Kadın, erkek pek çok kişi dönem dönem ve özellikle de kışın ayak mantarı sorunu yaşamaktadır.

Daha çok ayaklarda ve tırnaklarda karşılaşılan mantarlar, karanlık bölgeleri sever, nemli ve sıcak ortamlarda hızlıca ürerler. Bu mikroorganizmaların üremesi için ayakkabının içi oldukça elverişli bir ortamdır. Bu bağlamda kışları ayaklar sabahtan akşama kadar sert, kalın çoraplar ve ayakkabılar içinde kalır, yazın da hava sıcak olduğu için ayaklar çabuk terler ve uzun süre nemli kalır. Böylelikle de mantar üremesi için gayet uygun ortamlar oluşmuş olur. Kişilerin kapalı, hava almayan dar ayakkabıları uzun süre giymesi, duştan sonra ayaklarını tam olarak kurulanmaması ve sürekli terlemeye müsait ortam oluşması mantarın ortaya çıkması ve üremesi için en elverişli ortamları yaratır. Hem estetik açıdan kötü bir görüntüsü hem pis bir kokusu hem de cildi tahriş eden zararları sebebiyle ayak mantarının önlenmesi ve var olanın da tedavi edilmesi gerekir.

Ayak mantarı neden olur?

Mantarlar; kirli, nemli, havasız, sağlıksız ortamlarda oluşan ve hızla üreyen mikroorganizmalardır. Bu bağlamda özellikle havuzlar, hamamlar, plajlar, spor salonları ve güzellik salonları gibi ortak kullanım alanı olan yerlerde mantar oluşma ve yayılma riski çok yüksektir. Mantar bulaşıcı bir sorun olduğu için başkalarının kişisel bakım ürünlerini, ayakkabılarını ve terliklerini kullanmak çok sakıncalıdır. Herkeste aynı şekilde olmayan, farklı görünebilen ayak mantarı hem sağlıksız hem de çirkin, itici bir sorundur. Ayak mantarı bazı kişilerde ayak parmak aralarında, bazlarında tırnaklarda, kimilerinde ise ayak tabanında ve ayakların yanlarında görülür. Ayak mantarları; su toplayabilir, kızarıklık ve kepeklenme yapabilir, yara benzeri bir görünüme sahiptir. Aynı zamanda kimi zaman kaşıntı ve yanma da yapan ayak mantarlarının kesinlikle tedavi edilmesi gerekir.

Ayaktaki mantarın zamanında tedavi edilmemesi durumunda mantar hızla üreyecek, tırnaklara da sıçrayacaktır. Ayak parmaklarının aralarında, ayakların altında ve yanlarında oluşan, üreyen mantarların tedavisi daha kısa süreli ve kolayken, mantar tırnaklara da sıçradığında bu tedavi çok daha zorlaşır ve uzun süre gerektirir. Bu bağlamda ayakta mantar fark edildiğinde vakit kaybetmeden tedaviye başlanmalıdır.

Ayaktaki mantar tırnaklara bulaştığı zaman tırnaklar kalınlaşır, pütür pütür ufalanır, renk değiştirir ve sarımsı bir renk alır, özellikle de çok pis bir koku yayar, ayakların kokmasına sebep olur. Tırnağa sıçrayan mantar zamanında tedavi edilmezse tırnak kaybedilebilir, hatta yerine yeniden çıkacak olan tırnakta da mantar oluşumu başlayabilir.

Ayak mantarı nasıl tedavi edilir?

Sağlık sorunlarının genelinin tedavisinde geçerli olan yaklaşım aslında ayak mantarı için de geçerlidir. Şöyle ki; ayak mantarına sebep olan olumsuz koşullar, faktörleri ortadan kaldırıldığında mantar da tedavi edilmekte, mantar üremesi durdurulmaktadır. Mantar kısa süre içinde yayılabilen, bulaşabilen bir hastalıktır. Bu sebeple de tedavisi geciktirilmemeli ve çevreye bulaşmaması için ekstra özen gösterilmelidir. Bu bağlamda ayaklar sürekli temiz ve kuru tutulmalı, uzun süre havasız kalmamalıdır. Özellikle de çoraplar sık sık değiştirilmeli, çorap giymeden önce ayaklar mutlaka yıkanmış ve tamamen kurutulmuş olmalı, çok dar ayağa ve tırnaklara baskı yapan ayakkabılar asla tercih edilmemelidir.

