Akalazya, alt özefageal sfinkterin gevşemesinde bir sorun olması ve özofagusun (yemek borusu) geri kalanında  anormal peristaltik hareketlilikle karakterize bir hastalıktır.

Akalazya özofagustaki kasın nadir görülen bir hastalığıdır.

Sonuç olarak, akalazya hastaları yemeği yutma konusunda zorlanırlar.

Akalazya belirtileri nelerdir ?

Akalazya belirtileri şunlardır :

    Yemeği yutmada zorluk
    Hem katı hem de sıvı gıda yutma zorluğu
    Özofagusta kalan  gıdaların regürjitasyonu. Eğer bu gece gerçekleşirse, akciğerler içine gıda aspire edilebilir, ciddi bir tıbbi problem oluşturabilir.
    Özofagus dilatasyonundan ve /veya tutulan gıdadan kaynaklı göğüs rahatsızlığı
    Keskin göğüs ağrısı
    Mide ekşimesi; Bununla birlikte, mide ekşimesi tedavisi ile düzelmez
    Azalan yiyecek alımı nedeniyle kilo kaybı

Akalazyaya ne sebep olur ?

Akalazyanın nedeni bilinmiyor. Enfeksiyon, kalıtım veya vücudun özofagusa zarar vermesine neden olan bir immün sistemi anormalliğini (otoimün hastalık) olası teoriler arasında.

Akalazya nasıl teşhis edilir ?

Akalazya tanısı genellikle anamnez yani öyküyle başlar.

Hastalar, genellikle, aylarca yıllar boyunca, katı ve sıvı gıda için progresif (gittikçe kötüleşen) yutma zorluğu (disfaji)  tarif eder.

Yemek yerken yorgunluğu, göğüs ağrısını veya kilo kaybını da söyleyebilirler.

Nadiren ilk belirti aspirasyon pnömoni’sidir.

Hastalar tipik olarak daha az ısırıkla, çok çiğneme ve az yeme ile yavaş yavaş disfajilerini telafi etmeyi öğrenirler, çünkü akalazya tanısı genellikle aylar hatta yıllarca gecikir.

Akalazyadaki disfaji özofageal striktür disfajisi (özofagusun skar nedeniyle daralması) ve özofageal kanserden farklıdır. Akalazyada, disfaji genellikle hem katı hem de sıvı gıda ile oluşurken, özofagus striktürü ve kanserde, disfaji, tipik olarak, striktür ilerlemesinde çok geç oluncaya kadar, sadece katı yiyeceklerle olur, sıvılarla ortaya çıkmaz.

Röntgen çalışmaları

Akalazya kesin tanısı genellikle bir video-özofagogram olarak adlandırılan ve baryum yutulduktan sonra özofagusun video X-ışınlarının alındığı bir X-ışını araştırmasıyla konur. Baryum özofagusu doldurur ve baryumun mideye boşaltılması görülebilir.

Akalazya’da, video-özofagogram, alt uçun karakteristik bir daralması ile bazen “kuş gagası” na benzeyen, özofagusun genişlediğini gösterir. Buna ek olarak, baryum mideye geçmeden önce özofagusta normalden daha uzun süre kalır.

Yemek borusu manometresi

Bir başka test olan özofagus manometrisi, akalazyanın karakteristik olan kas fonksiyonunun anormalliklerini, yani özofagus kasının yutkunması ve alt özofageal sfinkterin gevşemede başarısızlığa uğramasını spesifik olarak gösterebilir.

Manometrinin bir avantajı, video-özofagogramın normal olabileceği bir zaman diliminde akalazyayı erken teşhis edebilmesidir.

Endoskopi

Endoskopi, akalazyanın erken döneminde normal olmasına rağmen, akalazya tanısında yardımcı olur. Endoskopi de önemlidir; çünkü özofagus kanseri ve disfajinin diğer nedenlerini dışlar.

Chagas hastalığı, Trypanosoma cruzi parazitinin neden olduğu bir enfeksiyondur ve Orta ve Güney Amerika ile sınırlıdır. Gastrointestinal sistemde parazit, kasları kontrol eden sinirlerin dejenerasyonuna neden olur ve gastrointestinal sistemin herhangi bir yerinde anormal fonksiyonlara neden olabilir. Yemek borusunu etkilediğinde anormallikler akalazya benzerdir.

Akalazya tedavisi nasıldır ?

Akalazya tedavisinde oral ilaçlar, alt özefageal sfinkterin gerilmesi (dilatasyon), sfinkteri kesme ameliyatı (özofagomiyotomi) ve sfinktere botulinum toksini (Botox) enjeksiyonu gibi metodlar uygulanır.

Dört tedavi de, gıdaların özofagustan mideye daha kolay geçmesini sağlamak için alt özefagus sfinkterindeki basıncı düşürür.

Akalazya ve diyet ?

Akalazyayı tedavi etmek için özel bir diyet yoktur, ancak diyet değişiklikleri genellikle gıdaların daha kolay geçebileceğini öğrenirken hastalar tarafından yapılır.

Genellikle, daha sıvı gıdalar daha kolay geçer ve hastalar bazen yemekleriyle daha fazla su içer.

İlaçlar

Alt özofagus sfinkterini rahatlatmaya yardımcı olan ağız yoluyla alınan ilaçlar arasında, örneğin, nifedipin (Procardia) ve verapamil (Calan) gibi izosorbid dinitrat (Isordil) ve kalsiyum kanal blokerleri (CCB’ler) gibi ilaçlar bulunmaktadır.

Özellikle hastalığın erken dönemlerinde, ilaçlarla semptom düzelirse de çoğu kısa sürelidir ve kesin çözüm sağlamaz.

Botulinum toksini

Akalazya için bir diğer tedavi de zayıflatmak için alt sfinktere botulinum toksininin endoskopik olarak enjekte edilmesidir.

Enjeksiyon hızlı, ameliyatsız ve hastaneye kaldırılmayı gerektirmeyen bir uygulamadır.

Botulinum toksini ile tedavi güvenlidir, ancak sfinkter üzerindeki etkileri genellikle aylarca sürer ve botulinum toksini ile ilave enjeksiyonlar gerekebilir.

Akalazyayı tedavi etmek için dilatasyon ve özofagomiyotomi

Alt özofageal sfinkter doğrudan kuvvetli dilatasyon ile tedavi edilebilir. Alt özofageal sfinkterin genişlemesi hastanın bir balonla bir tüp yutmasıyla yapılır. Güçlü dilatasyonun başarısı % 60 ila % 95 arasındadır.

Eğer genişleme başarılı değilse, sfinkter cerrahi olarak tedavi edilebilir. Kuvvetli genişlemenin başlıca komplikasyonu, % 5’inde meydana gelen özofagus rüptürüdür.

Sfinkter özofagomiyotomi olarak adlandırılan bir işlemle cerrahi olarak kesilebilir. Özafagomiyotomi, kuvvetli dilatasyondan daha başarılıdır, alt sfinkterdeki basınç daha büyük ölçüde ve daha güvenilir bir şekilde azaltılır; Hastaların % 80-90’ında iyi sonuçlar alınmaktadır.