrularak yemeği de yapılabiliyor. Kökleriyse kurutulup toz haline getirilerek diş macunu yerine kullanılabiliyor. Bu tozla çeşitli nedenlerden dolayı sararmış dişlerinizi kısa sürede beyazlatabilirsiniz.

• Böğürtlen Zararları Ve Yan Etkileri

Bilinen bir zararı veya yan etkisi yoktur.