Plantar Fasiit
Ayak tabanında bulunan fasya adındaki kalın bağ doku, topuk kemiğini ayak parmaklarına bağlar. Bu doku zedelenirse, özellikle sabah ilk uyanıldığında ilk birkaç adımda şiddetli ağrıya neden olur. Sonra gittikçe düşecektir ancak aşağıdaki koşullara sahip kişilerde tekrar etmesi olasıdır:

• Uzun süreli ayakta duranlarda
• Aşırı kilolularda
• Ayağa oturmayan bol ayakkabı giyenlerde
• Sert zeminde çıplak ayakla veya sağlıksız ayakkabılarla uzun süre dolaşan kişilerde
• Yüksekten düşme, burkma gibi travmalar yaşayanlarda

Bu rahatsızlık, belirtileri nedeni ile topuk dikeni ile karıştırılmaktadır.

Topuk Dikeni
Ayak tabanında bulunan bir kasın topuğa birleştiği tendonda oluşan kısalık sonucu topuk dikeni rahatsızlığı ortaya çıkar. Dolayısıyla sanılanın aksine bir kemik problemi değildir. Nedenleri şunlardır:

• Düztabanlık gibi bazı genetik faktörler
• Aşırı kilo
• En sık da yürüme, basma ve duruş (posture) bozuklukları
• Romatizmal rahatsızlıklar

Plantar fasiit gibi topuk dikeninde de sabah atılan ilk birkaç adımda keskin (yırtılma, batma) bir ağrı hissedilir. Bu ağrı topuk kemiğinin ayak içine doğru ucunda, ortada hissedilir.

Metatarsalji
Bu ağrı ayak tabanının parmaklara yakın kısmında hissedilir. Genellikle ortadaki üç parmağın ayak tabanına birleştiği yerde. Bu rahatsızlık kendisini o bölgede yanma veya hissizlik olarak da gösterebilir. Nedenleri:

• Bol gelen veya yüksek topuklu ayakkabılar
• Aşırı kiloluluk, düztabanlık, yaşlılık
• Stres kırıkları
• Ayağa çok baskı yapan sporlar

Morton Nörinoma
Parmak aralarından geçen sinirlerin sıkışarak kalınlaşması hastalığıdır. En sık 3. ve 4. parmak arasında oluşur. Ayak tabanı ağrısına neden olduğu gibi, yanma ve hissizliğe de neden olur. Bunun en sık sebebi, yüksek topuklu ve parmak kısmı dar ayakkabılar giymektir.

Ayak tabanı ağrısına neden olan diğer durumlar:

• Bunyon, nasır, burkulma ve incinmeler
• Çekiç parmak
• Stres kırıkları, kemik kırıkları
• Kireçlenme
• Gut hastalığı (eklemlerde ağrı ve şişmeye neden olur)

Yaşam Tarzı Önlemleri
Nedenler kısmında görüleceği üzere, ayak tabanı ağrısına neden olan etkenlerin çoğu mekaniktir. Ağrıların büyük kısmı alınacak fiziksel tedbirlerle kolayca giderilecektir.

• Ayaklarınızı saran ama sıkmayan, topuk boyu uygun, ortopedik ayakkabılar giyin.
• Fazla kilolardan kurtulun.
• Günde birkaç kez 15-20 dakika boyunca ağrıyan bölgeye soğuk uygulama yapın.
• Ayak tabanı kaslarına açma germe uygulayın. Ağrıyan bölgeye masaj yapın, baskıyı hissedin.

Bu önlemler çoğu plantar fasiit , metatarsalji ve topuk dikeni şikayetini bitirecektir. Ancak şiddetli vakalarda nadiren cerrahi müdahale gerekebilir, kortikosteroid enjekte edilebilir.

Morton Nöroma Tedavisi
İlk önce özel tabanlı ayakkabılar kullanılarak parmak açıklığının yakalanması ve sinir baskısının azaltılması hedeflenir. İstenen sonuç elde edilemezse kortikosteroid enjeksiyonu ile ödem hafifletilir veya alkol enjeksiyonu ile sinir yakılarak şikâyet dindirilir.

Bu tedaviler cevap vermezse yukarıdan ağrıyan iki parmağın arasına cerrahi müdahale ile inilerek sinirin 3 cm’lik kısmı çıkarılır.