Ayak sağlığını korumak ve özellikle mantar oluşumunu önlemek adına nemi emen pamuklu veya yün çoraplar ve havlu dokulu, hava alan çoraplar kullanılmalıdır. Aynı bağlamda sağlıklı malzemelerden üretilmiş hava alan yapıdaki ayakkabılar giyilmelidir. Genel ayak sağlığını korumak ve mantar oluşumunu önlemek için kişinin her mevsim için ayrı ayrı günlük olarak değiştirebileceği ayakkabıları olmalı. Zira her gün aynı ayakkabıyı giymek gün boyunca ayakkabının içinde oluşan sağlıksız ortamın düzelmesi için en az bir gün ayakkabının açık ortamda, balkonda ya da açık bir ayakkabılıkta havalanması gerekir. Bu sayede mantardan ve diğer sağlıksız oluşumlardan kaynaklanan kötü kokunun da giderilmesi sağlanmış olur.

Genellikle yazın hava alan, açık ve ince dokulu ayakkabılar, terlikler, sandaletler tercih edilir. İşte bu sebeple de normal şartlar altında yaz aylarında ayak mantarı sorunu çok da sık yaşanmaz. Ancak özellikle kışın giyilen çizmeler, botlar ayakların üşümesini engellemesi için kalın ve sık dokulu olur, dolayısıyla da ayakların nefes almasını engeller. Bu durumda da mantar oluşumu için uygun ortam ortaya çıkar. Fakat yazın da kapalı ayakkabılar giymeyi tercih eden kişilerde mantar çok daha sık yaşanır. Çünkü yazın hava zaten sıcaktır ve kapalı ayakkabılar da ayağın sürekli nemli kalmasına sebep olur. Bu durumda da yine mantar oluşumu kaçınılmazdır. Bu bağlamda özellikle yaz aylarında ayaklara ve ayakkabıların içine antifungal pudra serpilmesi mantar oluşumunu önler, ayakların daha uzun süre kuru kalmasını sağlar.

Ayak mantarı oluşumunda diyabet hastalarının, dolaşım sorunu olanların ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerin daha dezavantajlı oldukları bilinmektedir. Bundan dolayı da bu tür rahatsızlıkları olan kişilerin ayak mantarı konusunda çok daha dikkatli olmaları gerekiyor.

Ayak mantarının oluşması ve başkasından bulaşması konusunda kadınların özellikle dikkat etmeleri gerekiyor. Çünkü kadınlar manikür, pedikür yapılan güzellik salonlarında kullanılan aletlerin yeterince steril olmaması durumunda ayak mantarı ile karşılaşabilmekteler. Bu sebeple de kadınların bu tür yerlere kendilerine ait aletlerle gidip onların kullanılması daha uygun olacaktır.

Ayak mantarını önlemek için kadın, erkek herkes için geçerli olan bir diğer kural da ayak tırnaklarının çok kısa kesilmemesidir. Ayak tırnakları eti kapatacak şekilde ve yan değil de, düz bir şekilde kesilmelidir.

Tüm bu önlemler alındığı halde ya da bazı hijyen kurallarına dikkat etmediği için mantar oluşması durumunda hem evde bulunan doğal ürünlerle uygulamalar yapılmalı hem de doktora gidip tedavi alınmalıdır. İşte ayak mantarı sorununda uygulanan tıbbi tedavide hem ağızdan alınan ilaçlar hem de mantarlı bölgeye sürülen kremler vardır. Bu ilaçlar, doktor tavsiyesi ve reçetesi ile kullanılmalıdır.

Ayak mantar tedavisinde kullanılan bitkisel ürünler

1. Aynısefa

Bir tutam aynısefa bitkisi 2 su bardağı suyun içinde kaynatılır. Ardından süzülerek soğumaya bırakılır. Mantar olan ayaklar bu suyun içinde 10-15 dakika bekletilir. Her akşam bu uygulama yapılabilir.

2. Sarımsak

Sarımsağın antibakteriyel ve antifungal özellikleri sayesinde ayak mantarını gidermek mümkündür. Bunun için 1 baş sarımsak ayıklanır ve tuzla ezilir. Sarımsaklar cam bir kavanoza alınır ve içine 1 yemek kaşığı kadar alkol eklenir. Kapağı kapalı kavanozda 3-4 saat bekletilen karışım süzüldükten sonra sarımsak suyu bir pamuk yardımıyla mantarlı bölgelere sürülür. Bu şekilde 1 -2 saat bekleyip ayaklar yıkanır ve kurulanır.

3. Elma Sirkesi

Elma sirkesi ayak mantarı için mucizevi doğal bir tedavi yöntemidir. Bunun için bir bardak dolusu elma sirkesi 2 bardak sıcak su ile karıştırılır ve ayaklar yarım saat, hatta 1 saat kadar bu karışım içinde bekletilir. Haftada 2 kere düzenli olarak yapılan bu uygulama ile ayak mantarından tamamen kurtulmak mümkündür.

4. Aloe Vera

Ayaklarda mantar olan bölgelere aloe vera jeli ya da aloe vera yağı sürmek mantarları yok eder. Mantar olmasa bile ayak temizliğinin ardından ayaklara aloe vera yağı ya da jeli sürmek ayak sağlığını destekler.