Böbrek kumuna neden olan etkenler, kum dökme ile birlikte aşağıdaki belirtilerin de görülmesine yol açabilir:

• Kolay yorulma, vücut direncinin azalması
• Bulantı, kusma, iştah kaybı
• Huzursuzluk, sinirlilik
• Aşırı susuzluk
• Kulak çınlaması
• Yüksek tansiyon, kalp ritim bozuklukları
• Baş dönmeleri veya bilinç bulanıklığı
• Kemik veya eklem ağrıları; kemik erimesi
• Görünür herhangi bir neden olmaksızın sık sık hasta olmak

Böbrek kumu idrar kanallarını tıkayacak boyuta ulaştıysa, böbrek taşına benzer belirtilere yol açabilir. Bazıları şunlardır:

• Kaburgaların altında, yan tarafta veya sırtta şiddetli ağrı
• Alt karına ve kasıklara yayılan ağrı
• Dalgalar halinde gelen ve yoğunluğu değişken olan ağrı
• İdrar yaparken ağrı
• Pembe, kahverengi veya kırmızı idrar rengi
• Sürekli idrar ihtiyacı; idrar miktarının az olması
• İdrar yolları iltihabına yol açtı ise yüksek ateş ve titremeler

1) İdrarda Kalsiyum Fazlalığı

Hiperkalsiüri de denilen bu durum, böbrek kumunun en sık karşılaşılan nedenidir. Aşağıdaki etkenler idrardaki kalsiyum miktarının artmasına yol açabilir:

• Böbrek hücrelerinden idrara kalsiyum sızması
• Aşırı şeker tüketimi
• Kronik böbrek hastalıkları
• D vitamini seviyelerinin yüksek olması
• Sarkoidoz hastalığı
• Süt ve süt ürünleri, keten tohumu, tofu, susam gibi kalsiyum içeriği zengin olan gıdaların, ilaçların ve kalsiyum takviyelerinin aşırı kullanımı
• Paratiroid hormonu fazlalığı (hiperparatiroidi)
• Loop diüretik (idrar söktürücü) ilaç kullanımı

İdrarda Fosfat Yüksekliği: Yukarıda sayılan etkenlerin bir kısmı, idrarda fosfatın da artmasına neden olabilir. Hiperfosfatüri denilen bu durum da böbrek kumuna neden olabilir. Yukarıdaki etkenlerden farklı olarak; meyve tohumları, balık, kabuklu deniz ürünleri gibi bol fosfor içeren gıdaların aşırı tüketimi hiperfosfatüriye ve böbrek kumuna neden olabilir.

2) Ürik Asit Fazlalığı

Strüvit isimli böbrek taşına da neden olabilen bu durum, böbrek taşına dönüşmeden önce böbrek kumuna neden olacaktır. Aşağıdaki etkenler ürik asit fazlalığına yol açabilir:

• Aşırı alkali diyeti; salatalık, zencefil, ıspanak, turp, çörek otu, karbonat, nane, işlenmemiş tuz gibi bazik özellikteki gıdalara aşırı ağırlık verilmesi
• Aşırı steroit kullanımı
• İdrarın böbrekte anormal tutulumu
• İdrar yolları iltihapları ve idrar yollarını ilgilendiren diğer hastalıklar

3) Sistinüri

Sistinüri, bir aminoasit türü olan sistin moleküllerinin birbirlerine yapışması ile ortaya çıkıyor. Her on bin kişinin birinde görülen bu hastalık, böbrek kumu vakalarının sadece %3’ünü oluşturuyor. Kalıtsal sorunlardan kaynaklanmaktadır.

Tedavide böbrek kumuna neden olan etkenin teşhisi çok önemlidir. Hastalık teşhis edildikten sonra doktorunuz böbrek taşı vakalarında da kullanılan aşağıdaki tedavileri önerebilir:

1) Bol Su Tüketin

Bol su içmek, böbrek kumunun en etkili tedavi yöntemidir. Böbrekleri çalıştıracak ve mekanik etkisi sayesinde böbrek kumunun dökülmesini sağlayacaktır.

Aşağıdaki önerileri de değerlendirebilirsiniz:

• Limon tüketin ve yaban mersini suyu için: İçerdikleri sitrik asit çoğu böbrek kumu kristallerinin çözülmesini sağlayacaktır.
• Ispanak, pancar, pazı, Brüksel lahanası, brokoli gibi oksalat içeren gıdaları sınırlandırın.
• Gerekiyorsa ibuprofen gibi steroit olmayan iltihap giderici ağrı kesici ilaç kullanın.
• Şeker, asitli içecek ve mısır şurubundan uzak durun.
• Günde iki porsiyondan fazla hayvansal gıda tüketmemeye çalışın.

2) Egzersiz

Her gün 30 dakika süre ile orta tempolu egzersiz yapın. Araştırmalar düzenli egzersizin böbrek kumu riskini %30 oranında azalttığını gösteriyor. Tercihleriniz arasında yürüme, koşu gibi aerobik egzersizlere ağırlık verin.

3) İlaç Tedavisi Ve Diğer Öneriler

Şiddetli ağrı çekiyorsanız hastane koşullarında ağrı kesici şırıngalar vurulabilir. Doktorunuz ağrı kesici haplar da önerebilir. Ürik asit yoğunluğundan kaynaklanan bazı vakalarda idrarı daha alkali hale getirecek ilaçlar gerekli olabilir. Ayrıca;

• Geçmişte böbrek taşı düşürmüşseniz böbrek kumu tedavisine daha fazla özen gösterin.
• Kalsiyumsuz kalmayın. Ancak sınırlı tutun, kalsiyum takviyeleri kullanmayın.