Amilaz, karbonhidratların sindirilmesine yardımcı olan sindirim sistemi enzimlerindendir. Amilazlar, pankreas, ince bağırsaklar, yumurtalıklar, karaciğer, plasentada ve tükürük bezlerinde üretilirler. ‘Enzim’ terimi, insan vücudunun sağlıklı bir şekilde çalışması için gerekli olan kimyasal tepkimelerde katalizör görevi gören kompleks proteinleri ifade eder. Amilaz ise sindirimde hayati rolü olan bir enzimdir. Pankreas hastalandığında veya iltihaplandığında, amilaz kan içine salınır. Amilaz kan testi (Amy testi), kanda amilaz seviyesini ölçmek için yapılan bir kan testidir.

Amilaz kan testi, vücudunuzdaki amilaz miktarını ölçerek pankreas hastalıklarınız olup olmadığını belirleyebilir. Amilaz seviyeleri çok düşük ya da çok yüksekse, pankreas üzerine etki eden bir rahatsızlığınız olabilir.

Normal Amilaz Değerleri Nedir?

Yetişkinlerde kanda: 11-54 U/L arasındadır.

Çocuklarda kanda: 9-35 U/L arasındadır.

İdrardaki amilaz düzeyleri: 3-26 U/saat arasındadır.

Yukarıda verilen değerler, testin yapıldığı laboratuvara, kullanılan metoda ve testin yapıldığı cihaza göre değişiklik gösterebilir. Bazı laboratuvar sonuçlarında üst değer 140’a kadar çıkabilir. Sağlıklı üst değer kişiden kişiye değişebilir.

Amilaz testi neden istenir?

Pankreas hastalıklarının tedavisinin başarılı olup olmadığını belirlemede

Akut veya kronik pankreas iltihabından şüphelenildiğinde

Tükürük bezleri ile ilgili hastalıklarda

Amilaz nedenleri

• Pankreas iltihabı
• Hamilelik
• Aspirin, doğum kontrol hapları, kortizon gibi çeşitli ilaçların yan etkisi olarak
• Safra kesesi iltihabı veya safra kesesinde taş
• Şiddetli yanıklar
• Böbrek yetmezliği
• Kabakulak gibi nedenlerden tükrük bezlerinin iltihabı
• Bağırsak tıkanıklığı
• Diyabetik ketoasidoz: Şeker hastalarında görülen kanın asidik hale gelmesi durumu
• Mide duvarında deliğe neden olan mide ülseri
• Böbrek nakli olma
• Karın zarı iltihabı
• Rüptüre olmuş dış gebelik
• Kodein ve morfin içeren ilaçların ve maddelerin kullanımı
• Gastroenterit (şiddetli)
• Pelvik inflamatuar hastalık
• Tükrük bezi şişmesi
• Bulimia veya anoreksiya nervoza gibi yemek yeme bozuklukları
• Yüksek trigliserit seviyeleri (hipertrigliseridemi)
• Alkol kullanımı
• Morfin gibi ilaçların kullanımı
• Böbrek yetmezliği
• Apandisit
• Pankreas, tükürük bezi, yutak, prostat, akciğer, yumurtalıklar veya göğüs kanseri yahut bu bölgelerde dokularda oluşan tümör veya lezyonlar

Amilaz belirtileri

Amilaz yüksekliği pankreas iltihabından kaynaklanmıyorsa genellikle hiçbir belirti vermez. Pankreas iltihabıyla birlikte görülen amilaz yüksekliğinde aşağıda belirtileri ortaya çıkar;

Mide bulantısı veya kusma

Sürekli su içme isteği

Amilaz düşüklüğü tedavisi

Amilaz düşüklüğünden muzdaripseniz bir Dahiliye doktoruna başvurmalısınız, doktor bu durumun nedenini tespit edip gerekli tedaviyi uygulayacaktır.

Amilaz düşüklüğü tedavisi, genellikle kompleks karbonhidratların ve nişastanın alımını kısıtlamaya dayalıdır. Kompleks karbonhidrat tüketimini kısıtlamak, amilaz talebini azaltır ve bu da amilazın sorunuyla ilişkili semptomların tedavisinde yardımcı olur.

Amilaz düşüklüğünün yol açacağı karbonhidrat yıkımı sorunlarını gidermek için ağız yolu ile alınan pankreas enzim ilaçları önerilebilir.

Yağ intoleransı olan kişiler saf zeytinyağı gibi kaliteli yağları tercih etmelidirler. Alınan yağ miktarını aşama aşama yükseltmek gibi prosedürler uygulanabilir.

Pankrelipaz ve safra destekleri ile yağ emilimi artırılmaya çalışılabilir.

Pankrelipaz ve safra destekleri ile yağ emilimi artırılmaya çalışılabilir.